Býgin Dalainsaide telegramm kanaly juyrda ghana Qazaqstandaghy jer ataularynyng qazaqsha ataluyna qarsy shyghyp, ony «Búl Qazaqstandaghy orys tiline qarsy kýresting bastamasy» dep mәlimdeme jasaghan, sol ýshin qazaqstandyqtargha «bayqandar» dep qoqanloqy kórsetudi de úmytpaghan Resey telejýrgizushisi Tina Kandelaky suisid әreketine bardy dep jazdy.

Kanaldyng jariyalaghan aqparaty boyynsha, Qazaqstan Kandelakiydi «persona non grata», yaghni, «Qazaqstangha keluge tiym salynghan» dep jariyalaghannan keyin, ol QR SIM‑ning resmy ókili Aybek Smadiyarovty Mәskeuge jeke әngimelesuge shaqyrghan. Áriyne, oghan A.Smadiyarov kelispegen synayly...

Onyng ýstine, Qazaqstan bolgerleri men jurnalisteri T.Kandelakiyge qarsy kóptegen ótkir pikerler aityp, onyng ózine aqparattyq shabuyldy bastaghany belgili. Áriyne, qazaqtar tarapynan múnday «qorghanys» bolaryn Tinanyng ózi de kýtpese kerek, sasqanynan qazaqtardy birese «mәngýrt», birese «mәdeniyetsiz, jabayy» dep atap, óz biluimen qorghana bastady.

Biraq, bizding shamalauymyzsha, Kandelaky «Orys әlemi» atty iydeologiyanyng qaysar jauyngeri emes edi. Onyng búl «salagha» kezdeysoq kelip qalghany әreketinen de kórinip túrdy. Qalay desek te, Kandelaky sayasatta «mýiizdesip ýirengen qoshqar» syndy bola almady.

Aqyr sonynda, onyng nәzik «әieldik bolmysy» syr berip, «Dala insayd»‑tyng aituynsha, ol kýiigin aldymen alkagol ishimdikterimen basugha kirisipti. Biraq, ózine degen qarghys pen bulling toqtay qoymaghan son, ol sharaptyng lebimen suisidttik әreketke barugha úmtylghan deydi.

Osy týnde ol úiyqtatatyn dәrining bir qorabyn ishken. Ony bayqaghan qúrbysy der kezinde dәrigerlerdi shaqyryp ýlgergen. Olar, Kandelakiyding asqasazanyn juyp‑tazalap, ony ólimnen qútqarypty. Biraq búl aqparatty Resey aqparaty dereu qúpiyalaghan kórinedi.

Búdan qanday qorytyndy jasaugha bolady?

Birinshiden, Kandelaky әuel bastan bir kýshterding tapsyrysymen mәlimdemeler jasaghan. Ekinshiden, tapsyrys berushi jaq óte qauqarly, bedeldi bolghandyqtan, ol «Men ýshin onyng saldary qalay boluy mýmkin?» degen súraqty qoydy artyq sanaghan – tapsyrys berushige shýbәsiz sengen. Ýshinshiden, osyghan deyin Qazaqstan tәuelsizdigi men territoriyalyq tútastyghyna qarsy talay ret mәlimdemeler jasaldy. Olardyng barlyghy din‑aman, tipten belgili dәrejede «syi‑qúrmetke» bólengen bolatyn. Búl da oghan yqpal etui mýmkin deymiz...

Eng sonynda aitarymyz, búryndary Qazaqstanda qanday da bir shiyelenisti mәsele tuynday qalsa, ile‑shala  orys propogandasy «Qazaqstannyng jeri, memlekettik ligitimdigi» mәselesin dýr etip kóteretin... Sonynda, Qazaqstan biyligi ony «onynan sheship» óz halqyn tynyshtandyratyn... Sondyqtan, býgingi Tina Kandelaky osy «eski jaghdaydy» da eske alyp әreket jasady ma degen kýdikti de jasyrmaymyz...

Aqyr sony, mine osy jaghdaygha  alyp kelgeni ókinishti, әriyne...

Abai.kz