Kesheuildep qaraghan 2008 jyldyng budjetining atqaryluy turaly esepterdi tyndaghandy Senattyng jalpy otyrysynyng kýn tәrtibinde  Ýkimetting jәne respublikalyq budjetting atqaryluyn baqylau  jónindegi esep komiytetining 2008 jylghy respublikalyq budjetting atqaryluy turaly esepteri tyndaldy.
Mәjilismenderden  góri senatorlar belsendilik kórsetip, ýkimetting esebin bayandaghan  Qarjy ministri Bolat Jәmishevke ótkirleu súraqtar berip, jaryssózde de qatty syn aityldy.  Al, esep komiytetining bayandamasyn komiytet mýshesi Qayyrbek Seyitqúl jasap, budjetting atqaryluy kezinde oryn alghan birqatar jýieli qatelikter men olqylyqtargha jan-jaqty toqtaldy.

Salyq tiysimderi 32 mlr-qa kem

Kesheuildep qaraghan 2008 jyldyng budjetining atqaryluy turaly esepterdi tyndaghandy Senattyng jalpy otyrysynyng kýn tәrtibinde  Ýkimetting jәne respublikalyq budjetting atqaryluyn baqylau  jónindegi esep komiytetining 2008 jylghy respublikalyq budjetting atqaryluy turaly esepteri tyndaldy.
Mәjilismenderden  góri senatorlar belsendilik kórsetip, ýkimetting esebin bayandaghan  Qarjy ministri Bolat Jәmishevke ótkirleu súraqtar berip, jaryssózde de qatty syn aityldy.  Al, esep komiytetining bayandamasyn komiytet mýshesi Qayyrbek Seyitqúl jasap, budjetting atqaryluy kezinde oryn alghan birqatar jýieli qatelikter men olqylyqtargha jan-jaqty toqtaldy.

Salyq tiysimderi 32 mlr-qa kem

Jalpy, respublikalyq budjetting kiristeri eki ret anyqtalyp, naqtylaghan jospar 99,8 payyzgha oryndaldy. Onyng ishinde salyq týsimderi 98,5 payyz, nemese 32 mlrd.tengege kem týsti. Múny esep komiytetining mýshesi songhy on jylda birinshi ret oryn alghan olqylyq dep atap kórsetti.
Salyq jospary oryndalmaghanmen, budjetting kiris bóligi negizinen Últtyq qordyng 1 trln. tenge mólsherindegi týsimderi esebinen tolyqtyryldy, búl - jalpy týsimderding 32 payyzy. 2008 jyly budjetten nóldik stavkamen 254 mlrd. tenge qosymsha qún salyghy qaytaryldy, búl ótken jylmen salystyrghanda 37 payyzgha kóp.
Áriyne, osy salyqty uaqytyly qaytaru iri salyq tóleushilerdi daghdarys jaghdayynda qoldau ekendigi týsinikti. Alayda,  búl salyqty qosylghan qúny joghary týpkilikti ónim ýshin emes, negizinen, shiykizat eksporty ýshin qaytaruda. Óz kezeginde búl salyq jenildigining iydeologiyasyna qayshy keledi. Sondyqtan, esep komiytetining mýshesi otandyq óndiristi yntalandyru ýshin, osy saladaghy zannamany jetildiruding uaqyty keldi dep óz sózin dәleldeu ýshin birneshe mysal keltirdi.
«Astana - jana qala» erkin ekonomikalyq aimaghynda tirkelgen astyq eksportymen ainalysatyn 37  firmagha jәne qúrylys materialdaryn jetkizetin 19 ónim jetkizushige budjetten 4 mlrd. tenge qosymsha qún salyghy (QQS) qaytarylghan. Búl qarjy olardyng budjetke tólegen salyq pen  basqa tólemderinen 8 ese kóp. Alayda, osy kompaniyalardyng tek 11-i ghana 1 payyzdan joghary salyqtyq jýktememen júmys istegen.
