Qúrmetti Núrtay Saliyhúly!
Sizdi el arasyna eng kóp shyghatyn deputat dep estiymiz. Demek, elding jayyn ózgelerden góri jaqsy biluiniz kerek. Býgingi qazaq auylynyng jayy qalay? Elding ertengi kýnge ýmiti bar ma? Auylda aldymen qanday mәsele sheshilui tiyis dep oilaysyz?
Adyrna
- Ózim Shyghys Qazaqstan oblysynyng eldi-mekenderine, shalghay jatqan auyldaryna jii baryp, túrghyndarmen kezdesip, auyldyng tynys-tirshiligimen әruaqytta tanysyp jýremin. Býgingi tanda auyldy jerlerde sheshimin tappaghan әleumettik, ekonomikalyq mәseleler bar. Olardyng ishinde tizbelep aitar bolsaq: júmyssyzdyq, mәdeniyet ýilerin salu, jóndeu, auyz su, mektep ghimarattaryn, avto joldardy jóndeu, búrynghy Semey yadrolyq synaq poligonynyng saldarynan zardap shekken azamattardy әleumettik qoldau, zeynetkerlik jas, zeynetaqy mólsheri, múghalimderding enbek aqysy, halyqqa medisinalyq kómek kórsetuding sapasyn, kólemin arttyru, eldi-mekenderdegi infraqúrylymdy qalpyna keltiruge qarajat bólu jәne t.b. mәseleler. Sonday-aq, auyldyq jerlerde kәsipkerlerge jenildikpen nesie beru, auyl sharuashylyghy ónimin shygharatyn óndiris oryndaryn ashu mәselesi de jii kóteriledi. Osy aitylghan mәselelerdi sheshu joldary da qazir qarastyrylyp, qarjy bólinude. Bәrimiz de elding ertengi kýnine zor ýmitpen qaraymyz.   

Qúrmetti Núrtay Saliyhúly!
Sizdi el arasyna eng kóp shyghatyn deputat dep estiymiz. Demek, elding jayyn ózgelerden góri jaqsy biluiniz kerek. Býgingi qazaq auylynyng jayy qalay? Elding ertengi kýnge ýmiti bar ma? Auylda aldymen qanday mәsele sheshilui tiyis dep oilaysyz?
Adyrna
- Ózim Shyghys Qazaqstan oblysynyng eldi-mekenderine, shalghay jatqan auyldaryna jii baryp, túrghyndarmen kezdesip, auyldyng tynys-tirshiligimen әruaqytta tanysyp jýremin. Býgingi tanda auyldy jerlerde sheshimin tappaghan әleumettik, ekonomikalyq mәseleler bar. Olardyng ishinde tizbelep aitar bolsaq: júmyssyzdyq, mәdeniyet ýilerin salu, jóndeu, auyz su, mektep ghimarattaryn, avto joldardy jóndeu, búrynghy Semey yadrolyq synaq poligonynyng saldarynan zardap shekken azamattardy әleumettik qoldau, zeynetkerlik jas, zeynetaqy mólsheri, múghalimderding enbek aqysy, halyqqa medisinalyq kómek kórsetuding sapasyn, kólemin arttyru, eldi-mekenderdegi infraqúrylymdy qalpyna keltiruge qarajat bólu jәne t.b. mәseleler. Sonday-aq, auyldyq jerlerde kәsipkerlerge jenildikpen nesie beru, auyl sharuashylyghy ónimin shygharatyn óndiris oryndaryn ashu mәselesi de jii kóteriledi. Osy aitylghan mәselelerdi sheshu joldary da qazir qarastyrylyp, qarjy bólinude. Bәrimiz de elding ertengi kýnine zor ýmitpen qaraymyz.   

