Qazaqstan Respublikasy Parlamenti Mәjilisinin  jalpy otyrysynda deputat Irak Elekeev (surette) Respublika Premier-Ministri K. Mәsimovke saual joldady.

Onda: 1920-1930 jyldarda bolghan Qazaqstandaghy ashtyq-zúlmat mәselesine qatysty saualdar qoyylghan.

«Ol oiyma  týrtki bolghan qosymsha sebepter songhy jyldary jaryq kórgen demograf-ghalym Maqash Tәtimovtyng zertteuleri  jәne osy jyldyng 11-shi qyrkýieginde Almatyda ótken «Asharshylyqqa sayasy bagha beru» atty ghylymy konferensiya.

Endi men resmy derekterden alynghan sifrlargha jýgineyin.  Qazaqstandaghy qazaqtardyng sany 1926 j. sanaq boyynsha 3 mln. 969 myng bolsa, 1930 j. 4 mln. 317 myngha jetken. Al 1937j. sanaq  qorytyndysy 2 mln. 836 myng , aiyrmasynda 1 mln. 454 myng adam joq. Ghalym M.Tәtimov sol sanaqtyng arasynda 616 myng óz ornynan shetelge kóshkening jәne onyng zertteuleri boyynsha 30-shy jyldardaghy ashtyqta 2 mln. 230 myng qazaq qyrylghan.11.09.2009 j. ghylymy konferensiya minberinen  20-30-shy jylghy zúlmattardan jalpy sany 4 mln. 100 myng qazaq qyrylghan dep sheship otyr.Olar búghan 20-shy jyldardaghy ashtyq, 37-39 jj. repressiya qúrbandaryn kirgizgen siyaqty.Nede bolsa búl últtyq qasiret qazaq halqynyng basynan keshken 1723 jylghy «aqtaban shúbyryndydan» 2,5-3 esedey kóp.

Qazaqstan Respublikasy Parlamenti Mәjilisinin  jalpy otyrysynda deputat Irak Elekeev (surette) Respublika Premier-Ministri K. Mәsimovke saual joldady.

Onda: 1920-1930 jyldarda bolghan Qazaqstandaghy ashtyq-zúlmat mәselesine qatysty saualdar qoyylghan.

«Ol oiyma  týrtki bolghan qosymsha sebepter songhy jyldary jaryq kórgen demograf-ghalym Maqash Tәtimovtyng zertteuleri  jәne osy jyldyng 11-shi qyrkýieginde Almatyda ótken «Asharshylyqqa sayasy bagha beru» atty ghylymy konferensiya.

Endi men resmy derekterden alynghan sifrlargha jýgineyin.  Qazaqstandaghy qazaqtardyng sany 1926 j. sanaq boyynsha 3 mln. 969 myng bolsa, 1930 j. 4 mln. 317 myngha jetken. Al 1937j. sanaq  qorytyndysy 2 mln. 836 myng , aiyrmasynda 1 mln. 454 myng adam joq. Ghalym M.Tәtimov sol sanaqtyng arasynda 616 myng óz ornynan shetelge kóshkening jәne onyng zertteuleri boyynsha 30-shy jyldardaghy ashtyqta 2 mln. 230 myng qazaq qyrylghan.11.09.2009 j. ghylymy konferensiya minberinen  20-30-shy jylghy zúlmattardan jalpy sany 4 mln. 100 myng qazaq qyrylghan dep sheship otyr.Olar búghan 20-shy jyldardaghy ashtyq, 37-39 jj. repressiya qúrbandaryn kirgizgen siyaqty.Nede bolsa búl últtyq qasiret qazaq halqynyng basynan keshken 1723 jylghy «aqtaban shúbyryndydan» 2,5-3 esedey kóp.

Tarihy derekter men tarihshylar búl súmdyqty  Filipp Goloshekin bastaghan «kishi Oktyabri» atty qazaqqa qarsy  qoldan jasalghan qyrghyn dep keledi. Ol da ras shyghar. Konferensiyagha qatysqan ghalym Salyq Zimanov sol kezdegi 40 mln. bas maldan 4 mln. ghana qalghan degen derek keltirdi.

Endi mening úsynysym:

1. Ashtyq-zúlmat jyldaryn naqty zertteytin  Ýkimet tarapynan memlekettik komissiya qúrylsa deymin.
2. Asharshylyq qúrbandaryna eskertkish-komplekster (aza orny) ornatylsa ony qayda, qay jerge ornatudy Ýkimet tarapynan qúrylghan komissiya úsynsa dúrys bolar edi.
3. Jastar,ertengi bolashaq sol kezendegi el basyna týsken alapat ashtyq pen qughyn-sýrgindi úmytpas ýshin mektep oqulyqtaryna kenirek  sol jyldardyng tarihy men aqparattary engizilse.

Asharshylyq qúrbandary barsha qazaqqa, tipti osy zalda otyrghan mening әriptesterimning bәrine qatysy bar. Ólgender әrbireuimizding atamyz,babamyz, qala berse qandasymyz. Olardy eshqashan esten shygharmauymyz kerek. Sol nәubat jyldar halqymyzdyng ósu sanyn 100-125 jylgha shegerip tastaghan. Qazirgi ghalymdardyng  zúlmat jyldar bolmasa, qazaqtyng sany 30 mlngha. baryp qalady degen boljamdary jay emes.

Qazaqstan degen memleketke  týbir at berip otyrghan qazaqtardy,olardyng óshkeni men ótkenin qadirli Kәrim Qajamqanúly, ózinizben jәne Siz basqaryp otyrghan Ýkimetpen birge izdestireyik».