Senbi, 23 Qarasha 2024
Dabyl 1385 1 pikir 21 Tamyz, 2024 saghat 14:24

«Maymyl sheshegi» әlemdi әlekke saluda: Taghy da pandemiya jariyalana ma?

Suret Pixabay.com saytynan alyndy

Dýniyejýzilik Densaulyq Saqtau úiymy Afrikadaghy maymyl sheshegining kóbengine baylanysty dabyl qaghyp, әlemdik densaulyq saqtau jýiesine qauip tóngenin aitty.

«Dertting tarauyn toqtatyp, adamdardyng ómirin qútqaru ýshin sózsiz bizge halyqaralyq dengeyde birlese júmys isteu qajet», - deydi DDSÚ basshysy Tedros Gebreyesus.

Al DDÚ aimaqtyq bas sarapshysy Hans Kluge: «Maymyl sheshegi - Covid-19 siyaqty mashtaby keng pandemiyagha ainalmaydy», - dep mәlimdedi. Qyzba men bórtpe tudyratyn virus teriden terige tii arqyly taralady. Hans Kluge jalpy halyq ýshin qauip tómen ekenin aitty.

«Biz Europa aimaghyna karantin engizbekshimiz. Biraq búl virustyng Covid-19 emes ekeni anyq», - dedi Hans Kluge brifingte.

Ol 2022-2023 jyldardaghy songhy mpox indeti kezinde onyng baqylaugha alynghanyn atap ótti. Dýniyejýzilik densaulyq saqtau úiymynyng ókilining aituynsha, qazirgi uaqytta Europalyq aimaqta ay sayyn maymyl sheshegining 100-ge juyq jana jaghdayy tirkeledi. Afrikagha sayahattaghysy keletinderge ekpe aludy qarastyrylyp jatyr. Biraq maskany qoldanu úsynylmaydy.
Gebreyesus DDSÚ qazirgi tanda mpox (maymyl sheshekting biri týri) dertining tarauyn toqtatu ýshin 1,5 mln dollar bólgenin aitty. Aldaghy kýnderi taghy da qosymsha qarajattar bólinetin bolady. Jalpy indetti jyldam toqtatu ýshin kemi 15 mln dollar qajet. DDSÚ tiyisti qarjyny jinau ýshin donorlargha jýginbek.

«Mpox shtammynyng Kongo Demokratiyalyq Respublikasynda jyldam tarauy jәne kórshiles el aumaghynda anyqtaluy alandatarlyq jayt. Qazirgi sәtte dert jyldam tarauda jәne júqtyrushylar sany eselep artu ýstinde. Indetting tútas Afrika qúrlyghyna, artynsha әlemge tarau qaupi bar», - deydi DDSÚ ózining resmy mәlimdemesinde.

Kongoda maymyl sheshekting jana tiypi jaqynda anyqtaldy. Artynsha jana shtamm Burundi, Keniya, Ruanda men Ugandadan tabyldy. Afrikadaghy indetterdi baqylau jәne anyqtau ortalyghy (Africa CDC) aimaqta tótenshe jaghday jariyalaugha mәjbýr boluda.

Maymyl sheshegi alghash ret 1958 jyly anyqtaldy. Sodan beri birneshe qauipti shtammy payda boldy. Indetting belgileri retinde joghary temperatura, búlshyq etting auyruy, denege bórtpening shyghuy bayqalady. Kóbinese balalar men jýkti әielder ýshin jәne immuniyteti tómen adamdar ýshin qauipti. Indet jynystyq qarym-qatynas arqyly, aurudy júqtyrghan adammen tym jaqyn qashyqtyqta sóilesu sәtinde aua arqyly júghuy mýmkin.

Mpox derti Afrika ýshin jana indet emes. Alayda 2022 jyly әlemning 110 elinde maymyl sheshekti 87 myng adam júqtyrdy. Olardyng ishinde 112 adam kóz júmdy.

Qazirgi tanda Afrikada maymyl sheshekting jana shtammy tarauda. Ghalymdardyng pikirinshe jana shtammdy júqtyrushylar arasynda 10 adamnyng bireui kóz júmady. Býginde Kongo Demokratiyalyq Respublikasynda jana shtamm 13700 adamnan anyqtalghan, olardyng 450-den astamy kóz júmghan.

Abai.kz

1 pikir

Ýzdik materialdar

Syni-esse

«Talasbek syilyghy»: Talqandalghan talgham...

Abay Mauqaraúly 1465
Bilgenge marjan

«Shyghys Týrkistan memleketi beybit týrde joghaldy»

Álimjan Áshimúly 3234
Birtuar

Shoqannyng әzil-syqaqtary

Baghdat Aqylbekov 5364