Osy jyldyng basty sayasy nauqany – Mәjilis saylauynyng ótuine de sanauly sәt qaldy. Saylaugha baylanysty ýgit-nasihat bastalghannan beri sayasy partiyalardyng ókilderi elimizding barlyq ónirin aralap, baghdarlamalaryn tanystyrugha tyrysty. «Qazaqstan» últtyq arnasy men «KTK» telearnasynyng tikeley efiyrinde pikirsayysqa da týsken edi. Songhy televiziiyalyq pikirsayys keshe «Habar» teleranasynyng tikeley efiyrinde úiymdastyryldy, dep jazady Qazaqparat.

Pikirsayysqa «Amanat» partiyasynan Erlan Qoshanov, «Auyl» halyqtyq demokratiyalyq patriottyq partiyasynan Jiguly Dayrabaev, «Respublica» partiyasynan Aydarbek Qojanazarov, «Qazaqstan halyq partiyasynan» Oksana Áubәkirova, Qazaqstannyng «Baytaq» jasyldar partiyasynan Azamathan Ámirtaev, «Aq jol» Qazaqstan demokratiyalyq partiyasynan Azat Peruashev, al «Jalpyúlttyq sosial-demokratiyalyq partiyasynan» Núrlan Áuesbaev qatysty.

«Amanat» milliondaghan jaqtas tapty»

«Amanat» partiyasy osy 1 aidyng ishinde Arqalyqtan Qonaevqa deyin, Qyzyljardan Qarataugha deyin, Zaysannan Qúlsarygha deyin elimizding tórt búryshyn týgel aralap shyqty. Shalghay auyldargha deyin bardyq. Elding múnyn da, synyn da tik túryp tyndadyq. Milliondaghan jaqtas taptyq. Halqymyzdyng partiyagha ýmitpen qarap, qoldap otyrghanyna kózimiz jetti», - dedi Erlan Qoshanov pikirsayys barysynda.

Onyng atap ótuinshe, partiyanyng saylaualdy baghdarlamasy – naqty is-qimyl jospary. Ony jýzege asyru ýshin partiya barlyq dengeydegi kandidattardy úsynyp otyr. Jalpy, partiya saylaugha jalghan úransyz, bos uәdesiz týsip jatyr.

«Saylaushylar bizding sayasy adaldyghymyzdy baghalaytyndyghyna senimdimiz. Býginde әr uaqytta bizdi synap kelgender de senim artyp otyr. Bizding barlyghymyzdy osydan bir jyl búryn Preziydentimiz aldymyzgha qoyghan maqsat-mindetter biriktiredi. Ashyghyn aitayyq, jyldar boyy qordalanghan, júrttyng jýikesin júqartqan mәseleler de kóp. Halqymyz olardyng shúghyl sheshiluin kýtip otyr.

Birinshi – halyqtyng túrmysyn jaqsartu. Biz azamattardyng tabysyn arttyru ýshin naqty is-sharalar qabyldaymyz. Júmyssyzdyqpen jýieli týrde kýresemiz. Ekinshi - jemqorlyq pen әdiletsizdik. Biz úrlanghan, shetel asqan millardtaghan qarjyny elge qaytaramyz. Sot pen prokuror, polisiya, әkimder men sheneunikter azamattarymyzgha qojayyn emes, qorghan boluy tiyis. Búl salagha týbegeyli reforma jasaymyz. Ýshinshi – tәrtip pen qauipsizdik. Halyq memleketting tәuelsizdigi men túraqtylyghy ýshin, qogham kóshe men auladaghy tәrtip ýshin, ata-ana oqudaghy, әskerdegi balalarynyng qauipsizdigi ýshin alandamauy tiyis. «Amanat» partiyasy osy týitkildi mәselelerdi sheshuge bar kýshin salady», - dedi partiya tóraghasy.

«Taza tabighatta ómir sýruge jaghday jasalady»

Al, «Baytaq» jasyldar partiyasynyng tóraghasy Azamathan Ámirtaev partiyanyng negizgi maqsaty adamdardyng densaulyghy men qúqyqtaryn qorghaugha, taza energetikany damytugha erekshe mәn beru ekendigin aitady.

