Jiyrma ýsh aqyn-jazushy dauys bergen komissiyada Gýlnәr Salyqbaygha eki-aq adam dauys beripti. Osy kýngi on ýzdik aqyndy atanyz deseniz, ishinde mindetti týrde Gýlnәr Salyqbay atalatyn. Maqal-mәtelding de sheberi Múzafar aghamyz: «Gýlnәrding bәri Salyqbaeva emes», – dep miyghymyzgha kýlki ýiirse de, sýiingennen aitqan shyghar. Býkil әdebiyetsýier qauym Gýlnәrdi talantty aqyn dep baghasyn bayaghyda-aq berip qoyghan.

Býginde halyqqa keng tanylyp qalghan әnshi Roza Álqojany sýirep jýrgen bir әn bar. Ol әn – «Men syigha tartqan oramal» dep atalady. Kezinde «Men syigha tartqan oramal» dep atalghan alibomy da jaryq kórgen. Tipti әnshining konserttik baghdarlamalary da osylay atalady. Mine, sol әn Gýlnәrding óleninen tughan. Gýlnәrding basqa da ýlken-kishi týgel moyyndaghan ólenderi az emes. Has әdebiyetting has synshysy Túrsynjan Shapaydan bastap, sol әdebiyetshilerding ózderi joghary bagha bergen.
Áriyne jogharyda atalghan komissiya jiynyna Túrsynjan Shapaylar qatysqan joq.  Qatyssa túryp jýrip kete berer edi. Ádebiyettegi tazalyq sonday әreketten de kóriner edi. «Solay bolypty» dep, ony biraz júrt әngime qylar edi. «Úyat bolypty ghoy» dep, bireuler betin shymshyr edi. Biraq әlgindey komissiyalardan úyat ketkeli qashan?

Jiyrma ýsh aqyn-jazushy dauys bergen komissiyada Gýlnәr Salyqbaygha eki-aq adam dauys beripti. Osy kýngi on ýzdik aqyndy atanyz deseniz, ishinde mindetti týrde Gýlnәr Salyqbay atalatyn. Maqal-mәtelding de sheberi Múzafar aghamyz: «Gýlnәrding bәri Salyqbaeva emes», – dep miyghymyzgha kýlki ýiirse de, sýiingennen aitqan shyghar. Býkil әdebiyetsýier qauym Gýlnәrdi talantty aqyn dep baghasyn bayaghyda-aq berip qoyghan.

Býginde halyqqa keng tanylyp qalghan әnshi Roza Álqojany sýirep jýrgen bir әn bar. Ol әn – «Men syigha tartqan oramal» dep atalady. Kezinde «Men syigha tartqan oramal» dep atalghan alibomy da jaryq kórgen. Tipti әnshining konserttik baghdarlamalary da osylay atalady. Mine, sol әn Gýlnәrding óleninen tughan. Gýlnәrding basqa da ýlken-kishi týgel moyyndaghan ólenderi az emes. Has әdebiyetting has synshysy Túrsynjan Shapaydan bastap, sol әdebiyetshilerding ózderi joghary bagha bergen.
Áriyne jogharyda atalghan komissiya jiynyna Túrsynjan Shapaylar qatysqan joq.  Qatyssa túryp jýrip kete berer edi. Ádebiyettegi tazalyq sonday әreketten de kóriner edi. «Solay bolypty» dep, ony biraz júrt әngime qylar edi. «Úyat bolypty ghoy» dep, bireuler betin shymshyr edi. Biraq әlgindey komissiyalardan úyat ketkeli qashan?

IYә, múndaygha bizding de etimiz ólip ketken. Sonyng ózi qalypty nәrse siyaqty ýndemey qoya salamyz. «Múnysy nesi?» dep aitugha da jaramaymyz. Biz múndayda: «Búlaryng ne?» dep aityp ýirenbegenbiz. Býgin, erteng kóriniz, gazetter de jym-jyrt qalady. «Sensasiya izdegender ýshin de búl eshqanday «sensasiya» emes. Bopty!

Ras, basqalar da onay-ospaq aqyndar emes. Ghalym Jaylybay men Gýlnәr Salyqbay qatar túrsa bek jarasar edi. Eki talantty aqyngha da eshkimning dauy bolmas. Biraq, әlgi komissiyada dauys bergen jiyrma ýsh aqyn-jazushy sәl qyldan tayghanday. Álde, halyq sýigen aqyndy qyzghana ma eken? Ýzdik on aqyndy ataghanda Gýlnәrdi nege ataydy, meni nege atamaydy dey me eken?

Osynyng sony qara da túrynyz, ýlken daugha aparyp soghady. Shómishbay Sariyevting enbegi sinbedi dep kim aitady, mysaly. Osyghan deyingi alghan syilyqtary men ataqtarynyng mysy da, pysy da basyp túr. Ol da әne, basqa bir komissiyanyng atynan úsynylyp jatyr. «Bәigemdi shappay ber» deytin Ghalym Jaylybaygha da, basqalargha da onay bolmas.

Sóitip mine, taghy da, kezekti ret әdebiyet salasyndaghy memlekettik syilyqtyng әngimesi bastaldy. Kileng daugha ainala bergen son, aldynghy joly búl syilyq әdebiyet salasynda eshkimge berilmey qalghan. Joghary jaqtaghylar: «Mynalar bir pәtuasyz eken» degen boluy kerek. Al, ótken joly Sәbit Dosanovtyng alghany biraz sóz shyghardy. Arty sotqa deyin baryp qaldy.

