Qazirgi urbanizasiya dәuirinde qala ekologiyasyn saqtau – býkil qoghamnyng ortaq maqsaty. Túrghyndar sanynyng kóbengi, kólik qozghalysynyng artuy, óndiristik aimaqtardyng keneni men túrmystyq qaldyqtardyng kóbeyui qorshaghan ortagha aitarlyqtay әser etude. Osynday jaghdayda tabighatty qorghau tek memlekettik dengeydegi sharalargha ghana emes, әrbir azamattyng sanaly әreketine tikeley baylanysty.

Ekologiyalyq mәdeniyet eng aldymen adamnyng tabighatqa degen kózqarasynan bastalady. Qala túrghyndarynyng tabighatty qorghau jónindegi týsinigi, jauapkershiligi jәne óz ortasyna úqyptylyqpen qarauy – taza әri qauipsiz qala qúrudyng kepili. Qoghamdyq sana qalyptasqan jerde túrghyndar tabighatqa ziyan keltirmeu, qoqysty súryptau, kólikti az paydalanu, jasyl beldeulerdi qorghau siyaqty әreketterdi ózdiginen atqarady.

2025 jyl «Taza Qazaqstan» jobasy ayasynda ekologiyalyq bastamalarymen este qaldy. Respublikalyq joba qorshaghan ortany qorghaugha bey-jay qaramaytyn memlekettik organdar, eriktiler, studentter men oqushylar, kәsipkerler jәne qala túrghyndaryn biriktirdi. Nauryz aiynan beri Almaty qalasynyng barlyq audandarynda 15 is-shara ótkizildi dep habarlady Ekologiya departamentining memlekettik ekologiyalyq baqylau bólimining bas mamany Núrjan Bólekbaev.

Jalpy, aksiyalargha qatysqan adamdar sany 115 665-ten asyp, olardyng birlesken enbegi nәtiyjesinde 9363,25 tonna qoqys jinaqtalyp, 19 275 aghash egildi. Respublikalyq dengeyde barlyghy 26 is-shara úiymdastyrylyp, onyng 15-i Almatyda ótti. 2025 jyly ótkizilgen «TazaLike» saltanatty sharasy qarsanynda premier-ministrding birinshi orynbasary Roman Sklyar ekologiyalyq aksiyalardy ótkizu jónindegi Jol kartasyn bekitti.

Jaqynda ótken «Taza qala» aksiyasy osy mausymdaghy basty oqighalardyng biri boldy. Oghan deputattar, sportshylar, әrtister, jastar úiymdary men kommunaldyq qyzmet ókilderin qosa alghanda 25 600-den astam adam qatysty. Parkter, aulalar, alandar men qoghamdyq oryndar 170 tehnikamen tazartyldy. Sonymen qatar, alma, akasiya, ýienki siyaqty 5000-gha juyq aghashtyng túqymy egildi.

«Taza kәsip – taza aimaq» aksiyasyna kәsipkerler qatysyp, barlyghy 1600 adam birlesip biznes nysandaryna irgeles aumaqtardy tazalap, 2393,25 tonna qoqys shyghardy. Ásirese Jetisu, Medeu jәne Almaly audandarynyng kәsipkerleri belsendilik tanytty: óz nysandaryn jәne kórshi aumaqtardy retke keltirdi.

Ekologiyalyq retteu bólimining basshysynyng mindetin atqaratyn Diana Mendullanyng aituynsha «Taza jaghalau» aksiyasy ótti. Medeu orman sharuashylyghynyng qyzmetkerleri men «ECO Almaty» JShS ókilderi Kerey-Jәnibek kóshesi men Esentay ózenining jaghalauynda senbilik úiymdastyrdy. Aksiyagha memlekettik organdardyng ókilderi, túrghyndar men eriktilerden basqa 120-dan astam adam qatysty jәne 5000 tonnadan astam qoqys jinaldy.

Oqu oryndarynda ekologiyalyq bilimdi arttyru maqsatynda «Tabighat bizding kómegimizge múqtaj» atty eko-saghattar ótkizildi. Oghan 35 joghary oqu ornynan 47 530 student qatysty. Oqushylar da belsendilik tanytyp, «Qazaqstannyng ekologiyasyn qalay jaqsartugha bolady» taqyrybynda óleng jarysyna qatysyp, 22 mektepting oqushylary ózara jarysty. Eng ýzdik iydeyalardy aitqandary 6 oqushy jenimpaz atandy.

Sәuirde mektep týlekteri «Týlekterding aghash egui» ekochellendjine qatysyp, 216 mektepten 12 mynnan astam adam 7285 kóshet otyrghyzdy. Sonymen qatar, PowerTech EXPO ayasynda «Qaldyqsyz bolashaq» kórmesi ótti. Kórmede qaldyqsyz óndiris pen qayta óndeuge arnalghan 100 joba tanystyrylyp, oghan 2000-nan astam adam qatysty.

Abai.kz