«Baytaq» partiyasynyng negizgi maqsaty – azamattardyng qúqyqtaryn qorghau, halyqtyng densaulyghy men óndiristing zamanauy taza tehnologiyalaryna baghyttalghan quatty ekonomika qúru. Biz ýshin әdildikting joghary kórinisi – adamnyng ómiri men densaulyghyn saqtau. Partiya jaqynda tirkelse de, qozghalys retinde 10 jyldyq tәjiriybesi bar. Bizding kandidattarymyz tabighy resurstardy ashkózdikpen ayausyz iygeruge qarsy», - dedi Azamathan Ámirtaev.

Osy orayda, ol partiya qúramynda barlyq salanyng mamandary qamtylghanyn aitty.

«Bizding partiyamyzda ekologiyany qorghaushylar, ghalymdar, zangerler, ekonomister, menedjerler, kәsipkerler, qogham qayratkerleri, dәrigerler, múghalimder bar. Sonymen qatar, әr ónirdegi qogham belsendileri bizding partiyamyzdyng mýshesi bolyp otyr. Bizding kandidattar qalyng búqaramen saylau nauqanynda 3 700 jinalys, kezdesu ótkizdi», - dedi partiya tóraghasy.

Onyng aituynsha, partiya ókilderi әleumettik jeliler arqyly 4,5 mln adamdy qamtyghan.

«Partiya mýsheleri halyqqa platformany týsindirdi. Halyqtyng talaptary negizinde Mәjilis pen mәslihattardaghy partiyanyng is-qimyl josparyn jasap qoydyq. Adamdardyng densaulyghy men qúqyqtaryn qorghaugha, qorshaghan ortany lastaudy tejeuge, taza energetika men ónerkәsipti damytugha, jana tehnlogiyalar men investisiyalardy tartugha mindettimiz. Atap aitqanda, balalardyng taza tabighatta ómir sýruine jaghday jasau – barshamyzdyng mindetimiz», - dedi ol.

«Agrobank qúru kerek»

«Auyl» halyqtyq demokratiyalyq partiyasy tóraghasynyng orynbasary Jiguly Dayrabaev elimizde otandyq auyl sharuashylyghy tehnikasyn qúrastyrugha basymdyq beru kerektigine toqtaldy.

«Auyl» partiyasy irgeli sayasy úiym ekeni belgili. Qazir Parlament Mәjilisi deputattaryn saylau nauqanyna qatysyp jatyrmyz. Qatarymyzgha eldi, jerdi sýietin naghyz patriot azamattar birikken», - dedi Jiguly Dayrabaev.

Osy orayda, ol partiyada myndaghan adam qamtylghanyn jәne pikirsayysqa osy azamattardyng senimin arqalap kelgenin aitty.

«Bizding partiya barlyq audan men qalalarda túraqty júmys istep keledi. Osy saylauda partiya nәtiyjesi joghary bolatynyna senimdimiz. Partiyanyng pozisiyasy aiqyn – qoghamdaghy negizgi sayasy kýshke ainalu», - dedi partiya ókili.

Búl túrghyda ol «Auyl» partiyasy azyq-týlik qauipsizdigine jәne auyldardy damytugha erekshe nazar audaryp otyrghanyn jetkizdi. Partiya Mәjiliske óken jaghdayda, tiyisti zandardy qabyldaugha ýles qosyp, әdil júmys atqarugha dayyn.

«Halqymyz bank jýiesinen de zardap shegip otyr. Sebebi, nesiyening payyzdyq ýstemesi tym joghary, halyq qaryzgha әbden batqan. Sonymen qatar, әleumettik salada qordalanghan mәsele kóp. Atap aitqanda, Mәjiliske ótken jaghdayda, azyq-týlik qauipsizdigi turaly zandy halyqpen aqyldasa otyryp qabyldaymyz. Auyldyng infraqúrylymy tozdy, sondyqtan eldi mekenderdegi jelilerdi qalpyna keltiru kerek. Salany tyghyryqtan shygharu ýshin 100 payyz memlekettik kapitalmen Agrobank qúru mәselesin sheshemiz. Búdan bólek, auyl sharuashylyghy tehnikasyn janartu maqsatynda otandyq tehnikany qúrastyrugha basymdyq beremiz», - dedi Jiguly Dayrabaev.