«Ózderin ózderi syilamaydy» degen osydan shyghady. Áriyne, bir Gýlnәrgha tirelip qalghan eshtene joq. Biraq «talantty uaghynda baghalau kerek» dep aityp jýrgender de aqyn-jazushylardyng ózderi. Sóitedi de aralarynda jýrgen Gýlnәr Salyqbayday talantty aqyndy attap baspay jatyp-aq sýrindirip jiberedi. Búl qalay? Basqasy basqa, osy Gýlnәr Salyqbaydy jiyrma ýsh adamnyng ekeui ghana baghalaydy eken degenge adam sene me?

«Almatygha qar jauyp túr qighashtap» dep jazypty Gýlnәr bir óleninde. Osy bir joldyng ózi talay syrdy qozghap ketedi. Jýrek qylyn dóp basatyn múnday ólender ana komissiya mýshelerining qaysysynyng qalamyna ilikti eken? Biz bilmeymiz ghoy, biraq aqyn-jazushylarymyzdyng arasynda әdeyi kórmeu, elemeu, baghalamau tendensiyasy búrynnan bar desedi. Talanttylar bir-birimen talasyp jýrgende, syi-syiapatty talaqtylar iyelenip ketetin kórinedi. Bireuler soghan syrttan qarap kýledi eken-mys. «Ózing diuanasyn, kimge pir bolasyn?»

Joq, búl, qansha tóndirip aitsaq ta eshqanday tragediya emes. Kóz aldymyzgha Túrsynjan Shapaydyn, Meyirhan Aqdәulettin, Tynyshtyqbek Ábdikәkimúlynyng jәne Gýlnәr Salyqbaydyng ózining de jymiyp kýlgeni elestedi. Biz de sol Gýlnәr Salyqbaydyng joghyn joqtap qapa bolghannan jazyp otyrghan joqpyz búl maqalany. Ádeby ortanyng súrqay tartyp bara jatqanyna qapa bolyp jazyp otyrmyz. Shyndap kelgende qazir әdeby ortada eshkimning sharuasy joq. «Gýlnәr Salyqbaylargha dauys bermender» dep te eshkim aitpaydy. Bәrin óz qoldarymen istep otyrghan әdeby ortamen birge súrqaylanyp bara jatqan aqyn-jazushylarymyzdyng ózderi. Dauys beruge qatysqan jiyrma ýsh qalamgerding artynda jeti jýz jazushy túr. Sonda qolyna dauys beru qúqyghy tiyse jeti jýz jazushy týgel solay istey me?
  

Birtýrli arqa-basyng shymyrlap ketedi. Óz talantyn óz ortasy baghalamaghan song ne isteysin? Biylikke, basqalargha ne aitasyn? Kimge sózing jýredi? Kim syilaydy, kim baghalaydy? «Qarnymnyng ashqanyna emes, qadirimning qashqanyna jylaymyn» degenning keri keldi me, kele bere me? Qashangha deyin? Múqaghaly Maqataev sabaq bolmady ma? Júmatay Jaqypbaev sabaq bolmady ma? Qasym Amanjolovtardy atpay-aq qoyalyq desek te!..

Álgi jiyrma ýsh aqyn-jazushy bizge qarap qalghan eshtene joq desetin kórinedi. Qolyng jetse basqa úiymdardan da úsyna beruge bolady. Songhy mәrege deyin barlyghy onshaqty adam úsynyluy mýmkin. Onday qaraket jasasanyz, eshkim qoy demeydi. Ozyp shyq ta bәigendi ala ber. Aqtyq synda kimder dauys beredi deysiz be? Onda da negizinen aqyn-jazushylar men óner adamdary. Au, sonda memsyilyq dúrys berilmedi dep, kimge shaghym aitasyz? Aytyp jýrgem joq denizshi?..

Jalpy, memlekettik syilyq últtyng ar-ojdany sanalatyn aqyn-jazushylardyng mereyin kóterui kerek. Bizde kerisinshe, memsyilyqqa talasqan aqyn-jazushylarymyz úsaqtalyp bara jatyr. Al endi osy memleketshil, últjandy adamdardyng isi me? Olar nege ýlken mәrtebege óz pendeshilikterining dengeyimen qaraydy? Halyq kórip, bilip otyrghan nәrseni nege kórmeydi? Álde kimning talant, kimning talant emes ekenin bilmeytindey halyqty nadan kóre me?
  

«Jau ketken son, qylyshyndy tasqa shap» degen sóz bar. Erteng bolary bolyp, boyauy sinip qoyghan song aq-adalsyp aitqan sózding ne keregi bar? Neghylsa da aitar sózimizdi aldyn ala aitqandy jón kórdik. Shynymyzdy aitsaq, aldynghy aitys-tartystan әli esimizdi jiyp bolghan joqpyz. Endi soghan taghy bir dau qosylyp, abyroyymyz tógilmesin degendik bizdiki. Áytpese ózderin ózderi qadirlemegen aqyn-jazushylardyng arasynda nemiz bar?

Aytpaqshy, ótkende bir qalamger syilyq aldy degendi estigende, synshy Qúlbek Ergóbek: «Aghayyn, әdebiyet óldi!», – dep kýnirenipti dep estidik. Qayta-qayta aityp, sol sózding de qadirin qashyryp jibermesek boldy, әiteuir. Qaytalay berseniz, ol da ýirenshikti sózge ainalyp ketui mýmkin ghoy. Álde oghan da qúlaghymyz ýirenip, etimiz ólip keter me eken?!.