Mәdeniyet jәne sport ministrligining Últtyq mәdeniyetke degen nemqúraylyghy, astyrtyn qastyghy ashyndyrghandyqtan qolyma eriksiz qalam alugha mәjbýrmin.

Tótesinen aitsam, qazirgi Mәdeniyet sheneunikteri Últtyq ónerdi óltirumen ainalysuda. Olar Memleket iydeologiyasynyng altyn ózegi bolyp tabylatyn hәm onyng negizgi irgetasy sanalatyn Últtyq ónerdi ashyqtan ashyq mazaq qylugha, qorlaugha kóshti. Kino qayratkerlerine qúrylghan әm eki týnge sozylghan (15-16 mamyr) TÝNGI ONLAYN SOT osy qiytúrqy, jymysqy sayasattyng aiqyn dәleli. Mәdeniyet jәne sport ministrligi bizdi kelemejdeushi kýlli korpusymen búl tragikomediyany fanershik hәm sportsmen druziyalary arasynda qyby qanyp, rahat sezimmen tamashalap otyrghanyna kýmәnim joq. Óitkeni, ýndemeydi. Kinogerlerding jazghan hattaryna jauap berudi ózderine ar sanaydy. Sebebi Últtyq óner men mәdeniyetting nosiytelideri olar ýshin qazaqsha sóileytin myrqymbaylar, al, dombyra ústaghan ónerpazdar Ýkimet sheneunikteri ýshin eskilikting qaldyqtary, endi Sizderge bizdi eskining perejitoktary retinde týp-túqiyanymyzben qúrtu ghana qaldy! Sizderge últtyq ónerpazdar emes, sanyn jarqyratqan, omyrauy ashyq-shashyq fanershik júldyzdar men sheteldik diny aghymdarmen ulanghan taz múrt, kýiek saqal sportsmender qadirli. Endeshe, joyynyzdar bizdi! Týrmede shirip nemese keudemizge 9 gramm qorghasyn oq qadatyp (nagrajdenie retinde) búl dýniyeden armansyz óteyik! Basqa ne qaldy, bizge?!

Mәdeniyet jәne sport ministrligi últty azghyndatushy, halyq ruhaniyatyn qiratushy kýshke iye, sheteldik tobyrlyq muzyka ekspansiyasyn beysanaly týrde (milary joq bolghandyqtan) jýzege asyrushy, osynau mәdeny diyversiya arqyly qazaq mәdeniyetining týbine jetuge ainalghan tobyrlyq mәdeniyetting ókilderin qoldaydy әri dәripteydi. Onyng taghy bir aighaghy – barlyq memlekettik hәm halyqtyq merekelerde tek qana estrada júldyzdary óner kórsetedi. Barlyq memlekettik telearnalarda fanershikterdi nasihattaugha arnalghan týrli oiyn-sauyq baghdarlamalary kýni-týni ýzdiksiz júmys istep túr. Al últtyq ónerdi nasihattaugha arnalghan birde-bir arnayy baghdarlama joq.Ýkimetting de týrli basshylyq qyzmetterge ýkilep qoyatyndary, dәrgeyine qabyldap úlyqtaytyndary, marapat beretinderi, tóbelerine kóterip әzdek tútatyndary da – sol fanershik júldyzdar men әsiredinshil sportsmender. Al basqa óner men ghylym jәne bilim salalary: ghylym, teatr men kino, dombyra ónerining qayratkerlerining (Sovet zamanynan kele jatqan ataqtylardy aitpaghanda) eshqaysy Memleket basshysynyng qabyldauynda bolyp kórgen emes. Búl «Jana Qazaqstangha» jana túlghalardyng keregi joq degen sóz. Esesine biylik tek әlemdik sport sayystarynda jeniske jetkenderdi ghana dәripteydi. Sebebi, sizderge kratkovremennyy rezulitat vajen! Al Últtyq ghylym men mәdeniyetting problemalary jabuly kýiinde qaluda. Búl problemalardy janayqayymen kótergender qorqytyp, ýrkitu tәsilderimen nemese aiyptau joldarymen jazalanugha kóshti. Mәselen, kino ónerining jas qayratkerlerine qúrylghan TÝNGI SOT osynyng aighaghy. Búl – memleket tarapynan jasalghan shetin qadam. Búl – Tәuelsiz Qazaqstan tarihynda búryn-sondy bolmaghan súmdyq AKT! Memleket basshylyghynyng búl masqaragha jol bergeni, sayasy iydeologtardyng búl súmdyqqa kóz júmyp qarap otyrghany, búl da – AKT! Men qazaqtyng ónerpazy – Erlan Tóleutay, búl súmdyqty óz kózimmen kórdim, kuә boldym. Búl AKT mening janyma jazylmas jara saldy. Jany nәzik ónerpaz bolghandyqtan shyghar, ómir men ýshin maghynasyn joghaltty, ghúmyrda mәn qalmady. «Ólgen mola, tughan jer jibermeydi, әitpese, túrmas edim osy manda» (Abay) degendey, qúsaly kýy keshulimin qazir. Qayda kóshemin, qaydan pana tabamyn. Keleshek kýngirt, bolashaq búlynghyr.

