Senbi, 23 Qarasha 2024
46 - sóz 4310 9 pikir 15 Jeltoqsan, 2021 saghat 14:30

Qazaqylandyrudyng mәni nede?

Elimizdegi eldi mekenderdin, bilim men mәdenit oshaqtarynyn, kóshelerding ataularyn qazaqylandyrudyng mәni nede, osy? Búl arzan patriotizm, sasyq namystyng jetegindegi populistik sharalar emes pe? Últaralyq tatulyqqa keri әserin tiygizip jýrmey me? Joq! Dәl osy mәselege kelgende tabandylyq qajet. Nege?

Birinshiden - búl tarihy әdilet. Eshkim tarihy faktilerge qarsy uәj aita almasy haq. Basqasha aitar bolsa - búl iydeologiyalyq maqsatta tarihty búrmalau degen sóz.

Ekinshiden - búl biylikting mysy men qauqarynyng kórsetkishi. Erteng búdan da manyzdy sheshimder qabyldau kerek bolghanda halyqtyng qoldauyna shyn ie bolu ýshin - dәl osynday kezde óz qauqaryn kórsete bilui tiyis. Onyng ýstine, sayasy túrghydan taldar bolsaq - qay jaghynan alyp qarasaq ta búl ainalyp ótuge bolmaytyn qadam. Ásirese, shekaralyq aimaqtaghy eldi mekenderge qatysty mәsele tipti de ózekti.

Ýshinshiden - búl birlikting kepili. Últaralyq kiykiljinderge sebep bolar emosiyalyq faktorlarldyng aldyn alu. Múnyng kórinisin bir emes, birneshe oqighalardan kórip te ýlgerdik, osy otyz jyl ishinde.

Tórtinshiden - búl ruhany amanat. Qazaqtyng baytaq dalasy ýshin malyn da, janyn da qighan batyrlardyn, auzy dualy abyzdar men biylerdin, әruaqty әuliyelerding amanaty. Onday kisilerding amanatyna qiyanat jasau - kim ýshin bolsa da jenil tie qoymasy anyq.

Búl aitylghandar Qazaqstannyng әr búryshyndaghy ózge tilde, ózge últtardyng atyndaghy eldi mekender men mekemelerge qatysy bar. Sonyng ishinde, Almaty oblysyndaghy Qaradala ónirine qatysy erekshe. Audan túrghyndarynyng bastamasy bolsa, oghan audannyng aty berilgen últ ókilderi de qarsylyq tanytpasy belgili bolsa (qarsylyq tanytugha esh reti de joq qoy, әsili), elimizding týkpir-týkpirindegi ziyaly qauym men qogham belsendileri qoldap pikirler jazyp jatsa, jogharyda atap ótken sebepterding bәri dәlme dәl kelip túratyn bolsa - búl sheshimdi sozbalaqtaudyng nesi qajet?

Dәl qazir osy pikir - el jaqtaghy aqyl toqtatqan sanaly jastardan bastap, sóz ústaghan aqsaqaldargha deyingi halyqtyng bәrine ortaq pikir. Sanaly jastar dep otyrghanym - aighay men úrangha salyp emes, mәdeniyet pen sauattylyqty tu etip ústap, elidk mәselege aralasyp jýrgen jas buyn, aduyndy buyn. Sondyqtan, elding pikirimen sanasyp, tarihy әdiletke jýginip, sauatty hәm salauatty sheshim qabyldar kez keldi!

Edige Qojahmet

Abai.kz

9 pikir

Ýzdik materialdar

Syni-esse

«Talasbek syilyghy»: Talqandalghan talgham...

Abay Mauqaraúly 1482
Bilgenge marjan

«Shyghys Týrkistan memleketi beybit týrde joghaldy»

Álimjan Áshimúly 3254
Birtuar

Shoqannyng әzil-syqaqtary

Baghdat Aqylbekov 5489