Jeksenbi, 29 Qyrkýiek 2024
Soghys 2709 2 pikir 27 Qazan, 2022 saghat 11:34

Putin Kiyevti jaulay ala ma? Jauaby: Joq!

Resey preziydenti Putin Ukrainanyng Kiyevpen ózge qalalaryn snariyadpen atqylaugha búiryq berdi. Búdan búrynda soghys kezinde kóptegen memleket basshylary qarsylasynyng astanasyn bombalap, ýreylendirmek bolghan.

Fashistik Germaniya ekinshi dýnie jýzilik soghysta eng alghashqy snaryad, soghys úshaqtarymen Londondy bombalaghaly beri barlyq soghysta derlik osy shabuyl qoldanylyp keledi. Barlyghynyng kózdegeni bir ghana maqsat: Qarsy jaqty soghystan bas tartugha, kelisimge keluge mәjbýrleu. Basshylardyng kókeyinde ortalyqtyng mәdeny nysandary men ekonomikalyq tirekterin qúrban etuding bodauy qanday bolady degen súraq tuyndatu, sonday-aq halqyn qorqytyp, olardyng soghysty qoldau jigerin múqaltu. Biraq múnday taktikagha ýmit artqan basshynyng kóretini tek qana jenilis.

Bәrinen de manyzdysy múnday soqqy, kerisinshe, bombalanghan memleketting ózara biyligi men halqyn tyghyz yntymaqtastyryp, ayaghyna deyin barugha kýsh beredi, ekiúday biylikting jigerin qayrap, anaghúrlym joghary soghys maqsatyn algha qoygha iytermeleydi. Ekinshi dýniyejýzilik soghysta jeniske jetken odaqtas elder qalalardy jappay bombalaudy dәriptedi. Búl taktikany kóp elderding qaytalauynyng bir sebebi osynda jatyr. Berlin men Tokio qirandy astynda qaldy, jýz myndaghan adam ajal qúshty, milliondaghan adam bosyp ketti. Tarihshylar qazir múnday soqqynyng nәtiyjesi shamaly boldy, Germaniya men Japoniyanyng ónerkәsibin kýiretkenimen, jigerin múqalta almady dep qaraydy. Keyin kóptegen elder soghystan sabaq alyp, әskery óndirisin qala ortalyghynan basqa jaqqa kóshirip әketken. Sodan bastap búl taktika ónimdiligin joghaltty. El ortalyghyn bombalaudyng týpki maqsaty beriluge, keri sheginuge iytermeleu bolghanymen, jalpy jaqtan alghanda sol joldy túiyqqa tireydi.

Is jýzinde múnday soqqy qarsy jaqtyng basshysyna tolyq jeniske jetkende ghana qauipting seyiletinin úqtyryp, óitpegende tynyshtyq ornamaytynyna kózin jetkizedi. Jauap retinde, janadan qarsy túru josparyn qúrady, agressor jaq oilaghanday keri sheginbeydi. Soqqydan tughan múnday berik senim taktika jaqtan da, kónil kýy jaqtan da boluy mýmkin.

Ekinshi dýniyejýzilik soghys kezinde Germaniyanyng Londondy alasúra bombylaudaghy maqsaty óndiris qojayyndary men halyqty soghystan shoshyndyryp, Angliyany sheginuge kóndiru boldy. Sol kezdegi statistika kórsetkendey bombalaudan keyin halyq Germaniyamen kelisimge keluge qarsy shyghyp, jalghastyra soghysudy qoldaghan. Ýkimetti qoldau kórsetkishi 90 payyzgha jetken.

1966 jyly Amerika da Vietnamnyng soltýstik qalalaryn bombalap, halqyn qorqytyp, biyligine qysym týsirip, soghystyng ayaqtaluyna mýddelilik tanytady dep oilaghan. Pentagonnyng sarapshylary bayqaghanday, jergilikti biylik ókilderi «Jerimizge bomba tastaghan amerikalyqtardy quyp shyghayyq» degen jana úranmen basqasha taktikagha kóshken. Odaqtastary Mәskeu men Beyjing de shabuyldy aiyptap, әskery kómekti búryn-sondy bolmaghan dengeyde kóbeytken. Soqqynyng ekonomikalyq, adamy shyghyny auyr bolghan sayyn, Vietnam halqy kommunistik biylikke sonshalyq qoldau bildirgen.

2000 jyldardaghy Izraili әskeri men Palestina qarsylyq úiymdarynyng qaqtyghysy da, jogharydaghy mysaldargha úqsaydy. Palestinalyqtardyng jihaty evreylerdi ýkimetting qatang sayasatyn qoldaugha úiystyrghan.

Putinning aldynghy aptadaghy bombalauy siyaqty qimyldar taghy bir jaqtan bir memleketting әskery antyn oryndauyn kýsheytip, berilu oiyn tudyrmaydy.

Soghys aldynghy sheppen ghana shektelgende, halyqtyng soghys saldaryn sezinui jauyngerlermen, basshylarmen úqsas bolmaydy. Reseyde de osynday jaghday. Orystardyng soghysqa qarsylyghy mobilizasiyadan keyin kýsheygenimen, Kremliding teris nasihatyn tyndaytyn kóptegen reseylikter ýshin soghys әli de abstrakt úghym. Sol ýshin de soghysty qabyldaydy, myqtaghanda artyq jýk sanaydy, ekonomikalyq, basqa saldaryn sóz etedi.

Biraq túrghyn ýilerge jasalghan soqqylar halyq pen jauyngerding parqyn joyady. Orystyng bombasynan baspanasy qiraghan ukrainalyqtardyng keshirmeytini sonyng dәleli. Olardyng túrghan ýii aldynghy shepke ainaldy.

Zamanauy soghysta Putinning taktikasy kerisinshe nәtiyje beredi. Bireuler aitqanday el ishinde soghysty qoldaushylardyng kónilin tabu ýshin jasalsa da, tarih kórsetkendey, múnday soqqydan keyin soghystyng nәtiyjesine kónili tolmaytyndar eselep artady.

Maks Fiysher, The New York Times gazetining jurnaliysi 

Abai.kz

2 pikir

Ýzdik materialdar

Alashorda

IYdey Alasha y sovremennyy Kazahstan

Kerimsal Jubatkanov 2577