2023 jylghy 6 jeltoqsanda (sәrsenbi) Almaty qalasy N.Nazarbaev kóshesi ýide ornalasqan «»  saghat 11.00-de «ALMATY QALASYNYNG ÁKIMDIGINING MAQSATY NE? «Baraholkany» JANGhYRTU MA, JABU MA?» taqyrybynda baspasóz mәslihaty ótedi.

Almaty «qalasy әkimdigi «Soltýstik ainalym» shossesinde ornalasqan halyq arasynda «Baraholka» dep atalatyn bazarlardyng iyelerinen bazarlardy janghyrtudy talap etip otyrghany belgili. Modernizasiya 2015 jyldan beri jýrgizilip jatyr, ony jana salynghan, salynyp jatqan sauda ýilerining kelbetinenóaq angharugha bolady.

Syrt kelbetine qarap, әkimdikting niyeti jaqsy, sógetin nesi bar dep oilauynyz mýmkin. Biraq búl mәseleni terenirek qarastyrsaq, mәsele basqada.Osy jaytty, atap aitqanda, baraholka mәselesi men Almaty әkimdigi  tarapynan oryn alghan ozbyrlyq turaly qoghamgha aitqymyz kelip otyr.

«Baraholka» - ainalymynda edәuir qarajat ainalatyn, sauda ornynyng әrbir sharshy metri ondaghan myng dollargha baghalanatyn sauda segmenti. Ondaghy satushylar mýmkindiginshe kóp satu jәne aqsha tabu ýshin qolayly bólshek sauda nýktesin alu ýmitimen sauda oryndaryn shamadan tys aqshagha satyp alady. Bazardaghy tartystyng aumaghyn bazarlar órtenip jatqanda janalyqtardan kóremiz. Búl tartys ýzdiksiz, jasyryn jәne býrkemeli týrde, sheneunikterding tikeley qatysuymen ótip keledi.

Sauda bazarlaryn janghyrtu, yaghny «modernizasiyalau» eshbir qúqyqtyq aktilerde bekitilmegen. Búl qoghamnyng nazaryn audaratyn jayt! Zanda qaralmaghan modernizasiya prosessi memleket aumaghynda qalay jәne nege jýrgizilip jatyr? Negizgi maqsaty ne? Jauapqa tartatyn zang bolmaghandyqtan әkimning aitqan sózi – zan!

Modernizasiya talabyn qalay jýrgizilu kerek degen súraqqa jauap ta joq, óitkeni, baghdarlama da joq. Zang joq jerde ózdiginen ashylghan sauda, avtotúraq mәseleleri órshiytini sózsiz! Subsidiya ne jenildikpen nesie beru mәәәseleleri Eshqanday zang normalarymen qamtylmaghan «Jol kartasy» dep atalatyn bir qaghaz ghana bar, oghan engiziletin ózgeristerdi engizetin jergilikti atqaru organdary. Múnday jaghdayda modernizasiya bazar satushylarynyng esebinen jasalynyp keledi.Býkil salmaq ózine týsken sauda segmenti onsyz da ushyghyp túrghan naryq zamanynda Respublika aumaghynda naryqtyng ósu mәselesimen alysu kerek. Demek, tauar baghalarynyng ósuine sheneunikter tarapynan jiberilip otyrghan qatelikter tikeley baylanysty.

Satushylardyng shegip otyrghan zardaby orasan!

Mysaly, «Euraziya» sauda ýiining búrynghy iyesi, jeke basy anyqtalghan Ovsyannikov degen azamat «modernizasiya jasau kerek» degen jeleumen saudagerlerden bolashaqta salynatyn butik ýshin birneshe myndaghan dollardan jinap alghan. Barlyghy 67 kәsipker 4,5 million dollar kóleminde aqsha jinap, sauda ýii qúrylysyn salugha at salysqan. Sauda ýii salynyp bitken song ony ýshinshi túlghalargha satyp, shetelge ketip qalghan. Janadan kelgen sauda ýiining iyesi satushylargha mýldem ózge talaptar qoyyp, «rekonstruksiya» jasaymyn dep dýrliktirip otyr.

Ovsyannikovke qatysty qylmystyq is qozghalghan, ony Alatau audandyq polisiya bólimining tergeushisi 1 jylgha juyq tergeu jýrgizilude. Tergeu salghyrt jýrgizilude. Eki apta sayyn kәsipkerler Almaty qalasy prokurorynyng orynbasarynyng qabyldauynda isting tergeluin baqylauda. Prokuraturanyng naqty núsqaularyn polisiya tergeushileri oryndamaydy! Iste Ásel Isabekovanyng tuysy (kýieu balasy) deputat Janteliyevting aty shyqty! Bәlkim, tergeuding sylbyr jýrgiziluining sebebi de osy bolar?