Ekinshiden, shaghyn jәne orta bizneske engizilgen moratoriyding ondy tústary bolghanmen, ony keybir salyq tóleushiler óz mýddelerine paydalanyp qalugha tyrysuda.
Salyq zannamasynda kezdesetin kemshilikter bazbireulerge salyqtan jaltarudyng jәne budjetten kýmәndi jolmen qomaqty qarajat aludyng týrli shemalaryn qoldanugha mýmkindik berip otyr. Búghan dәlel - jalghan kәsipkerlikpen ainalysqan firmalardyng sanynyng ósip ketui, soghan qaray olardan budjetke kelgen ziyannyng 81 mlrd. tengeden asyp jyghyluy.  Búl tek anyqtalghany ghana.
Ýshinshiden, әkelinetin tauardyng is jýzindegi qúnyna kedendik baqylau tiyisti dengeyde jýrgizilmeytindikten, múny syrtqy ekonomikalyq qyzmetke qatysushylar óz mýddesine paydalanuda. Oghan mysalgha «Adjiyp» kompaniyasy men onyng merdigerlerin keltiruge  bolady.
Eger, әkelingen jeydelerding 1 danasynyng qúny 5 myng AQSh dollary, qaghazgha arnalghan aluminiy lotoktardyng 1 kilogramy ýshin 45 myng AQSh dollary bolyp jatsa, qalaysha kýmәn tudyrmaydy dep aitugha bolady.
Osylaysha, «Adjiyp» kompaniyasy ónimdi bólu turaly kelisim ayasynda Qazaqstannyng óteytin shyghyndaryn zansyz úlghaytyp otyr, búl, óz kezeginde, kompaniyanyng kirisindegi elimizding ýlesin azaytady.
Tórtinshiden, esepti talqylau barysynda deputattar tariftik emes retteu sharalaryn jetildiruding qajettigin birneshe mәrte atap aitqanmen, búl saladaghy kemshilik kóptegen kýdikti operasiyagha әkep soqtyruda. Atap aitqanda, 2008 jyly alys shet elderge shygharylatyn múnay ónimderining eksportyna keden bajy qoldanysta bolghan kezde, Ukrainagha múnay ónimderining eksporty 2007 jyldyng kórsetkishimen salystyrghanda 35 ese úlghayghan, al, búl elge keden bajy bekitilmegendigin basa aitu kerek. Ony sol elden әri qaray eksporttaghan jaghdayda budjetting shyghyny 11 mlrd. tengeden asuy mýmkin.
Sonday-aq, Manghystau oblysynda 2008 jylda 1 mln. tonnadan astam bitum qospalarynyn, 26 myng tonna múnay qaghynyng (nefteshlam) 2007-2008 jyldary Irangha shygharylghan eksport kólemi edәuir bolghany anyqtaldy. Shyndyghynda da, atalghan tauarlargha keden bajdary salynbauy tiyis, biraq keden qyzmetteri júmystaryn tiyisti dengeyde jýrgizbegendikten, budjet 11 mlrd. tenge shamasynda shyghyngha batty degen qauip bar.
Osylaysha nәtiyjesi  jan-jaqty tarazylanbay, kedendik jәne salyqtyq әkimshilik etudi jenildetu sayasaty ózining týpkilikti qorytyndysynda respublikalyq budjet kirisin shyghyngha úryndyrugha әkelgen siyaqty.

