Qazaq sovet әdebiyetining negizin qalaushylardyng biri, qogham qayratkeri S.Seyfullindi de til mәselesi qatty tolghandyrghan. Belgili ghalym, filologiya ghylymdarynyng doktory T.Kәkishevting qajyrly zertteulerining nәtiyjesinde Sәkenning til turaly jazghan 9 maqalasy bizge jetti. Mýmkin odan da kóp maqala jazghan shyghar. Óitkeni, sayasy jaghdaygha baylanysty kóp qúndy enbekteri joghalyp ketken ghoy. 

Mәselen, 1923 jyly 15 qantarda jazghan «Qazaqty qazaq deyik, qateni týzeteyik» degen enbeginde: «Bizding bir ýlken kemshiligimiz – basqa júrttan búryn ózimizdi «kirgiyz» deymiz. Bizding «Qyzyl Qazaqstan» jurnaly oryssha «Krasnyy Kirgizstan» dep atalady. Egerde bizding qazaq búl qateni týzetem dese,op-onay týzetip әketer edi» dep aitqan sózderi, әriyne, qazirgi tanda jýzege asty. 
Endi «qazaq» degen atymyz qaytarylyp, egemendi el boldyq. S.Seyfullin «Kense isterin qazaq tilinde jýrgizu kerek» atty enbeginde de til mәselesin keninen qozghaghan. 1923 jylghy 9 mausymdaghy maqalasynda: «Isti qazaqshagha audarudy auyldan, bolystan, audannan bastau kerek. Volostnoy ispolkomdarda isti qazaq tilinde jýrgizu ýshin uezderde solargha kisiler dayarlap jiberetin kurstar ashylu kerek. Auyldan, bolystan, audannan qaladaghy mekemelerge qaghaz jazghanda ylghy qazaq tilinde jazyp otyru kerek. Qalalardaghy mekemeler qazaqsha jazylghan sózderdi alyp tekserip otyrugha mindetti. Kýlli tilding bәri birdey jýredi degen zakon bar. Endi qazaqsha hat biletin kisiler de baghalyraq bolu kerek. Áli qazaqsha hat bilmeytin adamdar fransuzsha bilse de Qazaqstanda bir kezde iske aspay qaluy ap-anyq nәrse» dep jazdy. Búl naghyz sol kezde erlikke tәn edi.
S.Seyfullinning «Ne qyldyndar?» degen maqalasyna baylanysty «Qazaqstannyng ortalyq kenesi komiytetining janada bolyp ótken 3-shi jalpy jiylysy «Qazaqstanda qazaghy kóp jerlerde mekeme isteri qazaq tilinde jýrsin, búl aldymen bolystarda bastalsyn» dep qauly alady. Búl maqalasynda jalpy jiylystaghy bekitilgen qaulynyng oryndaluyna kónili tolmaytyndyghyn bayandaydy. Býginde, el Tәuelsizdigi zamanyndaghy memlekettik tildi damytu jóninde bir bitpeytin dau-damaylar men sol kenes kezenin salystyrugha bolady. Sәken Kenes biyligine baghynyshtylyghyna, zamanynyng qatandyghyna qaramastan, basyn qaterge tigip, til turaly taysaqtamay aitty. Jәne búl mәselede tabandylyghynan taymady. Sol kezdegi ýkimetting til turaly qaulysyna kóp sheneunikterding nemqúrayly qarap kele jatqanyna qynjylyp, resmy gazetke kelesi mazmúnda ashyq hat jariyalaydy: «Qazaq tilin naqty týrde kense tiline kirgizu ýshin qazaqsha jazudy jaqsy biletin, kense isterin tәuir biletin әm oryssha biletin adamdar kerek. Tez, shyndap izdese búlar tabylady.Biraq sonsha adam tabylghansha qazaq tilin kense isterine kirgizu júmysyn toqtatyp qoymay, ýsti-ýstine istey beru kerek» - deydi. 
