Ashy bolsa da aitayyq, qazaqta «sory arylmaghan» degen auyr sóz bar. Keyde, osy sózdi aitpayyn deseng de, aitqyzatyn jәy bolady. Qazir, әlem ózara soghysyp, sayasat әlemtapyryq bolyp jatqan kezde әrkim de qorghanys izdeydi. Ol ony ózining memleketinen izdeydi. So kezde, kózi ashyq adam onyng qanshalyqty әlsiz, qanshalyqty qauqarsyz kýide túrghanyn, óz jaghdayynyng qorghansyz ekenin sezinedi. Adam ashynady, ashynanghan song auzynan «Netken sory arylmaghan el edik» degen sóz jalyn bop shyghady...

IYә, otyz jyldyq tәuelsizdik tarihymyzgha býgingimen qarasaq, biz shynynda da sonday jaghdaygha tap bolghanymyzdy bayqaymyz. Áuel basta neshe týrli aila‑amalmen el biyligin qolyna alghan pendening el mýddesin satyp ketkenine ishimiz uday ashyp, aspangha qaray ash qasqyrday úlyp kete jazdaysyn...  Ómirde adamdar «joghalghan nәrse tabylar» degen ýmitpen ómir sýredi. Alayda, tabylmaytyn dýniyeler bar,  olar: beker ketken uaqyt, bos siltengen qylysh,  qúm bolghan jiger, adaspaytyn aqyl, halqy ýshin mert bolghan erler...  Ol sonau kóne anyzdaghy Shiraqtan bastalyp, býginge deyin jalghasqan batyrlar legi, alash qayratkerleri, fashizmmen soghys batyrlary, repressiyalanghan aqylmandar. Mine, búl qatar jiyrma birinshi ghasyrda jana túlghalarmen tolyqty. Ol qatargha 2005 j. qarashada júmbaq jaghdayda ajal qúshqan Zamanbek Núrqadilov pen 2006 j. aqpan aiynda qastandyqpen oqqagharlarymen birge óltirilgen Altynbek Sәrsenbayúlynyng attary endi. Orny tolmaytyn qayghy ‑ osy.

Altynbekting ólimining sebepteri әli kýnge ashylmay keledi. Songhy kezderi aqparattyq jelilerde birneshe súqbattar shyghyp jatyr. Olar әrtýrli derekterdi aituda. Mysaly, Orda.kz saytyna bergen súqbatynda qúqyqqorghaushy әri zardap shegushi jaqtyng ókili Marjan Aspandiyarova bylay deydi:

- Búl qylmysqa әuel bastan dúrys bagha berilmedi. Búl qylmys tek sayasy túrghyda emes, sonymen qatar «terrorizm» dep baghalanuy kerek, óitkeni, búl qylmys memlekettik jәne qogham qayratkerin óltiru arqyly halyqty qorqytu ýshin jasalghan. Biz oghan der kezinde «búl sayasy terror» dep bagha bergenbiz. Áli de tergeudi osy baghytta janghyrtudy talap etudemiz. Olay etkende «qylmysqa qatysy bar» degen kýdiktilerding qatary artatyny ras. Búl qylmystyng júmbaghyn sheshu kilti osynda jatyr.Biraq oghan býgingi biylikting jigeri jeter emes. Sebebi, qylmystyq isti búrmalaghandardyng birazy әli aramyzda jýr. Olargha shyndyqtyng ashylghany kerek emes. Sol ókinishti, ‑ deydi qogham qayratkeri M.Aspandiyarova.

Kelesi súqbaty Giyperborey arnasynan qogham qayratkeri Bolat Abilov beripti. Onyng aituynsha:

- Qayghyly oqigha oryn aludyng aldynda Altynbekting ózi de, onyng manayyndaghy jaqyndary da múndaydy kýtpegen bolatyn. Ol osynyng aldynda ghana oryn alghan Zamanbek Núrqadilovtyng óliminen keyin bireulerding kelesi qylmysqa baruy ekitalay degen senimde boldy. Eger Altynbekte onday kýdik bolghanda, ol ózin ózi qorghaudyng basqa sharalaryn qoldanar edi. Ol jyl Altynbekting jana iydeyalarmen qanattanyp, ózine ózi jiger berip jýrgen kezi bolatyn, ‑ deydi biznesmen, sayasatker Bolat Abilov.

Al, ózining FB paraqshasynda A.Sarsenbaevtyng sayasy seriktesi Ghalymjan Jaqiyanov bylay jazypty:

- Men 2013 jyly Boston qalasynda AQSh FBR agentterimen kezdestim. Sonda men olardyng Altynbekting ólimin tergegenin, tergeu nәtiyjesin Qazaqstan ýkimetine tapsyrghanyn aityp edi. Alayda oghan jauap әli de joq. Altynbekting N.Nazarbaev ornatqan avtoritarly rejimnyng eldi kórkeytpeytinine kózi jetken edi. Sondyqtan ol óz ómirin osy jýiemen kýreske sanaly týrde baghyttaghan jәne sol iydeya ýshin qúrban bolghan túlgha retinde Qazaq halqynyng tarihynda qalady, dedi, sayasatker Gh.Jaqiyanov.

«Ulysmedia.kz» saytynda (11.02.2024) Altynbekting tughan aghasy, elge tanymal qogham qayratkeri Rysbek Sәrsembayúly da keng súhbat berdi. Ol  súhbatta búrynghy preziydent N.Nazarbaevty «Altynbekting ólimine tikeley qatysy bar» dep  aiyptady.

Sonymen qatar, «Altynbekting ólimine qatysty qylmysty oryndaushy» retinde jazalanghan Rýstem Ibragimov degen sottalushy óz advokaty B.Omarov arqyly «Mening búl qylmysqa esh qatysym joq. Sondyqtan isti tergeudi qayta jalghastyrudy súraymyn» dep aryz jazypty. Ol da aqparattyq jelige jariyalandy.

Altynbek ólimine qatysty súraqtar jyldar  boyy qoyylyp keledi. Sondyqtan, qoghamda «búl súraq týbi bir sheshimin tabady» degen senim bar. «Ol sheshim tabylmayynsha, qogham әdiletti memleket ornatugha qol jetkize almaydy» dep sanaytyndardyng sany kýnnen‑kýnge, jyldan‑jylgha arta týsude.

Abai.kz