-    Ótkende bireulermen aitysyp-tartysyp jýrgeninizdi osy portaldan oqyghan edik. Sol mәsele ne boldy? Jalpy bizding qoghamda azamattardyng bir-birimen sottasu qatty beleng alyp túr dep oilamaysyz ba? Búl jaqsy ma, әlde jaman ba? Taghy bir súraq - bizding qoghad әli kýnge deyin domalaq aryzdyng dәureni jýrip túr. Qúzyrly oryndardyng domalaq aryzdardy da qarap, sol boyynsha týrli sharalar qabyldauyna deputat retinde ne aitasyz?

-    Kez kelgen adam ózining qúqyghyn qajet bolghan jaghdayda sot arqyly qorghay alady. Áriyne, belgili bir dau-damaydy sotqa deyin sheshu joldary bar, dau sotqa jetpey kelissóz arqyly sheshilip jatsa qúba qúp. Ótkendegi daugha qatysy mәselege baylanysty sot otyrysy jauapker T.Ahmetovtyng ótinishine, onyng sot otyrysyna kelmeuine baylanysty keyinge qaldyryldy. Al domalaq aryzgha keletin bolsaq búl sovet dәuirinen kele jatqan jaghymsyz nәrse.  Qoldanystaghy zangha sәikes aty-jóni kórsetilmegen domalaq aryzdar qaralugha jatpaydy.  

-    Ayaq-astynan Parlament tarap ketse qanday ne ister ediniz? Jalpy deputattyq ókilettiginiz ayaqtalghan song nemen ainalysudy qalar ediniz?
-     Mamandyghym boyynsha júmys isteymin ekonomist, buhgalter nemese zanger bolyp. 

-    Qúrmetti Núrtay Saliyhúly!
1-súraq. Deputattyq qyzmetten ketken son, qartayghanda alatyn 25 myng pensiyadan qoryqpaysyz ba? Sizding keybir әriptestirinizdi osy qatty alandatady, al Sizdi she?
-     2-súraq. Jeke basynyzgha baylanysty súraq, óz atynyzgha tirkelgen qanday mýlikter, iyelikter, jer uchaskeleri bar?
-
-    3-súraq. Deputattyq ókilettiginiz bitken son, Senator bolatyn maqsatynyz bar ma?
Aldyn ala rahmet

-    1-súraqqa: joq,  qoryqpaymyn. Búl mәsele meni alandatpaydy, óitkeni qarapayym halyqtan eshqanday artyqshylyghym joq.
-    2-súraqqa: Almaty qalasynda kóp qabatty ýide eki pәterim, Astana qalasynda kóp qabatty ýide bir pәterim bar. 3 jauapershiligi shekteuli seriktestikterde ýlesterim de bar. Ol ýlesterimdi shart arqyly senimdi basqarushygha bergem.  Jeke jer ýiim, jer uchaskilerim, avtokóligim, shetelde mýlikterim, bankterde aqshalarym joq. Men deputat bolyp saylanghangha deyin ekonomist, bas buhgalter, auditor bolyp enbek etip, jeke kәsipkerlikpen de ainalystym. Býkil tapqan tabysymnan salyq tólengen. Búl mýlikter sol tapqan tabysqa alynghan. Dәleldeytin qújattarym da bar. Sonymen qatar,  deputat retinde ózime jәne júbayyma jyl sayyn jeke tabys jәne mýlik salyghy deklarasiyasyn tapsyryp túramyn.   
-    3-súraqqa: Mәjiliste deputattyq ókilettigim bitken song senator bolu oiymda joq.

-    Sәlemesiz be, sizdi búrynda demeushilik jasaghanynyzgha qarap qazaqqa janashyr túlgha retinde qatty syilaytyn edim, ótkende siz turaly dau-damaydy oqyp kónilim qalynqyrap qaldy. Deputat retinde qazaqqa qanday qayyrymdy is qyldym dep oilaysyz, naqty atap kórsete alasyz ba jәne osy jyly mesenat retinde qanday qayrymdylyq sharalaryn jasadynyz?
Aq-Aru
1. Ol daugha baylanysty «Jas Qazaq» gazetining 14.05.2010 jylghy №18(278) sanynda súhbat bergem jәne sol súhbat Abai.kz portalynda da shyqty. Oqyp shyghuynyzgha bolady.

