Ordynsko-vizantiyskaya sistema vlasty v Evraziy
Yarlyk na knyajenie Aleksandr Nevskiy poluchal ot Ordy, a myatejy svoih sorodichey protiv tatar podavlyal neshadno, faktichesky vypolnyaya roli ih namestnika – eto mnenie TASS ot 13.05.21 g.
Y deystviytelino, esly sledovati istoricheskim faktam y priznati, chto knyazi «hodil pod igom», to chto tak masshtabno prazdnuetsya v svyazy s ego 800-letiyem?...
Vot kak ona byla osmyslena patriarhom Kirillom v 2017 godu: «Te, kto pytalsya kontrolirovati Rossii s vostoka, interesovalisi nashimy koshelikami, a te, kto pytalsya kontrolirovati s zapada, - nashimy dushami. ...V rezulitate ordynskogo pleneniya Rusi ne poteryala svoey iydentichnosti, ona ne teryala svoey very, daje ne teryala svoego gosudarstvennogo ustroystva». [Naprotiyv, iyz-za prihoda krestonossev] «Rusi kak istoricheskiy, kuliturnyi, duhovnyy fenomen prekratila by svoe sushestvovaniye». («Novaya gazeta» 26.08.21)
Ámir Temir ózining ýzengiles dosy Qyranshy batyrdan: «Býkil Samarqandty, Búharany, Hiua men Ýrgenishti, Mәuerennahrdy baghyndyrdyq, endi búlardyng túrghyndaryn әskerge dayyndaymyz ba, ne istieymiz?» - dep súraghany bar. Sonda Qyranshy batyr: «Búlar qystaqtan shyqpaytyn el ghoy, at ýstinde otyryp jaugha dúrys shaba almaydy. Taqymdary әlsiz. Esek ýstinde otyryp jýk tartpasa. Búlardyng ústalaryn jinap alyp, qaru jaraq, jebe jasatqanymyz әldeqayda ondy bolar. At ýstinde oinap ósken ózinizding qypshaqtarynyz – әskerinizding negizgi kýshi emes pe? Myna sarttardy qossanyz, әskerding jauyngerlik qabiletin әlsiretip aluynyz mýmkin» - degeni bar.
Beysenghazy Úlyqbek, jurnalist
Zolotaya Orda - eto je y esti my, davayte chestno priznaem! Russkie byly y esti, tatary byly y esti, a kuda delisi drevnie mongoly Zolotoy Ordy? Vajno ne putati sovremennyh mongolov s drevnimi. Eto dva raznyh etnosa...
Vot my piyshem pro padenie Otrara: «gorely kazahskie knigiy!». Da kakie kazahskie knigy v XIII veke? U nas goroda to poyavilisi v konse XIX – nachale XX veka. Esly posmotreti na padenie Otrara, to uvidiyte, chto roda y plemena, kotorye sjigaly ego, - eto naymany, kerei, argyny – vse protokazahskie roda. To esti my, kazahi, y sojgly Otrar, nado pravde v glaza smotreti! Hoti istoriya nasha y velika, no ali-Faraby s chalmoy vryad ly pohoj na kazaha, ne nado nichego pridumyvati!
Kanat Nurov, 2011 g.
«Zaderjati tempy – eto znachit otstati. A otstalyh biut… Takov uj zakon ekspluatatorov – biti otstalyh y slabyh. Volchiy zakon kapitalizma. Ty otstal, ty slab – znachit ty ne prav, stalo byti, tebya mojno biti y poraboshati. Ty moguch – znachiyt, ty prav, stalo byti tebya nado osteregatisya, Vot pochemu nelizya nam bolishe otstavati»
IY.Stalin na pervoy vsesoyznoy konferensiy rabotnikov sosialisticheskoy promyshlennosty 04.02.1931 g.
«Esli, soglasno svoekorystnomu jelanii kazahskih chinovnikov y bogatyh tabunovladelisev, izbranie biyev podchinyati formalinym vyboram, to otpravlenie pravosudiya v stepy neminuemo pereydet pry pomoshy denejnyh sdelok y raznyh intriyg… v ruky tabunovladelicheskoy y torgovoy znatiy»
Shokan Ualihanov
«…Tochnyy vash obman y uhishreniya vidny, chto vy nas hotiyte dovesty tak je, kak nogaysev y bashkirsev, pospeshiti obuzdati y nalojiti slujbu, a detey nashih sdelati soldatamy y upotreblyati v pohody, y raznye tyagosty hotiyte na nas vozlojiti. Kakovye vse vashy namereniya my ponyali, ibo pered sim vy, rossiyane, skolikih oblaskivaya serebrom y prochiym, dovely v svoe rabstvo».