«Aq jol» qiyaly uәde emes, naqty is atqarady»

«Aq jol» demokratiyalyq partiyasynyng tóraghasy Azat Peruashev partiyanyng Parlamenttegi basty jetistikterine toqtaldy.

«Aq jol» demokratiyalyq partiyasy – otandyq ónidirisshiler men últjandy azamattardyng partiyasy. Basqalar óz qiyalymen uәdeni ýiip-tókse, biz naqty ne istegenimizdi jәne búl júmysty әri qaray qalay jalghastyratynymyz turaly aitamyz. Bizding basymdyqtar, últtyq ústanymdar – erkin ekonomika men otandyq óndirushilerdi qoldau, parlamenttik respublika, deofshorizasiya men kapitaldy elge qaytaru», - dedi Azat Peruashev.

Onyng aituynsha, «Aq jol» fraksiyasy Parlamenttegi júmysy kezinde zang jobalaryna 10 mynnan astam úsynys, 600-den astam deputattyq saual joldap, 14 zang jobasynyng úiytqysy boldy.

«Budjetting atqaryluy turaly esepter, ministrlerdi taghayyndau jәne basqa da manyzdy mәselelerdi talqylaghanda «Aq jol» ózgeshe pikirin aityp, dauys bergende Ýkimetti údayy qoldamady. Parlamentte júmys istegende biz biylik tarapynan jyldar boyy kedergi qoyylyp kelgen birqatar manyzdy bastama kóterdik. Preziydent Qasym-Jomart Toqaevtyng tikeley tapsyrmasymen biz 2012 jyldan bastap úsynghan «Parlamenttik oppozisiya turaly» zang qabyldandy, «Aq jol» partiyasy 2014 jyldan beri úsynyp kele jatqan «Jeke túlghalardyng bankrottyghy turaly» zang qabyldandy, ÓKM jәne QQT monopoliyasy joyyldy, biz 2017 jyldan beri olardyng zansyz ekenin birneshe ret kórsetken edik», - dedi partiya basshysy.

Sonday-aq, Preziydent 1 qyrkýiektegi joldauynda «Aq jol» 2011 jyldan beri kótergen salyqtardyng saralanghan mólsherlemelerin engizudi, otandyq kәsiporyndardy memlekettik satyp alularda qoldaudy tapsyrdy, biz ony 2015 jyldan bastap talap etip keldik, «Kapitaldy qaytaru turaly» zandy әzirleudi «Aq jol» partiyasy 2013 jyldan beri talap etip keldi jәne taghy basqalary bar.

«2019 jyly «Aq jol» partiyasy ýlken ózgerister bolatynyn, biraq olardy basqaru manyzdy ekenin aitty. Bizding baghdarlama osynday naqty ózgeristeri bar úsynystardan túrady. Biz onyng Preziydent Toqaevtyng ústanymymen ýndes ekenin kórip otyrmyz, ol jaqynda jana reformalar paketin úsynatynyn aitty. «Aq jol» partiyasy ózgerister jay ghana әdemi sóz emes, naqty ister boluy ýshin óz ýlesin qosady», - dedi Azat Peruashev.

«Tandau jasaudan jalyqpayyq»

«Qazaqstan halyq partiyasy» bolsa qarapayym adamdardyn, onyng ishinde kóp balaly analar men balalar, jastar jәne jas otbasylardyng qúqyqtaryn qorghaugha asa mәn bermek.