2. Deputat retinde elge, qazaqqa qayyrymdy is – búl halyqqa adal qyzmet etu. Parlament zang shygharudy jýzege asyratyn eng jogharghy ókildi organ bolghandyqtan –zang jobalaryn talqylau kezinde halyqtyng oi-pikirin, kótergen mәselelerin eskere otyryp,  úsynystar jasaugha kóp kónil bólemin. Parlament Mәjilisining deputaty bolghaly bes jarym jylgha ayaq basypty. Osy uaqyt aralyghynda maghan 5 myngha juyq hattar men ótinishter keldi. Olardyng bәrine naqty, tiyanaqty jauap berildi. 1 mynnan asa adamgha tikeley qoldauymdy kórsetip, mәselelerin sheshuge qol jetkizdim. Shyghys Qazaqstan oblysynyng 300-ge juyq eldi-mekeninde túrghyndarmen kezdesu ókizip, olardyng kótergen mәselelerin, aitqan úsynystaryn Ýkimetke, tiyisti memlekettik organdargha jetkizip, olargha qoldau kórsettim.  
Qazaqtyng ónerin, tilin, mәdeniyetin, sportyn qolymnan kelgenshe qoldap, qol úshyn berip kelemin. 
Jalpy, zang qabyldau, halyqpen tyghyz baylanysta bolyp, olardyng mәselelerining sheshiluine atsalysu – búl ýlken jauapty is.  
Al, osy 2010 jyly mesenat retinde qayyrymdylyq sharalaryma toqtalatyn bolsam: 120 azamatqa, 12 orta mektepke, 3 bala baqshagha  mening tarapymnan qarjylay, materialdyq demeushilik kómek kórsetildi. Sonday-aq, otbasylyq, әleumettik jaghdayyn eskere otyryp, jyl sayyn 10 studentke (sonyng ishinde T.Rysqúlov atyndaghy Qazaq ekonomikalyq uniyversiytetining 4 studenti, Semey pedagogikalyq institutynyng 2 studenti jәne de eki kolledj ben eki institut studentteri) stiypendiya taghayyndap, 10 student balanyng aqyly oquyn tólep berip otyrmyn. Sonymen qatar mәdeny is-sharalargha da, talantty sportshylargha da, jas kórkem gimnastikamen ainalysatyn mektep oqushysyna da óz tarapymnan qarjylay kómek kórsetip otyrmyn. Múny men ózimning azamattyq boryshym dep esepteymin.

-    Núrtay agha, demeushi retinde de, deputat retinde de qarapayym halyqqa qol úshyn berip kelesiz. Ádiletsizdikti de bastan ótkergen keziniz boldy. Týnilip ketken joqsyz ba? Qazaqqa qalay jaghugha bolady? "Jas Alashtaghy" maqalalardy oqyp otyryp, oqyrman retinde sizge janym ashydy. Dese de ýlken tabystar tileymin. Otbasynyz aman bolsyn!
- Azamat retinde, deputat retinde qarapayym halyqqa mýmkindigimshe qol úshymdy beruge tyrysamyn. Al súraghynyzgha tikeley jauap berer blosam:  joq, esh nәrseden týnilgen joqpyn, týniluge tiyisti emespin. Niyetinizge kóp rahmet. 