Iz pisima Srym Datuly y drugih starshin v adres simbirskogo y ufimskogo general-gubernatorstva
«Rossiya gosudarstvo ne torgovoe y ne zemledelicheskoe, a voennoe, y prizvanie ego byti grozoi sveta»
Aleksandr II
«…vse ostree boriba za samo pravo byti suverennoy, nezavisimoy stranoy, kogda selye nasii, selye narody otryvaitsya ot svoih korney».
Vladimir Putin na vrucheniy gospremiy na ONF 2013 g.
«Qazaq mәdeniyeti orystan kem bolghan son, jem boluyna shәksiz. Ol jem boludan mәdeniyeti jetilgenshe qútylmaydy. Qazaq jem boludan týbinde Dekret quatymen qútylmaydy, mәdeniyet quatymen qútylady».
Ahmet Baytúrsyn-úly 1922 j.
«Otarlaushylar aldymen jer attaryn, odan keyin adamdardyng tekterin ózgertedi jәne orys tilinde mektepter ashyp onda qyzdardy oqytugha tyrysady. Sebebi, ana tilderin bilmeytin bolashaq analardyng úrpaqtary da óz tilderin bilmeytin bolady…»
Mústafa Shoqay, 1927 j.
Rossiya kak geopoliticheskiy subekt yavlyaetsya osnovoy Evrazii, kotoraya geograficheski, landshaftno, lingvisticheski, klimaticheski, kuliturno y religiozno-iydeologichesky obedinyaet evraziyskie Zapad y Vostok…
Razgromiv sosialisticheskiy blok y SSSR, liydery zapadnogo mira stavily pered soboy zadachu ustraneniya s politicheskoy areny y Rossiiy.
Konstantin Sivkov, doktor voennyh nauk, 19.06.2013 g.
«My ishodily iz prinsipa, chto vysshey sennostiu cheloveka yavlyaetsya svoboda voli. Y tam, gde ona ne mojet realizovatisya svobodno, gosudarstvo terpit fiasko. Ne chelovek dlya gosudarstva, a naoborot – eto pervyy nash deviyz. Y on istorichesky obosnovan – vedi chelovek poyavilsya znachiytelino ranishe gosudarstva y sozdaval gosudarstvo rady svoih seley. Teperi vtoroy prinsiyp, y zdesi my uje daem nekotoruy osenku. Ishodya iz pervogo prinsipa, gosudarstvo, sozdannoe bolishevikami, bylo po svoey prirode beschelovechnym – ono stavilo obshee kak glavnoe, a cheloveka – vtorostepennoe y slujebnoe po otnoshenii k obshemu»
Iz knigy Zubova 2013 g.
«Bez svobodnyh vyborov, bez neogranichennoy svobody pechaty y sobraniy jizni otmiraet vo vseh obshestvennyh uchrejdeniyah. Eto nesomnennaya diktatura, no ne proletariata, a kuchky politikov»
Roza Luksenburg
«Tam, gde ne pomojet nevidimaya ruka rynka, pomojet vidimaya ruka gosudarstva»
Sy Szinipiyn, liyder Kitaya
«V SSSR posle 1953 goda k vlasty prishly nasionalisty, karieristy, vzyatochniki, pokryvaemye iz Kremlya. Kogda priydet vremya, ony skinut maski, vybrosyat partbiylety y budut praviti svoimy uezdamy kak feodaly y krepostnikiy».
Mao Szedun v 1964 g.
Tak y sluchilosi. Svoy iydeynye y moralinye sennosty poslestalinskoe rukovodstvo vystavlyalo napokaz y pered delegasiyamy KNR, pohvalyayasi nomenklaturnym spessnabjeniyem, mashinami, dachami, brilliantamiy.
«Bez truda dostignutyy uspeh – eto neschastie. Mojno po nasledstvu bogatyh rodiyteley poluchiti, no ne budet proka. Ya vam zayavlyai kak chelovek pojivshiy, opytnyi. Ya ne viydel ny odnogo schastlivogo milliardera, u kotorogo 10-20 milliardov v deni».
Nursultan Nazarbaev, preziydent Kazahstana 14.02.2019 g.
Bizdegi ýsh qasiret
Birinshi qasiret – biyliktegilerding tuysqandyghy,
Ekinshi qas iret – biyliktegi tamyr-tanystyq,
Ýshinshi qasiret – biyliktegi sybaylas jemqorlyq.
Qajymúqan Ghabdolla
Sbornik sitat podobral Kalu Toktabulatov,
g. Uralisk
Abai.kz