Shyghyn kóp,  súrau joq

2008 jylghy budjetting shyghys bóligi boyynsha budjet qarajatyn, transfertterdi, memleket aktivterin paydalanu kezinde, sonday-aq, memlekettik jәne salalyq baghdarlamalardy iske asyru barysynda oryn alghan qarjylyq zang búzushylyqtar az bolmay túr. Obektilerdi jobalau, salu,  jabdyqtardy satyp alu kezinde naqty qajettilikting eskerilmeytini, qúrylysty negizsiz qymbattatugha, obektilerdi iske qosudyng merzimin keshiktiruge jol beriletini jyl sayyn atap kórsetilgenmen, búl ýrdis taghy da qaytalanyp otyr. Shynyn aitqanda, múnyng ózi normagha ainalghan sekildi. Ári jay emes,  bәlen ese qymbattaydy. Osy sipattaghy faktiler Batys Qazaqstan jәne Atyrau oblystarynda anyqtaldy, mysaly, sol jerlerdegi densaulyq saqtau obektilerining qúny bastapqysynan 4 esege deyin asyp ketken.
Esep komiyteti óz esebinde  Ýkimetting daghdarysqa qarsy sharalaryny iske asyru barysyna monitoring jasaugha jәne daghdarysqa qarsy baghdarlamanyng negizgi baghyttaryna bólingen respublikalyq budjet qarajatynyng paydalanylu tiyimdiligin baqylaugha airyqsha nazar audardy. Atap aitqanda, shaghyn jәne orta biznesti, agroónerkәsiptik keshendi qoldau, jyljymaytyn mýlik naryghyndaghy problemalardy sheshu siyaqty baghyttar boyynsha baqylau jýrgizilgen.
Baqylau-taldau is-sharalarynyng qorytyndysy kórsetip otyrghanday, budjet qarajatyn atalghan baghyttarda paydalanudan kýtilgen nәtiyjelerge qol jetkizilmegen. Baqylau is-sharalaryn jýrgizu barysynda memleket aktivterin basqarugha qatysty 30 mlrd. tengeden astam qarjylyq zang búzushylyqtar anyqtaldy. Esep komiyteti osy rette osy problemalardy sheshu ýshin, atalghan naryqtaghy barlyq operatorlar men kompaniyalargha «óte múqiyat audiyt» jýrgize otyryp, naqty qadamdargha baru qajet dep esepteydi.
Budjetti qalyptastyru men atqaru jýiesining nәtiyjege baghdarlanghan ýsh jyldyq kezenge kóshkendigi belgili. Esep komiytetining mýshesi múny Elbasynyng elimizdi jedeldetilgen industrialdyq-innovasiyalyq damudyng besjyldyghyna kóshiru jónindegi tapsyrmasyn iske asyru jaghdayynda ózekti bolatyndyghyn jәne sol uaqytta memlekettik sektor qyzmetining qarjy nәtiyjeleri turaly aqparattyng manyzy arta týsetindigin bildiredi dedi. Mysaly, 2005-2008 jyldary Semey qalasynyng kommunaldyq sharuashylyq obektilerin janartu ýshin respublikalyq budjetten 10 mlrd. tenge bólingen bolatyn.
Ýsh jyldyng ishinde 7 mlrd. tenge iygerilgeni men, tekseru jýrgizu barysynda birde-bir obekti paydalanugha berilmegen jәne olardy memlekettik komissiya qabyldamaghan bolyp shyqty, sonday-aq, 1,4 mlrd. tengeni paydalanu kezinde qarjylyq zang búzushylyqtar oryn alghan.
Búl  2006-2007 jyldardyng faktileri bolghanmen, sodan  osy uaqytqa deyin esh nәrse jasalghan joq, maqsat  ta oryndalmaghan.
Sport, medisina tauarlary qoymada basyp jatyr
Taghy bir mysal. Ádette sportshylarymyzdyng olimpiadada, halyqaralyq jarystarda jenis túghyryna kóterilgenin qalaymyz. Sonymen qatar,  Qazaqstannyng sporttaghy jetistikterin aityp, maqtanamyz. Sóite túra, olardyng dayyndalatyn sporttyq jeke bazalary bar-joghyn oilamaymyz. Anyghyna kelgende, elimizde onday bazalar joq. Sonyng saldarynan әlemdik jarystargha dayyndalugha qajetti dep satyp alynghan trenajerlar  qoymalarda jatyr. Onyng esesine olimpiadalyq ortalyqtar sport obektilerin biznes-qúrylymdardan jәne jeke kәsipkerlerden jyl sayyn jalgha alyp jatady.
