Býgin Parlament palatalarynyng birlesken otyrysy ótti. Oghan QR Senat tóraghasy Mәulen Áshimbaev, Mәjilis tóraghasy Erlan Qoshanov, QR Ýkimet basshysy Álihan Smayylov, Joghary auditorlyq palatanyng tóraghasy Nataliya Godunova, Ýkimet mýsheleri qatysty.

Qarjy ministri Erúlan Jamaubaev «byltyr memleket ózining әleumettik jәne basqa da mindettemelerin tolyq kólemde oryndady»,-dedi. Onyng esebinshe:

Byltyr pandemiyadan keyin ekonomikanyng jandanuy bayqaldy. Jalpy ishki ónim 3,3% ósti;

Kóptegen negizgi salalarda ong nәtiyjege qol jetkizildi. Mәselen, óndeu ónerkәsibi 3,4%, qúrylys salasy 9,4%, kólik 3,9%, auyl sharuashylyq 9,1%, sauda 5% ósti;

Negizgi kapitalgha salynghan investisiyalar kólemi 7,9% úlghaydy;

Respublikalyq budjetting negizgi parametrleri atqaryldy. Týsimder 102,1% atqarylyp, 16,1 trln tenge boldy. Shyghystar 98,6% iygerildi jәne 18,5 trln. tengeni qúrady;

Budjet tapshylyghy jalpy ishki ónimge shaqqanda 2,3% qúrady.

Jamaubaev Memleket basshysynyng Últtyq qordyng qarajatyn 2030 jylgha qaray 100 mlrd dollargha deyin jetkizu jónindegi tapsyrmasyn oryndau ýshin  Últtyq bankpen birlesip, qordyng investisiyalyq kiristerin arttyrugha qatysty shara qabyldanyp jatqanyn atap ótti.

Premier-Ministr Álihan Smayylov byltyr negizgi kapitalgha salynghan investisiya naqty mәnde 8% óskenin habarlady. Onyng mәlimdeuinshe:

Shiykizattyq emes sektorgha tartylghan investisiya ýlesi keyingi 5 jylda 50%-dan 70%-gha deyin ósti;

Shiykizattyq emes sektordaghy tikeley sheteldik investisiya ýlesi 2005-2006 jyldary 20% bolsa, byltyr 52%-gha deyin ósti;

Óndeu ónerkәsibine keyingi 5 jylda investisiya ólemi 1,5 esege artty;

Aluminiy óndeu kólemi 30 payyz artty;

Shaghyn jәne orta biznes subektilerining sany 27% nemese 1,8 milliongha ósti. Al jalpy ishki ónimdegi shaghyn jәne orta biznesting ýlesi 36% boldy.

Premier-Ministr «memlekettik boryshty azaytu mәselesi Ýkimetting túraqty nazarynda túr»,- deydi.

«Jalpy, keler 5 jylda memleketting qaryzy qauipsiz dengeyde bolady. Jalpy ishki ónimge shaqqanda 25 payyzdan sheginen aspaydy dep esepteymiz», - dedi Ýkimet basshysy.

Joghary auditorlyq palata tóraghasy Nataliya Godunova memlekettik organdargha syrttan tiyimsiz qaryz tartqany ýshin salynatyn aiyppúl mólsherin arttyrudy úsyndy.

«2021 jylghy respublikalyq budjetti oryndau turaly esepting qorytyndysy boyynsha 33 úsynym berildi. Ýkimet budjet tәuekelderin aiqyndap, 2050 jylgha deyingi memlekettik qarjynyng úzaq merzimdi túraqtylyghyna taldau jasady. Qaryz sayasatynda birtindep tәrtip payda bolyp kele jatyr. Syrtqy qaryzdardy tiyimsiz tartqany jәne olardy uaqytyly iygermegeni ýshin lauazymdy túlghalardyng derbes әkimshilik jauapkershiligi engizildi. Múndaghy 100 AEK mólsherindegi aiyppúl somasyn kóbeytu kerek dep sanaymyz», - dedi Nataliya Godunova.

Ol sonday-aq budjet esebinen iske asatyn jobalardyng qúnyn asyryp baghalau problemasy baryn aitty. Onyng sózinshe, Industriya jәne infraqúrylymdyq damu ministrligi tarapynan sharalar qoldanyluy kerek, memlekettik saraptama tarapynan qatang baqylau ornatu qajet.

«Ministrlikterding ózi jenildetilgen nesie men preferensiyalardy, kepil berilgen boryshty úsynu kezinde atalghan memlekettik qoldau óndiristerdi keneytip, júmys oryndarynyng sanyn kóbeytetinin negiz etip kórsetedi. Al kórsetkishter kóp súraq tuyndatady. Qarajat bólingen jyly nәtiyje bola qoymaytyny týsinikti. Biraq orta merzimmen 3-5 jyl ishinde nәtiyjesi kórinui kerek qoy... Tórt jyl búryn jobalau-smetalyq qújattamada joba qúnyn asyryp kórsetu dengeyi - 30%, al onyng jalpy somasy 1 trln tenge bolady dep eseptegen bolatynbyz. Qazir jobalardyng qymbattauy jalpy sipat alyp otyr. Onyng jalpy somasy tipten qomaqty. Osyghan baylanysty әsirese Industriya jәne infraqúrylymdyq damu ministrligi tarapynan aqylgha qonymdy sharalar, al memlekettik saraptama tarapynan qatang baqylau kerek», - dedi Joghary auditorlyq palata basshysy.

Jiynda Ýkimetting jәne Joghary auditorlyq palatanyng 2022 jylghy respublikalyq budjetting atqaryluy turaly esepteri ortagha salynyp, bekitildi.

Dauys beru kezinde «Aq jol» partiyasy men JSDP fraksiyasy 2022 jylgha arnalghan respublikalyq budjetting atqaryluy turaly esepterin bekituge qarsy boldy.

«Aq jol» fraksiyasy Ýkimetting esebin qoldamaydy jәne biz oghan qarsy dauys beremiz. Ýkimet esebinde budjet kiristeri artyghymen oryndaldy dep otyr. Onyng negizinde salyq týsimderining 42%-gha jәne uaqytsha tartylghan qarjynyng 13%-gha artuy jatyr. Ókinishke qaray, kәsipkerler búl terminderding astarynda ne jasyrylghanyn jaqsy biledi. Ýkimet kez kelgen minbeden bizneske tekseru men qysymdy azaytyp jatqanyn maqtanyp aituda. Al, shyn mәninde jaghday mýldem basqa», –  deydi «Aq jol» partiyasynyng tóraghasy Azat Peruashev.

«Sol sekildi JSDP fraksiyasy Esep palatasynyng qorytyndysyn jәne Ýkimet úsynyp zerdelengen materialdardy eskere otyryp, búl esepti qabyldaugha qarsy», –dedi  JSDP partiyasynyng basshysy Ashat Raqymjanov.

Abai.kz