Taghy atap ótetin jayt, Almaty qalasynyng әkimdigi «baraholkanyn» ornyn basqa jaqqa kóshiruge niyetti ekenin ashyq, tipten sot aldynda iymenbey aituda. Sauda bazarlaryn «modernizasiya jasau ýshin» investisiyalanghan qarajat she? Ákimdikting múnday sayasaty әleumettik jarylysqa әkelui mýmkin.

Mysal retinde «Rahat» bazaryn atap ótu qajet. 5 jyldan beri Almaty әkimdigimen sot prosesi jýrip jatyr. Jergilikti atqarushy biylik eks-әkim B.Baybek kezinde de, qazirgi әkim E.Dosaev kezinde de saudagerler mәselesining mәnine barghysy kelmey, sot sheshimin eleusiz qaldyryp, is jýzinde qaraudan bas tartyp otyr. «TKM» JShS-ning bazar ornalasqan jerdi naryqta qúrylghan sәtten bastap júmys istep kele jatqany,zang jýzinde jer paydalanu qúqyghyn aluda ózge paydalanushylardyng aldynda artyqshylyq qúqyghy bar ekeni eskerilmey, ótinishi qaralmay keledi.

2019 jyly sot óz sheshimimen «TKM» JShS-ning aryzyn qaraudy mindettedi, al әkimdik jasyryn týrde, tipti sotqa da eskertpesten, jihaz fabrikasynyng qúrylysyna jerdi bergen. 2 jyl boyy sot prosesi jýrip, qantar oqighasynan keyin ghana, yaghny 2022 jyldyng 25 qantarynda Almaty qalalyq soty jihaz fabrikasyna qúqyq beru turaly әkimdik qaulysynyng kýshin joydy.

Kedergi joyylghanday bolyp, kәsipkerlerde ýmit payda boldy, әkimdik pen onyng qúrylymdary sot sheshimin oryndap, «TKM» JShS ótinishin qarau kerek bolghan. Biraq, 2022 jyly әkimdik «TKM» JShS-ning ótinishin qaramay, memlekettik sot oryndaushysynyng talabyn eskermey 2023 jyldyng aqpan aiynda Jetisu audany әkimining apparatyna jer uchaskesin kógaldandyru ýshin beredi. Ol jerde sayabaq (SKVER) bolady, memleketten qarjy bólinip qoydy dep otyr! «Rahat kz» sauda ortalyghy men «Yalyan» sauda ýiining arasyndaghy baraholkadaghy alanda SKVER salugha nege mýddeli bolyp otyr, múny qalay baghalau kerek?

Sonymen, әkimdik «TKM» JShS-ning ótinishin 2023 jyldyng mausym aiynda qarap, «TKM» JShS-ne uchaskege qúqyq beruden bas tartqan. Sot sheshimin oryndaudy elemegen memlekettik organnyng búl әreketin qalay baghalaugha bolady?

Ákimshilik sottyng sheshimimen Ákimning búl Qaulysy da kýshin joydy, ambisiyasy zardap shekken Ákimning súrauymen qalalyq sot birinshi instansiyanyng sheshimin búzady ma degen kýmәn joq emes! Búl әleumettik jarylysqa әkelui mýmkin!

Búl kelensizdikke qay sheneunikterding qatysy bar, kim mýddeli bolyp otyr? Al «TKM» JShS-i paydalanyp kelgen jer ýlesin kim iyemdengisi keledi?

Atalghan jayttar bazar biznesi tanduly túlghalar ne atqaru organyna ynghayly jýiemen barmaq basty arqyly jýrgizuge dayyn kәsipkerlerding enshisinde ekenin bekitedi.

Búl mәselede elimizding ata Zany-Konstitusiyanyng kepili Preziydentten arasha súraymyz!

Baspasóz konferensiyasynyng spiykerleri:

Bashanov Janiybek Serikbayúly– AZP zang kenesshileri palatasynyng zangeri; «Rahat» bazary men «Evraziya» sauda ýii kәsipkerlerining ókili;

Tólenova Jamilya Ótegenqyzy- zanger, «TKM» JShS-ning ókili;

Abdullina Saule: «Evraziya» sauda ýiining kәsipkeri.

Kóperbaeva Lәzzat Tleuhanqyzy- «Rahat» bazarynyng kәsiipkeri;

Motikina Elena Arkadievna-sauda bazarlary Assosiasiyasynyng tóraghasy.

Abai.kz