Últtyq ekonomika: 17 myng kompaniya jabyldy
Biylghy 2021 jylda óz mәresine jetuge jaqyn. Últtyq kelbetimizdi әlem elderine ekonomikamyz tanytatyny jasyryn emes. Elimizding syrtqy saudasy men ishki iskerlik mýmkindikteri kornovirus kezinde týbegeyli ózgeriske týsip, jana baghyt-baghdarlarlar óz ómirshendigin tanytty.
Osy el ekonomikasynda oryn alghan týbegeyli ózgeris barysynda 17 myng kompaniya óz qyzmetin toqtatqandyghyn Últtyq statkom mәlim etti. Búl ótken 2020 jylgha qaraghanda 35,5%-gha kóp bolyp otyr. Endi qay salalarda qansha kompaniya óz qyzmetin toqtatqandyghyn tizbektey ketetin bolsaq: sauda men mashina jóndeu – 6082, qúrylys – 2178, kәsibi, ghylym men tehnikalyq is-әreket –1138, óndeu salasy – 793, qarjy men saqtandyru – 664, kólik pen jýk saqtau – 662, auyl, orman jәne balyq sharuashylyghy – 641, әkimshilik, qosalqy qyzmet kórsetu –598, aqparat jәne baylanys – 451, jyljymaytyn mýlik – 438, bilim beru – 437, tamaqtanu jәne qonaq ýy qyzmeti – 291, óner men kónil kóteru – 236, sumen qamtu, qaldyqtardy óndeu –117, ken óndeu kәsiporyndary – 113, memlekettik basqaru men arnayy qyzmet kórsetu – 87, elektr, gazben qamtamasyz etu – 56 jәne ózge biznes salasy boyynsha –2034 kompaniya óz qyzmetterin toqtatty. Biraq bәri jabylyp jatyr eken dep saryuayymgha salynudyng esh keregi joq. Qúrylys salasy boyynsha – 43%, ken óndeu salasynda – 33,5%, qarjy men saqtandyru salasy boyynsha – 57,3% ósim barlyghy kónildi kónshitedi.
Últtyq statkom 2021 jylghy qazaq eksportynda 11 elmen sauda tauar ainalysy milliardtan asqanyn mәlim etti. Anyghyn aitsaq, Ispaniyagha tauar eksporttauymyz 83,8% ósip, qantar-tamyzda $1,1 mlrd-gha jetti. Tap osynday tiyimdi sauda-satyq Niyderlandymen – 46,3%, Reseymen – 42,5%, Ózbekstanmen –37,6% jәne Ontýstik Koreyamen – 36,1%-gha ósken. Esesine Qytay men Ýndistanmen biznes aralas-qúralastyq kemy týsken.
Qazaq elining eksporty 2021 jyldyng qantar-tamyz ailary aralyghynda $37,4 mlrd-dy qúrap, ótken jylgha qaraghanda 16%-gha artyp otyr.
Ábil-Serik Áliakbar
Abai.kz