Tek 2006-2008 jyldary ghana osy maqsatqa 1 milliardtan astam tenge júmsalghan.
Sol sekildi ónirler 2006-2008 jyldary asa qymbat medisinalyq jabdyqtar satyp alghan. Al, osy jabdyqtar jiyntyghy týgel bolmaghandyqtan, paydalanylmaghan kýii jatyr.  Onkologiyalyq jәne basqa aurulardy  erte bastan anyqtaugha mýmkindik beretin  qymbat jabdyqtardyng paydalanylmauy  budjet qarjysyn dalagha shashu ghana emes,   densaulyq saqtaudaghy jauapsyzdyq. Sol jauapsyzdyqtyng saldarynan endi eki-ýsh jyldan song búl jabdyqtar týkke kereksiz bolyp qalady da, olar esepten shygharylyp, eshkim de osy ýshin  jauap bermeytin bolady.
Múnday kemshilikter  aitylmaytyn bolsa jәne jauapkershilik súralmaytyn bolsa,  múnday ýrdis aldaghy jyldary da jalghasa bermek.  
Esep komiytetining esepti kezende 355 obektini baqylau-taldau is-sharalarymen qamtyp, 114 mlrd. tengening qarjylyq zang búzushylyqtaryn anyqtady. Olardyng qorytyndysy boyynsha budjetke 2,3 mlrd. tenge qaytaryldy. Ýkimet pen uәkiletti organdar qarjy jәne budjet zandaryn jetildiruge qatysty 25 úsynysty iske asyrdy. Qúqyq qorghau organdaryna 27 baqylau materialy berilip, olar boyynsha 12 qylmystyq is qozghalyp, 15 material boyynsha tergeu sharalary jýrgizilude.
Tәrtiptik jauapkershilikke 128 qyzmetker, sonyng ishinde 78 basshy tartyldy, 8 adam qyzmetinen bosatyldy.
Búl kinәli adamdardyng bәrinen birdey jauapkeshilik súralyp, olargha tiyisinshe jaza qoldanyldy degen sóz emes. Ebin tauyp, retin keltirip jaupkershilikten jaltaryp ketetinder az bolmas. Múnymen qosa memlekettik qyzmetten ketken lauazym iyelerin jauapkershilikke tartu kóp jaghdayda qiynshylyq tughyzady jәne olar jazasyz qalyp jatady. Esep komiyteti olardy jauapqa tartu ýshin, sonday-aq, jazany mindetti týrde qoldanu maqsatynda әkimshilik zannamany jetildiru qajet dep sanaydy. Osyghan baylanysty 2007 jәne 2008 jyldary Ákimshilik qúqyq búzushylyq turaly kodekske tiyisti ózgerister men tolyqtyrular engizu jóninde birneshe ret úsynys jibergenmen, ol úsynys Ýkimet tarapynan әli kýnge deyin qoldau tappauda.
Ýkimetting jәne esep komiytetining esepterin talqylau barysynda esep komiytetining tegeurindi júmys isteui ýshin qúzyretin kóteru mәselesi jyldaghyday taghy da aldan shyqty. Senator Ádil Ahmetov esep komiytetining qauqaryn kóteru ýshin ne isteu kerektigi turaly súraq qoysa, onyng jauaby--bireu. Ol -- ókilettigin kóteru. Biraq bizding el Resey jәne basqa da kórshi memleketter sekildi esep komiytetining tegeurindi júmys isteuine mýddelilik tanytpay otyr. Álde respublikada korrupsiya asqynyp otyrghandyqtan, esep komiyetetining qolyna kóbirek kýsh tiyetin bolsa, nebir bylyq pen shylyq ashylyp, basqa pәle tilep alugha degen qorqynysh qoldy baylap otyr ma? Sondyqtan da esep komiytetining arnayy dayyndaghan Zang jobasyna Ýkimet qyryn qaraytyn bolsa, oghan tanghala qoymaymyz. 