«Adamdy algha jeteleytin de, ómirden týnildiretin de – senim. Eng aldymen Qúdaygha, sosyn ózimizge senemiz. Biraq, ózgege senbeymiz, óitkeni ony joghaltyp aldyq. Qazaq halqy soghysty da, ashtyqty da kórdi. Qabyrghasy qansha qayyssa da týnilmedi. Ózge elge ketip qalyp nemese men ýshin barlyghy sheshilip qoyghan dep ýide otyru qiyn emes. Men de solay ete alar edim. Alayda, mine saghat 20:00-de auyrynqyrap qalghan bir jastan asqan balamdy tastap, halyq aldyna shyghyp túrmyn. Erikkenning isi me? Áyel aldymen ózgeni, sosyn baryp ózin oilaydy, әsirese ana. Mitingige shyghyp jýrgen ana, bala baghyp otyrudyng ornyna júmys istep jýrgen ana. Uaqtyly zeynetke shygha almay, balasyna masyl bolyp otyrghan ana qanshama. Óz basym úlym әskerden aman oralsyn, balalarym kýndelikti nәpәqasyn oilamay ghalym bolsyn, elge enbegi sinsin dep tileymin», - dedi «Qazaqstan halyq partiyasynyn» mýshesi Oksana Áubәkirova. Partiya ókili 63 jasqa deyin júmys istemey, ayaly әje bolyp, parasatty úrpaq tәrbiyelegisi keletinin aitty.

«Búl – mening ghana emes, barlyq ananyng tilegi. Biz Astananyng manyndaghy auylda túramyz. Gaz joq, ol týgili su da joq. Kýndelikti suyn tasyp ishetin halyqtan ne súraymyz? Erekshe qajettiligi bar adamdar, sal balalar, autist, olardy oilap jatqan adam bar ma? Ata-anasy bar auru balalar qalay bolghanda da qoghamgha qosylugha mýmkindik alady. Al, ata-anasyz balalar dalada qalyp jatady. Miy bolsa da, tiri ólik. Olardyng arasynda mýmkin Eynshteyn bar shyghar? Aytpaqshy, Eynshteyn autist bolghan. Olardy oilaghan el aghasy bar ma? «Óitemiz, býitemiz» dep, «ýidey bәleni sheshemiz» dep, keyin halyqtyng auzy qu shóppen sýrtiledi. Býgin men ýlken senimmen aldarynyzgha shyghyp otyrmyn. «Oyan, qazaq» degeli 118 jyl bolypty, aita-ayta jauyr boldy. Óz tandauymyzdy jasaudan jalyqpayyq», - dedi ol.

«Memleket basshysy sayasy reformalar josparyn jariyalady, elimizde adam qúqyqtary jónindegi uәkil, Konstitusiyalyq sot payda boldy. Sayasy partiyalardy tirkeu sharttary ózgertildi, eki jana partiya qúryldy. Partiyalyq emes azamattargha saylanugha konstitusiyalyq qúqyq qaytaryldy, elding jýzdegen azamattary bir mandatty okrugter boyynsha Mәjilis pen mәslihattargha óz kandidaturalaryn úsyndy. «Qazaqstan halyq partiyasy» qarapayym adamdardyn, kóp balaly analar men balalardyn, jastar jәne jas otbasylardyng qúqyqtaryn qorghaydy. Búl – kenshiler men metallurgter partiyasy, bizding artymyzda milliondaghan júmysshy túr», - dep sózin tolyqtyrdy «Qazaqstan halyq partiyasynyn» mýshesi.

«Mәdeniyet túrghysynan irgeli ózgerister kerek»

Pikirsayys barysynda «Respublica» partiyasynyng tóraghasy Aydarbek Qojanazarov óz júmystarynyng ózegi bolatyn negizgi baghyttardy atady.

«Býgingi tanda elimiz ýlken daghdarysta túr dep aitqymyz keledi. Búghan deyingi pikirtalasta partiyamyzdyng teng tóraghasy búl tarualy jaqsy aitty. El budjetining shyghys bóligi 21 trln tenge bolsa, salyq týsimderi 17 trln tenge bolyp otyr. Sonda elimizge 4 trln tenge týspey jatyr. Qazir bankrot aldynda túrghanymyzdy, daghdarysta ekenimizdi moyyndaugha bolady. Bizding komanda, partiyanyng teng tóraghalary – daghdarysty enserip ýirengen menedjerler. Mysaly, Ruslan Berdenovti alsaq, «Evrofarmdy» nólden bastap kóterdi. Dinara Shýkijanovany alsaq, kereksiz etip tastaghan diyzeli zauytyn әigili «Agromashholdingke» ainaldyrdy. Qazir ol zauyt týrli traktorlar men kombayndar qúrastyryp otyr. Men de qúldyrap bara jatqan agroholdingti 5 jyldyng ishinde elimizdegi №1 agroholdingke ainaldyrdym», - dedi «Respublica» partiyasynyng tóraghasy.

