Japoniya biyligi ekinshi jahan soghysynan keyin qayta el qorghanysyn kýsheytu turaly jospardy qarastyryp, bekitti. Soghys ayaqtalghannan keyin, Japoniya qaruly kýshterin azaytyp, shabuyl jasaytyn qaru týrlerinen bas tartyp, AQSh baqylauyndaghy qorghanys kýshterin qúrghan bolatyn. Jana josparda birqatar ózgerister bar. 

Jana әskery qorghanys josparynda qorghanys salasyna bólinetin qarjyny eki esege arttyru, qaruly kýshterdi zamanauy qarumen qamtamasyz etu jәne basqynshylyq jasauy mýmkin tarapqa joyqyn soqqy beru mýmkindikteri jazylghan. Tokio әlemning militaristik sayasatqa qadam basqanyn kórip, bilip, sezip otyr. Samuraylar pasifizmning kelmeske ketkenin de biledi. Jana

Japoniya ózining әskery josparyn Soltýstik Koreyanyng zymyran synaqtaryn jiyiletip jiberui jәne Qytaydyng әskery kýshin arttyruyna baylanysty ózgertkenin jasyrmaydy. Júma kýni el premieri Fumio Kisida japon halqyna telearnalar arqyly ýndeu jasady. Manyzdy ýsh qújat qabyldanghanyn aitty. Últtyq qauipsizdik boyynsha strategiya, Últtyq qorghanys boyynsha strategiya jәne Qorghanys kýshterin damytu turaly jospar. Qabyldanghan ýsh qújattyng da qorghanys salasyna tikeley qatysy baryn kórip otyrmyz. Samuraylar geosayasy qaqtyghystardyng ushyghuyna baylanysty boluy yqtimal qaruly qaqtyghystargha dayyndyqty kýsheytu ýstinde.

Tokio jana strategiyasynda qarsylastyng aumaghyna qarsy soqqy berudi qarastyratynyn aitty. Demek, Japoniya shabuyl jasaugha mýmkindik beretin jana qaru týrlerin, zymyrandar men aviasiya, soqqy jasaushy drondar men arnayy jasaqty qarsylas aumaghyna jetkizuge mýmkindik beretin kemeler sanyn arttyratyn bolady. General Tosimity Nagayavu: "Ukraina soghysyna qarap, ýnemi auqymdy qaqtyghystargha dayyn bolu kerektigin týsindik. Biz reformany tym kesh bastap jatyrmyz, ózgelerden eki ese artta kelemiz, alayda jyldamdyqty arttyryp, olardy quyp jetuimiz qajet", - deydi. 

Japoniya aldaghy bes jylda, qorghanys salasyna bólinetin qarjyny eki eselep, ony JIÓ-ning 2 payyzyna jetkizudi oilap otyr. Osylaysha Japoniya qorghanys salasyna qarjy bólu kórsetkishi boyynsha AQSh pen Qytaydan keyingi ýshinshi oryngha jayghaspaq. Tokio AQSh-tan alys qashyqtyqqa úshatyn zymyrandardy satyp alady. Qaru salasynda otandyq óndiristi damytu josparyn bekitip, soqy jasaushy drondar men barlau drondary, tankter men úshaqtardy jasaudy jyldamdatpaq. Búl júmysqa әigili avtokonsernderdi de tartu kózdelgen.

Japoniya jana qabyldanghan qújatta Qytay men Reseydi strategiyalyq seriktes statusynan shygharyp tastady. 2013 jyly qabyldanghan josparda Beyjing men Mәskeu Tokio ýshin "strategiyalyq seriktes" dep kórsetilgen edi. Japoniya halqy 125 mln bolsa da, әskeri aitarlyqtay kóp emes jәne qorghanys salasyndaghy aqparattar asa qúpiya saqtalady. Key derekter Japoniyada 200-600 myng arasynda әsker baryn aitady, al sarapshylar auqymdy soghys jaghdayynda Japoniya 8 milliongha juyq adamdy әskerge shaqyru mýmkindigine ie deydi.

Ashat Qasenghaliy

Abai.kz