«Jana Qazaqstannan» kóp ýmit kýtip edim, ómirlik tәjiriybemmen, ónerimmen, qajyr-qayratymmen janarugha qadam basqan qoghamgha qal-qadirimshe qyzmet etemin degenmin. Ol niyetim sәtsizdikke úshyrady. Men 12.05.23 kýngi mitingke «Jana Qazaqstannyn» atynan shyqqan edim. Biraq «Jana Qazaqstannyn» qúzyrly organdary maghan jәne mening serikterime aiyp taqty, sotqa sýireledi. Osylaysha «Jana Qazaqstangha» әdildik pen adaldyq jolymen qyzmet etemiz degen alghausyz niyetimizge balta shabyldy. Sóitip búl izgi niyetimiz «kýshiginde talandy». Sizder, búl insiydent arqyly «Eski Qazaqstannan» asyp týstinizder. Amal neshik.

Men, Erlan Tóleutay – Ýkili Ybyray, Baluan Sholaq, Mәdi, Imanjýsip, Seytek, Qapez tәrizdi halqymyzdyng úly ónerpazdarynyng túyaghymyn, olardyng ónerin jalghastyrushymyn әri sol túlghalardyng ómiri men shygharmashylyghyn zertteushimin. Atalghan úly túlghalardyng barlyghy sovettik sistemanyng sodyrlary – NKVD jendetterining oghynan jazyqsyz ólgen. Kóbining sýiegii dalada kómusiz qalghan. Mening janym sol úly ústaz babalarymnan ardaqty emes. Sizder maghan NKVD jendetterining kózimen qarap otyrsyzdar. Degenderiniz bolsyn, maghan eng qatal jaza kesinizder. Men dayynmyn!

Aytpaqshy, Mәdeniyet jәne sport ministrligining nemqúraylylyghan japa shegushi, qúqy men óneri qorghalmaytyn qamqorlyqsyz ónerpaz retinde, sóz sonynda aitarym, endi Mәdeniyet ministrligin taratynyzdar, janadan ministrlik qúryp, onyng atyn MINISTERSTVO MASSA KULTURY Y SPORTA RK – dep qoyynyzdar. Osylay oryssha qoyynyzdar, óitkeni búl ministrlik QAZAQ MÁDENIYETINE qyzmet etpeydi ghoy. Últtyq mәdeniyet pen ónerge qyzmet etpeytin, últtyq ónerpazdargha kýn kórsetpeytin múnday ministrlikting bolghanynan bolmaghany jaqsy!

Erlan Tóleutay

Abai.kz