Sәken aghanyng Qazaq Halyq Komissarlar Kenesining tóraghasy qyzmetine kirisken kezde de alghashqy kótergen mәselesi osy til mәselesi boldy. Bir maqalasynda bylay dep jazdy: «Az ghana aqygha oryssha әm qazaqsha biletin adamdar qyzmet qyla qoymaydy. «Oryssha –qazaqsha biletin» degenim ... bizding Qazaqstannyng kóp jerinde orys pen qazaq aralas. Sol sebepti orys pen qazaq aralas otyrghan jerlerding kenselerine qazaqsha әm oryssha jazudy birdey biletin adamdar qazirgi uaqytta baghalyraq bolady». Býginde zaman aghymyna say Qazaqstan azamattarynyng eki nemese ýsh til bilu talaby sol kezdegi S.Seyfullinning iydeyasymen ýndesip jatyr dep aitugha bolady. Árbir memlekettik qyzmettegi adam birinshi memlekettik tildi bilu kerek degeni zany da, óz jalghasyn tabuy tiyis. Sәken Seyfullin osynday kýn tuaryn bilgen de, sezgen de, sengen siyaqty. Osy qarqynmen tilimizding damuy jolyndaghy júmystar әr týrli sebeptermen kidirmegende, býgingi memlekettik tilimizding jaghdayy mýldem basqasha bolar ma edi, kim bilsin? 
Belgili ghalym, sәkentanushy Túrsynbek Kәkishúly bylay dep jazady: «Til –býkil túrmys-tirshilikting tiregi, halyqtyng ruhy, jany. Sondyqtan da qazaq tilining aman-saulyghy, tirshiligi kýni býginge deyin kýn tәrtibinen týspey kele jatyr. Til ýshin otqa týsip, suyqqa tonghandardyng bir nesibesi halyq aldynda artyq, ol esh uaqytta úmytylmaydy, asqaqtatay beredi. Tarih ótkelderi qiyn. 1930-32 jyldardaghy asharshylyqta jartysy qyrylyp qalghan halyqtyng «Alla qúdaylap» esin jiya bastaghan kezinde 1937 jyldyng qara dauyly soghyp, ziyalysy bylay túrsyn, qara tanityndardy týgelge derlik jalmap jútty. Sol tústa qazaq tilining memlekettik mәrtebesin joqtaytyn jan shygha qoymady. Sәken ijdahat salghan alghashqy dekret osynday qasiretpen ayaqtalghan-dy». 
Sol kezenning qatal da qaterli sayasy jaghdayy, kózi ashyq ziyalylarymyzdyng ómirin qighanymen, ómirining sonyna deyin qazaghym dep ótken azamattyng til turaly jazghan enbekterining zaya ketpegenin, әrbir qazaqtyng jýreginde saqtalghandyghyn, býgingi tanda qazaq tili men әdebiyetining damuyn halyqqa nasihattau isinde úitqy bolyp otyrghan bas qalamyzdaghy mәdeny mekemelerding biri Sәken Seyfullin múrajayyna kelushilerding kózqarasynan kóruge bolady. Olar әr qújattyng mazmúnymen múqiyat tanysyp, ózderining tandanysyn bildiredi.
Til - bizding ertenimiz. Ana tilimiz – últtyghymyzdyn, memlekettigimizding belgisi. Qazaqstanda ómir sýretin әr azamat elin oilasa, últynyng ruhyn oilasa, memlekettik tildi damytugha ýles qosuy qajet. Qazaqta «Til tas jarady, tas jarmasa, bas jarady» degen keremet naqyl sózde aitylghanday, tilding qúdiretin býgingi jas úrpaq erte sezinui kerek. Ol ýshin balabaqshalarda, mektepterde kóp júmys jýrgizilui qajet. Býgingi jastar oiyn ashyq aita alady, jaza alady, óz tilin biledi. Biraq, sol tildi joghaltpau ýshin, tilding damuy ýshin kýresken ziyalylarymyzdyng qanday qiyn kezende ómir sýrgenin bile me eken? Ony bilip, jete týsinu ýshin oqu bir bólek, sol kezdegi qújattardy kózben kórip, tanysu ol tipten basqasha әser beredi. Sol ýshin de ýnemi múrajaylargha baryp, tereng maghlúmat alyp túru qajet. Astana qalasyndaghy Sәken Seyfullin múrajayy sonday iygi isterdi atqaryp otyr. 
Memleketimizding til dengeyin odan ary asqaqtatu ýshin, ótkenimizdi úmytpau - bizding paryzymyz. S.Seyfullinning kózi tirisinde bastaghan isi, qaldyrghan múralary, enbekteri, aitqan naqyl da ótkir sózderi arqyly qazirgi jastar kóp mәlimet ala alady. Qazaq ýshin, elining tәuelsizdigi ýshin, zor enbek etken, kýreskerlerimizdi úmytpayyq, aghayyn!
Dәuletqaly Asauov
Gýlnәziya IBYRAEVA
S.Seyfullin múrajayynyn
ghylymy qyzmetkeri.
Astana.