Qazaqstangha nemis kansleri Olaf Sholis resmy saparmen keshe keldi. Aqordada resmy qabyldaular ótip eki el arasyndaghy ekonoikalyq hәm sayasy әriptestik jayy egjey-tegjeyli talqylandy.

Preziydent Toqaev pen kansler Sholis ne turaly sóilesti? Qanday kelissózder jasaldy? Abai.kz aqparattyq portaly qysqasha sholu úsynady.

Toqaev pen Sholis әueli shaghyn qúramda kezdesu ótkizdi. Sholis songhy 14 jylda alghash ret Qazaqstangha at basyn búrghyn Germaniyanyng ýkimet basshysy.

Toqaev:

«Búl qadamynyzdyng tarihy mәni zor. Ekijaqty yntymaqtastyqty damytugha jәne tauar ainalymynyng kólemin úlghaytugha tyng serpin beremiz dep senemin. Germaniya – bizding Europadaghy, tipti, jahandaghy negizgi seriktesimiz. Búl – óte manyzdy. Biz qarqyndy damyp kele jatqan kópqyrly yqpaldastyghymyzgha basa mәn beremiz. Ózara baylanystarymyzdy odan әri terendetuge jәne nyghaytugha barlyq jaghdaydy jasaymyz», – dedi.

Sholis:

«Elinizge saparmen keluge shaqyrghanynyzgha, ekijaqty baylanystardy talqylaugha jәne yntymaqtastyghymyzdy ilgeriletuge mýmkindik jasaghanynyzgha rizashylyghymdy bildiremin. Menimen birge isker toptardyng beldi ókilderi keldi», – dedi.

Talqylanghan taqyryptar: Sayasi, sauda-ekonomikalyq, mәdeniy-gumanitarlyq baylanystaryn nyghaytu,  atap aitqanda, energetika, «jasyl» transformasiya, ónerkәsip, tau-ken óndirisi, kólik-logistika, klimattyng ózgerui, ekologiya, auyl sharuashylyghy jәne bilim beru salalaryndaghy yqpaldastyqqa airyqsha mәn berildi.

Búl kezdesude talqy bolghan taqyryptyng biri – Resey men Ukraina arasyndaghy soghys taqyryby.

Toqaev:

«Áskery túrghyda Reseyding jenilmeytini anyq. Soghys búdan әri órshy berse, barsha adamzatqa, eng aldymen, Resey-Ukraina qaqtyghysyna tikeley qatysy bar memleketterge saldary óte auyr tiyedi. Ókinishke qaray, Ystanbúl kelisimin bekituden bas tartyp, tatulasugha qol jetkizetin ontayly mýmkindikti uystan shygharyp aldy.

Degenmen beybitshilik ornatugha әli de mýmkindik bar. Týrli memleketterding barlyq beybit bastamalaryn múqiyat qarap, әskery is-qimyldardy toqtatu turaly kelisimge kelu kerek. Sodan keyin territoriyalyq mәselelerdi talqylaghan jón. Bizdinshe, Qytay men Braziliyanyng beybitshilik jospary qoldaugha túrarlyq. Memleketter basshylary keledi, ketedi. Al halyq, әsirese kórshiles halyqtar beybit әri bir-birimen týsinisip ómir sýrui kerek.

Qazaqstannyng Reseymen dýnie jýzi boyynsha qúrlyqtaghy eng úzyn shegendelgen shekarasy bar. Bizding elderimiz arasyndaghy yntymaqtastyq strategiyalyq seriktestik pen odaqtastyq ayasynda damyp keledi. Qazaqstandyqtar ukrain halqy men onyng tól mәdeniyetine shynayy qúrmetpen qaraydy. Qazaqstan men Ukraina arasynda eshqanday kelispeushilik bolghan emes. Kiyevte Elshiligimiz әli de júmys istep jatyr», – dedi Memleket basshysy.

Ári qaray memleket basshylary keneytilgen qúramda kezdesuler ótkizdi.

Toqaev:

«Biz jana ghana shaghyn qúramda ekijaqty qarym-qatynasty odan әri nyghaytu mәselesin talqyladyq. Sauda-ekonomika, investisiya salalaryndaghy yqpaldastyqty terendetuge erekshe nazar audaryldy. Búdan bólek, ózekti halyqaralyq mәseleler turaly sóz qozghadyq. Atap aitqanda, qazirgi geosayasy ahualgha, jahandyq qauipsizdikke jәne aimaqtyq damugha, klimattyng ózgeruine qatysty pikir almastyq. Sonday-aq halyqaralyq úiymdar ayasyndaghy yqpaldastyq mәselesin qarastyrdyq. Ekijaqty qarym-qatynastar strategiyalyq seriktestik ruhynda damyp keledi. Býgingi kelissózder onyng ayasyn keneyte týsuge yqpal etetinine senimdimin», – dedi.

Germaniya Qazaqstan ekonomikasyna investisiya salghan jetekshi elderding biri sanalady.

Toqaev:

«Byltyr ekijaqty tauar ainalymy 1,5 esedey ósip, 4 milliard dollargha juyqtady. Biyl da ong dinamika bayqalyp otyr. Songhy jeti aida ózara sauda-sattyq kólemi 2,3 milliard dollardan asty. 2005 jyldan beri Germaniyadan shamamen 6,7 milliard dollar kóleminde tikeley investisiya tartyldy. Búl qarjynyng 90 payyzy shiykizattyq emes sektorgha tiyesili ekeni quantady. Býginde Qazaqstanda nemis kapitalynyng ýlesi bar mynnan astam kompaniya júmys isteydi»,– dedi.