Onyng sózinshe, býgingi tanda biznes-ortany jaqsartu baghytynda óte manyzdy ózgerister engizetin uaqyt jetti.

«Biz әribir azamatymyz erkin bolghanyn qalaymyz. Erkin adam degen kim? Erkindikting mәni dening sau, bilimin, mәdeniyeting bolghanynda. Sondyqtan, biz óz baghdarlamamyzda ýsh negizgi bólimdi belgilep aldyq. Birinshi bólim bilim berudi qamtidy. Ol ýshin bizge bilim beru jýiesin auylda da, qalada da әdilettilik túrghysynan tenestiru qajet. Ekinshi bólim – densaulyq saqtau jýiesin jaqsartu. Bizge skriningter ayasyn keneytip, auyryp em izdemey, aldyn alatynday jýie engizu qajet. Auru tónbey túryp, últ saulyghyna júmys isteuimiz qajet. Sonday-aq, mәdeniyetimizdi ondau qajet. Ótkende birinshi televiziyalyq pikirsayysty kórdim. Bizdin, tipti sayasy dengeydegi mәdeniyetimiz osynday bolsa, últymyzdyng mәdeniyeti turaly ne deuge bolady? Bizge mәdeniyet túrghysynan irgeli ózgerister kerek jәne biz mәdeniyet tildi damytudan qalyptasatynyn kórip otyrmyz», - dedi Aydarbek Qojanazarov.

«Zansyz baylyqqa jol bermeu qajet»

«Jalpyúlttyq sosial-demokratiyalyq partiyasy» preziydenttik-parlamenttik basqaru jýiesin engize otyryp, halyq parlamentin qúrudy úsyndy.

«Bizding maqsat – halyqtyng túrmystyq jaghdayyn jaqsartu. Sondyqtan da, biz saylaugha týsip jatyrmyz. Bizding el sosial-demokrattardyng iydeyasyna múqtaj. Sondyqtan, sayasy reformalardy jalghastyru kerek. Azamattar ýshin qajetti zandar qabyldau qajet. Bizding úsynystarymyz – preziydenttik-parlamenttik basqaru jýiesin engizu. Halyq parlamentin qúru. Senatty tarqatu. Jemqorlyqpen jýieli týrde kýresu. Tergeu jýrgizip, elden úrlanghan jәne ofshorlargha jasyrylghan qarajatty elge qaytaru. Tabighy qazbalardy óndeu jәne olardy eksporttaudy memleket qaramaghyna qaytaru», - dedi «Jalpyúlttyq sosial-demokratiyalyq partiyasy» Astana qalalyq filialynyng tóraghasy Núrlan Áuesbaev pikirsayys barysynda.

Odan bólek, sosial-demokrattar әr adamgha әleumettik qoldau kórsetuge uәde berip otyr.

«Azamattardyng ómir standartyn qabyldau qajet, yaghny zertteu jýrgizip, arnayy baghdarlama engizgen dúrys. Baghdarlamada adamdardyng negizgi qajettilikteri eskeriledi. Biz ýshin kelesi súraqtar manyzdy: Tegin bilim beru jәne medisina. Mektepter, auruhanalar basqa da әleumettik nysandar salu. Túrghyn ýy baghdarlamalaryn qayta qarap jetildiru. Sonymen qatar, auyldyng jaghdayyn jaqsartu kerek. Jemqorlyq pen oligarhtarmen kýresti jalpy últtyq dengeyge kóteru. Sheneunikterding mindetti týrde deklarasiya tapsyruy. Zansyz baylyqqa jol bermeu. Nesie payyzdaryn tómendetu. Energetika nysandaryn jәne kommunaldyq kәsiporyndardy memleket qaramaghyna qaytaru. Sonday-aq, saylaualdy baghdarlamamyzda elden zansyz shygharylghan qarajattardy qaytaru boyynsha vedomstvoaralyq komissiya qúramyna bizdi engizudi talap etip otyrmyz. Búl arnayy zanmen rettelui qajet», - deydi ol.

Abai.kz