Seysenbi, 18 Qarasha 2025
Dep jatyr 167 0 pikir 18 Qarasha, 2025 saghat 12:44

Izraili men Iran taghy soghysa ma?

Suret: podrobno.uz saytynan alyndy.

2025 jyldyng 13 mausymynda Tayau Shyghysta ondaghan jyl boyy búghyp jatqan kýrdeli shiyelenis bir-aq sәtte jaryldy. Izraili Irannyng yadrolyq nysandaryna, әskery bazalary men komandalyq qúramyna kýtpegen soqqy jasap, aimaqtaghy strategiyalyq tepe-tendikti týbirimen shayqady. Búl turaly Mezgil.kz aqparattyq portaly jazdy. 

IRAN MEN IZRAIL SOGhYSY QALAY ÓRBIDI?

Operasiya «Arystan tekti halyq» dep ataldy jәne Teli-Aviv ony «Tegerandaghy yadrolyq qaterding ósuine berilgen aldyn ala jauap» dep týsindirdi. Soqqy saldarynan Islam revolusiyasy Saqshylar korpusynyng joghary basshylyghynan bastap, Iran Qaruly Kýshteri Bas shtabynyng jetekshilerine deyin ondaghan adam mert boldy, Natanzdaghy yadrolyq keshen jaryldy.

Izraili búl qadamdy birneshe ay boyy josparlap kelip, iske asyrdy. Atalghan operasiyanyng basty maqsaty — Irannyng atomdyq baghdarlamasyn jong ghana emes, onyng әskery elitasyn bassyz qaldyru.

Iran birden «qangha qan» úranyn kóterip, Izrailige jýzdegen zymyran men dron jiberdi. Birneshe saghat ishinde Teli-Aviv pen Hayfa aspanynda zymyrandar qaptady. Hayfa múnay óndeu zauytyna soqqy tiydi.

Eki el bir mezette әue kenistikterin japty, al әlem yadrolyq nysandargha jasalghan soqqynyng saldaryn qorqynyshpen baqylap otyrdy.

14 mausymgha qaraghan týni qaqtyghys odan әri órshidi. Iran 150-den 180-ge deyin ballistikalyq zymyran úshyryp, «Arash» tipti drondarmen qosa Izrailiding әskery jәne industriyalyq obektilerin nysanagha aldy.

Izraili taghy da jauap qaytardy — búl joly Tebriyz, Hamdam jәne Isfahan manyndaghy әskery infraqúrylym atyldy. Izrailiding qorghanys ministri Israeli Kas Tegerangha ashyq eskertu jasady: «Eger shabuyl toqtamasa, Tegeran tolyq otqa oranady órtenedi». Búl sózder endi qaqtyghystyng auqymy aimaqtyq soghysqa ainalu qaupin aiqyn kórsetti.

15 mausymda jaghday odan da kýrdelene týsti. Iran alghash ret giyperdybysty zymyran qoldanghany turaly aqparat tarady. Búghan Izraili dereu jauap qatty. Irannyng energetikalyq infraqúrylymy, әskery qoymalary, yadrolyq jobamen baylanysty obektileri zardap shekti. Sol týni Izrailide әielder men balalardy qosa alghanda segiz adam qaza tauyp, jýzdegen adam jaralandy. Tegeran men Keredjde de shyghyndar mol boldy.

Yemendegi husitter búl qaqtyghysqa qosylyp, Izrailige óz raketalaryn atqylay bastady, al AQSh Izrailidi qorghau maqsatynda Irannyng ýsh yadrolyq nysanyn bombalap, soghysqa tikeley kirdi.

Iran Syrtqy ister ministri Abbas Arakchi: «Irangha qarsy agressiya toqtamayynsha, Iran da toqtamaydy», - dep mәlimdep, yadrolyq qarugha talpynbaytynyn taghy aitty. Biraq sóz ben is arasyndaghy alshaqtyq kýsheydi. Izraili premier-ministri Biniyamin Netaniyahu da shegingen joq: «Irangha qatysty maqsat tolyq oryndalmayynsha, operasiya toqtatylmaydy», - dedi. Tayau Shyghysta eng qaterli sәtter dәl osy eki ústanym týiisken jerde bastaldy.

16 mausymda Iran preziydenti Pezeshkian yadrolyq qaru jasamaytynyn aitty, biraq: «Yadrolyq óndiris qúqyghyn eshkim tartyp ala almaydy» dep mәlimdep, Irannyng yadrolyq әleuetin shekteuge baghyttalghan kez kelgen úsynysty qabyldamaytynyn túspaldady.

TAYaU ShYGhYSTA TAGhY BIR OT TÚTANUY MÝMKIN...

Qazirgi jaghday asa auyr. Eki el de әskery jәne azamattyq baghytta ýlken shyghyngha úshyrady. Infraqúrylym qirady, soghys geografiyasy keneyip barady. Álem ýzdiksiz ýrey ýstinde: kez kelgen týn jana shabuylgha ainaluy mýmkin. Eng qorqynyshtysy — búl qaqtyghys tek Tayau Shyghystyng emes, jahannyng taghdyryna әser etetin yadrolyq dengeyge jaqynday týsti.

«The New York Times» sarapshylary Iranda 11 yadrolyq bomba jasaugha jetetin bayytylghan uran qory boluy mýmkin ekenin aitady. Onyng bir bóligi jer astynda qaldy ma, әlde qúpiya nysandargha әketildi me — belgisiz.

Basylym dereginshe: Iran jana jerde uran bayytudy jalghastyryp jatyr. Al kelesi soghys jaghdayynda Tegeran 2000-nan astam raketany birden atugha dayyndalyp otyrghany habarlandy.

Izraili de qarap otyrghan joq — ol kelesi soghysta Irannyng әskery obektilerin ghana emes, sayasy elitasyn nysanagha aluy mýmkin.

Soghys әli ayaqtalghan joq. Eki tarap ta sheginuge dayyn emes. Tayau Shyghys búryn-sondy bolmaghan qauipti kezenge ayaq basty. Yadrolyq qaqtyghys qaupi qayta ushyqty.  Qazir tek bir súraq ashyq qalyp otyr: kelesi soqqyny qashan jәne kim jasaydy?

Abai.kz

0 pikir