Shәriphan QAYSAR. Akademikter auyly shendilermen tolyqty
Byiylghy 28 aqpan kýni eshkim bayqamaghan, alayda ghylym ómirinde aitarlyqtay oqigha boldy: qoghamdyq úiym týrinde tirlik etip jatqan Últtyq Ghylym akademiyasynyng qataryna mýshe-korrespondentter saylandy.
Kenes ókimeti kezinde ghalymdardy týrmege tyqsa da ghylymy janalyqty syghyp alatyn, al kәzir jaghday basqasha - ghylymy janalyq emes, búl auylda «akademiyk» ataghyn syghyp alatyn shendilerding diktaturasy ornady. Ol jóninde sәl keyinirek.
QR ÚGhA ýsh ret óz mәrtebesin auystyruyna, 1996 jyly Ghylym ministrligi - Ghylym akademiyasy, 1999 jyly memlekettik mekeme jәne 2003 jyly Respublikalyq qoghamdyq birlestik bolyp qúryluyna tura kelip, búl «auylda» úzaqqa sozylghan ýnsizdik ornaghan edi. Songhy jyldary ghylymgha búrylghan aqsha aghyny qoghamdyq úiym bolsa da, akademik bolugha yntalylar sanyn molaytty.
QR ÚGhA akademiygi ataghy - Qazaqstandaghy eng joghary ghylymy ataq. Áriyne, odan joghary ataq - jýz jylda bir ret beriletin «Ghasyr ghúlamasy» ataghy. Búl ataq Núrsúltan Nazarbaevqa berilgeni mәlim.
Byltyr «tәuelsiz» akademiya qataryna aragha 17 jyl salyp akademikter saylauy ótti. 20 jyl boyy akademikter qatary siyrep qoymay, kózi tirisining aldy 90-gha arty 70-ke tayaghan son, byltyr erekshe saylau bolghany bar. ÚGhA-da 154 akademik bolsa, solardyng orta jasy 80 jasty qúraghan edi.
Byiylghy 28 aqpan kýni eshkim bayqamaghan, alayda ghylym ómirinde aitarlyqtay oqigha boldy: qoghamdyq úiym týrinde tirlik etip jatqan Últtyq Ghylym akademiyasynyng qataryna mýshe-korrespondentter saylandy.
Kenes ókimeti kezinde ghalymdardy týrmege tyqsa da ghylymy janalyqty syghyp alatyn, al kәzir jaghday basqasha - ghylymy janalyq emes, búl auylda «akademiyk» ataghyn syghyp alatyn shendilerding diktaturasy ornady. Ol jóninde sәl keyinirek.
QR ÚGhA ýsh ret óz mәrtebesin auystyruyna, 1996 jyly Ghylym ministrligi - Ghylym akademiyasy, 1999 jyly memlekettik mekeme jәne 2003 jyly Respublikalyq qoghamdyq birlestik bolyp qúryluyna tura kelip, búl «auylda» úzaqqa sozylghan ýnsizdik ornaghan edi. Songhy jyldary ghylymgha búrylghan aqsha aghyny qoghamdyq úiym bolsa da, akademik bolugha yntalylar sanyn molaytty.
QR ÚGhA akademiygi ataghy - Qazaqstandaghy eng joghary ghylymy ataq. Áriyne, odan joghary ataq - jýz jylda bir ret beriletin «Ghasyr ghúlamasy» ataghy. Búl ataq Núrsúltan Nazarbaevqa berilgeni mәlim.
Byltyr «tәuelsiz» akademiya qataryna aragha 17 jyl salyp akademikter saylauy ótti. 20 jyl boyy akademikter qatary siyrep qoymay, kózi tirisining aldy 90-gha arty 70-ke tayaghan son, byltyr erekshe saylau bolghany bar. ÚGhA-da 154 akademik bolsa, solardyng orta jasy 80 jasty qúraghan edi.
2012 jyly ótken saylau eki kezenmen ótti: birinshisi, 50 jasqa deyingi mýshe-korrespondentter saylauy boldy, ekinshisi kýzde ótetin saylauda akademikter men mýshe-korrespondentterding jasyna shekteu qoyylmady. Biraq búl saylaugha PhD filosofiya doktorlary qatysa almady. Sonday-aq doktorlyq qorghamay-aq professor ataghyn alghan ghylym kandidattary da saylaugha jiberilmedi. Búl da dúrys shyghar, ghylymnyng qadyry týsken zamanda, oghan az da bolsa abyroy әperu kerek bolghan sekildi. Alayda, Últtyq akademiyadan basqa elimizde 20-gha juyq qoghamdyq akademiya bar eken. Osy qoghamdyq akademiykterden de ayaq alyp jýru qyiyn. Búl jaghynan Ózbekstan sekildi elderde qatang talap bar: ataqty jariya etuge tek qana últtyq akademikter ghana qúqyly, әlgi qoghamdyq akademikter ózin olay ataugha qaqysy joq kórinedi.
Byltyr saylaugha qatysqan 50-ge tolmaghan akademikterding biri bolyp, kazaq ghylymynda ózindik oryngha ie Medeu Ábishev, Beybit Kýlpeshov, Dihan Qamzabekúly, Kәrimbek Qúrmanәliyev, Bauyrjan Jaqyp, Baqytjan Ábdirayym syndy jas ghalymdar «QR ÚGhA korrespondent-mýshesi» degen ghylymy ataqqa ie boldy.
Byiylghy saylauda әdebiyettanu pәni boyynsha 2 oryngha talasqan 7 ýmitkerding ishinen úzaq jyldar deputat bolghan, qazirgi Ádebiyettanu boyynsha GhZY diyrektory Qalijanov Uәlihan saylandy. Sosiologiya pәni boyynsha Seydumanov Serik Túrarúly juyrda ghana Mәjilis mandatyn alyp ýlgerip edi, endi akademik diplomyna da ie bola qaldy. Bir ókinishtisi 30-40 jyl boyy ústaz bolyp, ghylymmen bas qatyryp jýrgen Serik Negimov sekildi ghylymgha adal jandar búl joly da qaghys qaldy. B
ÚGhAnyng saytyna (http://www.akademiyanauk.kz/kk/news/102) kirip kórip, anyryp qalghanymyz jәne bar, bir de bir qazaqsha aqparat bolmay shyqty,tipti ÚGhA preziydentin tughan kýnimen qútyqtau da Reseyding memtilinde sayrap túr!
Mynau sol sayttyng eng songhy janalyghy:
ROO "Nasionalinaya akademiya nauk RK" informiruet o tom, chto elektronnyy adres nanrk.mzh@gmail.com udalen. Prosiba ne vysylati pisima na dannui elektronnui pochtu. Vse pisima mojete vysylati na sushestvuishiy elektronnyy adres nanrk.mzh@mail.ru
23.01.2013