Budjetting atqaryluynda jyldaghy kemshilikterding qaytalanuy, ýkimetting synnan qorytyndy shygharugha nemkettilikpen qarauy senatolardyng birqatarynyng shydamyn tauysqanday.

Árbir úrlanghan tiyn ýshin kinәliler jauap tersin
Ghany Qasymov:
- Budjet ýsh jylgha arnalghan. Bizder budjetti naqtylau ýshin  qaraghan kezde asa manyzdy mәseleler boyynsha, mysaly, auyz sugha qarastyrylghan qarjyny qysqarttyq. Sóitip, kóptegen eldi mekenderding túrghyndaryn auyz susyz qaldyrdyq.  Búghan deyin olar qarjylandyrylyp, qúbyrlardy jýrgizip te qoyghan-dy. Endi sudy qosu ghana qalghan kezde júmys toqtatyldy da, jýrgizilgen qúbyrlar úrlanyp, ústaghannyng qolynda ketti. Búl -- oghan júmsalghan qarjy zaya ketti degen sóz. Men múnday jaghdaydy  Aqmola, Soltýstik Qazaqstan, Almaty oblystaryn aralaghan kezde kórdim. Endi qúbyrlardy qaytadan jýrgizu ýshin qarjy  bóluge, ony  taghy da satyp alugha tura keledi.
Býgin biz qarjyny atqarudaghy júmysty qarap otyrghan kezde, esep komiyteti korrupsiyalyq jaghdaydyng asqynyp túrghanyn aituy kerek edi. Al, oghan qarsy ýkimet tarapynan eshqanday da әreket jasalyp otyrghan joq. Qazir jaghday, tipti, ózgere bastady. Búryn tenderding «shapkasy», «otkasy» turaly aitylatyn. Qazir múnyng bәri ótip ketti. Endigi jerde tenderdi tolyghymen úrlaytyn boldy. Eshqanday 10,15 payyz degen joq.  Milliard bolsa, milliardty tolyghymen jútyp qoyady. Búghan mysal kerek pe? Mysal jetedi. Qorghanys, Qorshaghan ortany qorghau ministrlikterin-aq alayyq. Ýkimet, esep komiyteti ne istep otyrdy? Ekinshisi - makrojaghday. Qúrmetti ýkimet mýsheleri, budjetting ne ekenin týsinesizder me, joq pa? Qanday qarjyny ondy- soldy berip otyrghandarynyzdy týsinesizder me?
Budjetting qalay atqarylghanyn kórip, bilip otyryp, biz múnday esepti qalay bekitemiz? Bekitpeuimiz kerek. Bekitken dúrys bolmaydy.  Áytpese tolyq jaghdayda esep berilsin. 
Men osydan eki jyl búryn offshorlyq aimaqqa baylanysty Salyq kodeksine ózgeris engizu  turaly aittym. Memleketting offshorlyq aimaqtargha qarsy kýresui qajet. Egerde osydan eki jyl búryn mening úsynysym qabyldanghanda, býgingi  «Qazatompromgha» qatysty  problema tuyndamaytyn edi. Bizge Parlamentte bola ma, әlde Senatta bola ma, baqylau palatasy kerek. 100 million dollardan joghary kólemde jasalghan kez kelgen kelisimnin  Parlamentte tirkelip, mindetti týrde ratifikasiyalanuy qajet. Esep komiytetining qúzyreti  respublikalyq budjetting kólemi býgin  3  trillion  tengeden asyp otyrghan kezde, budjetting kólemi  kezindegi 800 milliard tengedegidey dengeyde qalyp otyr.   Búl dúrys emes. Esep komiytetining shaghyn әlsiz úiym emes,  tolyqqandy әreket jasay alatyn  tegeurindi  úiym boluy tiyis.
