Sәly Sәduaqasúly haqynda úzaq әngime aitugha bolar edi. Seksenning sengirine iyek artqan kórnekti aqynnyn, jastargha qamqor jampoz aghanyn  últ әdebiyetining órkendeuine, kenistigining keneyuine qosqan ýlesi, shynynda, mol!

Biz Sәkenning kóz aldynda óstik. Ólenge alghash kelgende osy kisining aq batasyn aldyq. Sol bata daryghan shyghar, búl kýnde qazaq óleninen óz dauysymyzdy taptyq. Búlay deytinim, mening alghashqy ólenderime sýiinshilep aqjoltay tilegin aityp, gazetke turylyqtay maqala jazyp, qadamyma shabyt bergen de osy Sәly Sәduaqasúly bolatyn!

IYә,Sәkeng qanattandyrghan jazarman men ghana emespin ghoy. Bizding zamandas, qatarlas, iniles buynnyng bir talayyna Sәkenning nazary auyp, әdil baghasyn, kesikti synyn aitqany aqiqat.

Men keyde mýiizi qaraghayday «shondardyn» qasynda túryp, óz topyraghymdaghy ayauly aghalarymdy saghynamyn. Eki el, eki mentaliytet, eki jýie. Týsinikti ghyp aitqanda eki týrli tanym, úghym, qalyp, minez. Maghan jaqyny da Sәly agha zamanynyng adamy bolmysy. Sebebi, olarda asa quatty meyirim, adaldyq tazalyq, jauapkershilik bar bolatyn. Biz múny sezingen sayyn arqamyzgha artylar jýkting auyr ekenin de angharar edik. Biz nәr alyp, mol susyndaghan әdebiyetti, ishinde Sәkeng de bar, aldynghy tolqyn aghalar jasady. Bizding irgetasymyz osy túlghalar ekenin eshuaqytta jasyrghan emespin. Kerisinshe әr ortada, әr minbede maqtanyshpen aitamyn!

Keshegi danyqty Maghaz, Omarghazy, Ázilbek, Qúmarbek, Zadahan... Búl tizim býgingi kózi tirililermen jalghasa beredi.

Ataqty Bauyrjan Momyshúlynyng «Darvin maymyldan tarasa, Men - qasqyrdan taradym» deytin qiyanqy sózi bar -túghyn. Sol siyaqty basqa zamandastarym kimdi oqyp, kimnen taraghanyn ózderi aita jatar, óz basym osylardy oqyp, osylardy ústaz tútyp óstim. Sonyng ishinde Sәliyding orny erekshe! Erekshe bolatyny, ol sonynan ergen bir qauym jastyng shygharmashylyghyna asa qamqorlyqpen jyly qarady. Ýmit kýtken aqynynan alqauyn ayamady. Kәnigi synshyday jýirikterdi bógenayynan tany bildi. Kez kelgen talapty jastyng asqar tauday kóretin aghadan qoldau kýtetini, bir auyz lebizine marqayyp, arqalanyp qalatyny bar ghoy... Sәkeng keyde san jýirikti tayynan baptap, bәigige qosyp, kómbede taqymyn qysyp otyratyn atbegige úqsaydy. Sodan bolar bizding zamannyng jas jazarmandarynyng Sәkene yqylasy bólek edi. Búl da Sәkenning әdebiyettegi adamy bolmysynyng bir qyry.

Sәly aghanyng ólende shyqqan biyigin basqada qalamdas zamandastary baghalay jatar, bizding sózge ózek bolghany - seksen jastyng tabaldyryghyn attaghan aiboz aqynnyng últ әdebiyetine degen orasan mahabbaty.

Endeshe, Sәly agha, seksenning sengiri qútty bolsyn! Siz bir dәuirding әdebiyetine óz qoltanbanyzdy qaldyrdynyz. Ol qoltanba keler úrpaqqa sizding bar bolmysynyz ben telegey talantynyzdy әigilep túrmaq!

Kezinde, Barlyqtyng baurayynda ótken 60 jastyq mereytoyynyzda sizge óleng arnaghanymdy bilesiz. Mine, aragha jiyrma jyl salyp taghy siz turaly qolgha qalam alyp otyrmyn. Jiyrma jyl! Bilseniz men sizge jiyrma jyl sayyn oda jazady ekem.

Aytpaghym, Jaratqan ghúmyr berip, kelesi arnauymdy taghy bir jiyrma jyl kýtiniz. Ol shaqta aitar sóz de, toy da ózgeshe bolmaq!

Bir aqyn Sәly degen...

Bir aqyn Mayly jaqta Sәly degen,
Qylatyn qartty qaryq, sәbiydi elen.
Ózi de Basbaydayyn jomart adam,
«Bazarlyq»  dep taratqan әr ýige ólen.

Bir aqyn Mayly jaqta Sәly degen,
Ór basyn jalghandyqqa ol iymegen!
Aytady búl ghúmyrdyng mún-nalasyn,
«Dombyra – kýiindey» ghyp zar iylegen.

Bir aqyn Mayly jaqta Sәly degen,
Ár jyry beretúghyn pәniyge dem.
Tyndasam asau, órshil «Jýrek dausyn»
Qanjarday jigerimdi jany berem.

Bir aqyn Mayly jaqta Sәly degen,
Saz bolyp, sóz otyna eriydi әuen.
Shalghyndy betkeyde ósken «Saranadan»
Dualy saghynyshtar daridy eren.

Bir aqyn Mayly jaqta Sәly degen,
(әzildep alam azdap, әriyne, men)
Bethoven sekildi ol da estimeydi,
Qyzyghy -  ekeuin de tanidy әlem!

Bir aqyn Sәly degen Toly jaqta,
Qimaydy qymbatynday eli jatqa.
Bir dәuirding Qaghany osy kisi,
Ólenining óshpeytin móri hatta.

Múrat Shaymaran, aqyn

Abai.kz