Sholis:

«Sizding elinizge tikeley investisiya salu jәne sauda ainalymynyng kólemin arttyru ýshin ekonomikalyq baylanystarymyzdy jaqsartugha barlyq jaghdaydy jasaymyz. Áriyne, ekonomikalyq yntymaqtastyqty barlyq salada damytqymyz keledi. Energetika salasyndaghy seriktestigimiz dәiekti týrde algha jyljyp kele jatqanyna dәn rizamyz. Eki el arasynda senimdi әri jýieli yntymaqtastyq ornaghan. Búl – býkil әlemge jaqsy ýlgi. Sonday-aq bizding aldymyzda túrghan halyqaralyq syn-qaterler tónireginde jan-jaqty pikir almasqanymyzgha quanyshtymyz», – dedi.

Qabyldanghan qújattar:

Kelissózder qorytyndysy boyynsha Qazaqstan men Germaniya arasyndaghy yntymaqtastyq turaly Birlesken deklarasiya qabyldandy.

1. Qazaqstan Respublikasynyng Últtyq banki men Doyche Bundesbank arasyndaghy Ortalyq bankter yntymaqtastyghynyng tehnikalyq mәseleleri jónindegi ózara týsinistik turaly memorandum;

2. Qazaqstan Respublikasynyng Ghylym jәne joghary bilim ministrligi men Germaniya Federativtik Respublikasynyng Federaldyq Syrtqy ister ministrligi arasyndaghy D.Serikbaev atyndaghy Shyghys Qazaqstan tehnikalyq uniyversiyteti janynan Qazaqstan-Nemis ghylym jәne tehnologiyalar institutyn qúru jónindegi niyet turaly memorandum;

3. Qazaqstan Respublikasynyng Oqu-aghartu ministrligi, «Samúryq-Qazyna» últtyq әl-auqat qory» aksionerlik qoghamy men «Vozrojdeniye» qazaqstandyq nemister birlestigi» qoghamdyq qory jәne Germaniya Federativtik Respublikasynyng Federaldyq Syrtqy ister ministrligi arasyndaghy qazaq-nemis mektebin qúru niyeti turaly memorandum.

Qazaqstan-Germaniya biznes forumynda qabyndanghan qújattar:

1. Qazaqstan Respublikasy Ónerkәsip jәne qúrylys ministrligi men Germaniya ekonomikasy Shyghys komiyteti arasyndaghy Tehnikalyq retteu salasyndaghy yntymaqtastyq boyynsha Qazaqstan-Germaniya bastamalarynyng Jol kartasy;

2. Qazaqstan Respublikasy Ghylym jәne joghary bilim ministrligi men Svevind Energy kompaniyasy arasyndaghy «Jasyl sutegi» jobasyna baylanysty zertteu jýrgizu boyynsha yntymaqtastyq turaly memorandum;

3. QR Ekologiya jәne tabighy resurstar ministrligi, QR Sifrlyq damu, innovasiyalar jәne aerogharysh ónerkәsibi ministrligi men «Siemens» jauapkershiligi shekteuli seriktestigi arasyndaghy ózara týsinistik turaly strategiyalyq memorandum;

4. «Samúryq-Qazyna» aksionerlik qoghamy men «Siemens Central Asia» jauapkershiligi shekteuli seriktestigi arasyndaghy strategiyalyq seriktestik turaly kelisim;

5. Qazaqstan Respublikasy Kólik ministrligi men «SKYHANSA» jauapkershiligi shekteuli seriktestigi arasyndaghy Halyqaralyq jýk jәne jolaushylar әuejayynyng qúrylysy boyynsha jobany birlesip iske asyru jónindegi negizgi kelisim;

6. «Bәiterek» ÚBH» AQ men «HORSCH Maschinen GmbH» arasyndaghy yntymaqtastyq turaly kelisim;

7. «Bәiterek» ÚBH» AQ men «KfW Bankengruppe» arasyndaghy ózara týsinistik turaly memorandum;

8. «Bәiterek» ÚBH» AQ men «CLAAS Global Sales GmbH» arasyndaghy yntymaqtastyq turaly kelisim;

9. «Últtyq tehnologiyalyq boljau ortalyghy» RMK jәne GFR Geoghylymdar men tabighy resurstardyng federaldyq instituty (BGR) arasyndaghy niyet turaly memorandum;

10. «Qazaqstan damu banki» AQ men Deutsche Bank arasyndaghy mandattyq hat;

11. «Qazaq Kalium Ltd.» AQ jәne KfW Bankengruppe, Euler Hermes Group arasyndaghy «Batys Qazaqstan oblysyndaghy «Sәtimola» ken orny bazasyndaghy kaliy túzdary men bor qyshqylyn óndiretin bayytu-óndiristik keshenin salu» jobasy boyynsha ózara yntymaqtastyq turaly memorandum;

12. «Agromashholding» AQ jәne Amazonen-werke h. Dreyer Se & Co.Kg. arasyndaghy Qostanay oblysynda «Condor» sepkishterin birlesip óndiru boyynsha jobany iske asyru jónindegi kelisim.

Abai.kz