Serik Aqylbay:
- Esep iydeologiyasy dúrys emes siyaqty. Bizdiki qansha qarjy talan-tarajgha salyndy? -  degen súraq qoy. Budjet qarjysy olay ketti,  bylay ketti degendi estiymiz. Sonda, erteng halyqtyng arasyna barghanda,  qalay jauap beremiz? Qansha kólemde talan-tarajgha salyndy? Qansha qarajat qaytaryldy? Búl - halyqtyng aqshasy. Qansha adam jauap beredi? Naqtyly biz jauap alghan joqpyz. Tekseristing nәtiyjesi joq ekenin bayqap jýrmiz. Qanshama ýlken-ýlken qylmystyq ister qozghaldy. Milliardtaghan qarjy úrlandy. Ol -- tek ashylghan úrlyqtar. Al, ashylmaghany qanshama? Múnyng bәri esepting dúrys bolmauynan, sol esepti dúrys teksermeuden oryn alyp otyr. Sonyng saldarynan bizder shyghyngha úshyraudamyz.
Esep komiytetin kýsheytu kerek. Ol tek respublikalyq qana emes, Reseydegidey jergilikti jerlerding budjetterin de tolyghymen tekserui qajet. Árbir úrlanghan tiyn ýshin naqtyly adamdar jauap berui, juapkershilik naqtyly boluy tiyis.
Oralbay Ábdikәrimov:
- Ótken jyly qazan aiynda budjetti naqtylau kezinde premier-ministr Kәrim Mәsimov budjet qarjysyn kim iygermeydi, ol adam qyzmetinen bosatugha deyin, tipti, jauapkershilikke tartylatynyn aitqan bolatyn. Biraq qanday sharalar belgilengeni әli kýnge deyin belgisiz bolyp otyr. Alda 2008 jylghy budjetting atqaryluy turaly esep bekitilmek. Endi premier-ministr ózining uәdesin orynday ma, joq pa?
Svetlana Jalmaghambetova:
- Býgingi mәsele asa manyzdy.  Mәjiliste bolsyn, Senatta bolsyn, budjetti bekiter kezde, Ýkimet jalpy otyrystyng júmysyna tolyq qúramynda kelip, qatysady deuge bolady. Al, bizder budjetting atqaryluy turaly Ýkimetting esebin qaraghan kezde, Ýkimetting qanday qúramda kelgenin qarayyq. Premier-Ministr, nemese premier-ministrding orynbasaryn aitpaghanda, biren-sarany bolmasa, ministrlerding ózi de qara kórsetpey otyr.  Búl shyn mәninde budjetti oryndaugha degen jәne osy mәseleni qaraugha degen kózqarasty bildiredi. Men Elbasynyng Qazaqstan halqyna joldauynda budjet aqshasynyng júmsaluyna jәne qarjylyq tәrtipting saqtaluyna asa qatang baqylau jýrgizip, qarjy tәrtibin búzushylardy daghdarys uaqytynyng zany boyynsha qatal jazalau qajet degen sózin eske salghym keledi. Býgin jauapkershilik búrynghydan da eki-ýsh ese joghary boluy qajet. Sondyqtan  Ýkimet budjetting atqaryluy turaly qalay esep bergenine, bizding bergen súraqtargha qalay jauap bergenine qarap, men múny  jete mәn bermeu dep esepteymin.   Búl - jenil-jelpi qaraushylyq. Sondyqtan mening úsynysym bar. Senattyng qaulysyna  ýshinshi bólik retinde 2008  jyldyng budjetining atqaryluy turaly esepke Ýkimetting jetkilikti dayyndalmaghany, súraqtargha tiyisinshe jauap bermegeni turaly eskertu jasaudy úsynamyn. Men búdan әri shyday beru mýmkin emes dep esepteymin. Jyl sayyn keledi, súraqtargha tiyip-qashty jauap beredi. Naqtyly jauap bolmaydy. Tipti, men Jәmishev myrza, Sizdin  mening súraghyma jauabynyzdy ekinshi dengeydegi bankterge tikeley lobbilyq kórsetu dep bilemin. Búl -- korrupsiyalyq sәt. Siz zannyng oryndalmauyn moyyndamaumen qatar, búl jaghdaygha korrupsiyalyq sipat berip otyrsyz.
