Qytay kartasy: Reseyding key jerleri Qytaydiki!
QHR Tabighy resurstar ministrligi jaqynda «Ashyq kartalardyng mazmúnyn belgileu standartynyn» janartylghan núsqasyn jariyalady.
Atalghan qújatqa sәikes, qytay tilinde jaryq kórgen kartalarda bir kezde Qytay (Manisini imperiyasy) qúramynda bolghan jәne tensiz sharttarmen Reseyge berilgen dep sanalatyn segiz geografiyalyq nysannyng oryssha atauynyng sonyna jaqsha ishinde qytaysha atauy (anyghynda kóbi túnghys-manichju sózi) eskertilui shart. Olar:
- Vladivostok (海参崴, Hayshenivay);
- Ussuriysk (双城子, Shuanchensze);
- Habarovsk (伯力, Boliy);
- Blagoveshensk (海兰泡, Haylanipao);
- Sahalin (库页岛, Ku-e);
- Nerchinsk (尼布楚, Nibuchu);
- Nikolaevsk-na-Amure (庙街, Myaosze);
- Stanovoy hrebet (外兴安岭, Hingan syrty).
Men ýshin búl qyzyq bolghan joq, sebebi alghash ret 2003 jylghy ashyq kartalar standartynda biz kórsetken núsqalar boyynsha belgileu talap etilip, solay qoldanylyp kelgen, biz mektepte jýrgende oqulyqtarda eki núsqa qatar berilip, «otan topyraghynan» qalay aiyrylyp qalghanymyz turaly zarly leppen úzyn sonar әngimeler aitylatyn. Oghan, әriyne, Balqash, Zaysangha deyingi «Qytay jerleri» turaly da mәlimetter qamtylatyn.
Meni tang qaldyrghany, 20 jyldan beri qoldanystaghy erejening biyl ayaq astynan airyqsha talqylanuy boldy. Kópshilik qytay eki el qarym-qatynasyna ózgeris enui mýmkin dep ton pishse, endi bireuler «Kartada belgileu bastaluy ghana, bizding maqsatymyz jatqa ketken jerlerimizdi qaytaryp alu bolugha tiyis» dep aidy aspangha shygharypty.
Búny tarihy әdildikting ornauy dep alaqaylap jatqandar da, «Búrynnan solay emes pe, jaqsha ishine qytaysha atauyn eskertkennen ol aimaqtar bizdiki bola qala ma?» dep tang qalyp otyrghandar da bar.
Qysqasy, 20 jyldan beri qoldanylyp kele jatqan ereje endi nege kópshilik nazaryna ilinip otyr? Sol qyzyq, mýmkin búl «standarttaghy» Tayvani kartasyna baylanysty jana erejelermen baylanysty bolsa kerek.
Erlan Mazan
Abai.kz