Tóragha Toqaevtyng synaptay búzyluy qalay?
Qatty aitqan senator Jalmaghambetovanyn  úsynysyn sol jerde Senat Tóraghasy Qasym-Jomart Toqaev dauysqa salyp jiberdi. Úsynysty 45 senatordyng 27-si qoldap dauys berdi. Sonymen, úsynys ótti. Alayda Tóragha joq jerden úsynystyng aldyn ala dayyndalghan mәtinining joq ekenin, qyzbalyqpen jasalghan úsynys degendey uәjin kóldeneng tartyp, týsindirgen son, ony qaytadan dauysqa salatynyn bildirdi. Shynymen de, úsynys aldyn ala  mәtini dayyndalyp, reglament boyynsha emes, budjetting atqaryluyn tyndau barysynda tughan da bolar. Qalay bolghanda da, úsynys jasalyp, ol dauysqa salynghan son, Tóraghanyng synaptay búzyluy qalay?
Parlament deputattarynyng Ýkimet mýshelerin qolpashtap, reti kelgen jerde sózin sóilep, san qayta qúbylyp shygha kelui janalyq emes, әriyne. Osy joly da solay bolghan siyaqty. Tóraghanyng sózinen keyin deputat Evgeniy Aman úsynystyng qyzbalyqpen asyghys jasalghanyn aityp, aqyrynda úsynys ekinshi qayta dauysqa týsti. Búl joly úsynysty qoldaushylardyng sany 27 dauystan  10 dauysqa kýrt tómendep, ótpey qaldy. 
Búl jerde mәsele Senat qaulysyna Ýkimetting budjetting atqaryluy turaly esepke dúrys dayyndalmaghanyn atap kórsetetin ýshinshi bólik retinde úsynystyng ótpey qalghanynda emes. Senat deputattarynyng óz kózqarastaryn bildirude tabandylyq kórsete almauynda. Senat Tóraghasy úsynys asyghys jasalghan bolsa, ony dauysqa salmay túryp nege aitpady? Álde Tóraghanyng ózi de emosiyagha erip ketti me?
Parlamentting osynday solqyldaqtyq kórsetetinin bilgendikten de, Ýkimet budjetting atqaryluyna jýrdim-bardym qaraudy әdetke ainaldyrghan. Deputattar súraq qoyady, synaghan bolady. Biraq bәri jay sóz bolyp qala beredi. Sondyqtan da eng bolmasa, budjetting atqaryluyn tekserip, óz esebinde kóptegen kemshilikterdi ashyp kórsetuge mәn beretin esep komiytetining ókilettigin kóteru  dúrysy sol bolar edi. Ókinishtisi sol soghan bara almay otyrghanymyz.
P.S.  Ótken aptada seysenbi kýni Parlamentting qos palatasynyng birikken otyrysynda Ýkimet tolyq qúrammen kelip, esep berdi. 2008 jyldyng qorytyndysy boyynsha atqarushy biylik 13 mlr. Tengeni jarata almaghan. Múnyng syrtynda da ondaghan mlrd. tenge. Maqsatsyz júmsalyp ketken iygerilmey qalghan qarjy kólemi 13 mldr. tengeden assa, debitorlyq qaryz 52 mlrd. tengege jetken.

Rәzigha Ásheeva   
"Qazaqstan Zaman" gazeti 2 shilde 2009 jyl