-    Núrtay myrza, 1986 jylghy 16-jeltoqsan kóterilisinde qatty dybystaghyshpen birneshe ret suretke anyq týsip qalghansyz. Sonday-aq teledidardan da sol kórinisiniz kórsetilip jýr. Múndaghy súramaghym -- sonshalyq belsendilik tanytqan sizding KGB-nyng әlemdegi eng qyraghy kózinen jәne eng úzyn qúryghynan aman qútylyp ketkeniniz kónilge týrli oy salady. Nege suretke týspegender tútylyp, siz qútylyp kettiniz? Ekinshiden osy jeltoqsan kóterilisimen shúghyldanyp jýrgenderden Múhtar Shahanovtyng sózine kóp senesiz be әlde, Hasen Qoja-Ahmetting sózine me? Qaysysy  jeltoqsanshylardyng naghyz qamqory?
-    1986 jylghy 16 jeltoqsanda kóterilis bolghan joq. Ol kýni Qazaqstan kompartiyasynyng Plenumy ótti. Jeltoqsan kóterilisi  1986 jylghy 17-18 jeltoqsan kýnderi boldy. Biz Almaty halyq sharuashylyghy institutynyng (NARHOZ) studentteri osy Plenum sheshimine, totalitarlyq jýiening sayasatyna qarsylyghymyzdy ashyq bildirip, qazaq halqynyng namysyn qorghau ýshin búrynghy L.Brejnev atyndaghy ortalyq alangha shyqtyq, 2 kýn boyy kýrestik. 17 jeltoqsanda sol alanda qazaq jastary meni kóterip, dybys kýsheytkishpen sóilep túrghanymdy arnayy organdar týsirip alghan eken. Jeltoqsan kóterilisinen 2 ay ótkennen keyin izdestiru júmystary arqyly sol foto suretpen arnayy organ qyzmetkerleri meni tauyp aldy. Men de sergeldenge týsip, 6 aiday tergeude bolghanmyn. Qanshama qysym, qindyq kórsem de shydap baqtym. Maghan sol qiyndyqta jýrgende kóptegen azamattar, student-dostarym qol úshyn berip, qoldau kórsetti. Degenmen de, Jeltoqsan kóterilisinen keyin keybir oqytushylarym búryn ýzdik student dep qaraushy edi, endi últshyl student dep qaraytyn boldy. Sol kezdegi Lenindik stiypendiyagha ýmitkerler qatarynan, qúrmet taqtasynan alynyp tastaldym. Ýzdik student retinde sol instituttyng buhgalterlik kafedrasyna oqytushy retinde berilgen joldama da maghan búiyrmady.
Al, Jeltoqsan kóterilisimen shúghyldanyp jýrgen azamattargha ong kózqaras tanytyp, olardyng atqaryp jatqan júmystaryna qoldau kórsetuimiz kerek.    

-    Sәlemetsiz be, Núrtay Saliyhúly? "Mәjilisting 99 deputaty halyqtyng atynan sóilep, Nazarbaevqa "últ kóshbasshysy" ataghyn alyp berdi" degen әngime gulep ketti. Sol 99-dyng ishinde siz de barsyz ba?
-    IYә, barmyn.

-    Qúrmetti Núrtay myrza! Jaqynda sizge katysty dau damay tuyndady. Saylaushylarynyzdy sotqa berip jatqan kórinesiz. «Jas Alashtyn» jazuyna karaghanda týkke túrmaytyn nәrse.
1 súraghym: «Múnyng bәri tapsyryspen jasalghan» depsiz. Sonda olardyn artynda túrghan kim? Naqty atanyzshy.
2 súraghym: «Últ kóshbasshysyna» qatysty zandy qoldap dauys bergen 100 deputattyng 1-eui qalys qalypty. Sol siz emes pe?
3 súraghym: Siz әrkimmen bir sottasyp jýrsiz. Qalay oilaysyz osy sizge abyroy әpere me?
-     «Jas Alashtyn» jazuyna qaraghanda «týkke túrmaytyn» mәsele bolsa, ony «Jas Alash» gazeti nege jazady?! Siz turaly shyndyqqa say kelmeytin maghlúmattar gazet betinde jaryq kórse, Sizge basqa bireuler jala japsa Siz qalay qaraytyn ediniz?! Men saylaushylarymdy sotqa berip jatqan joqpyn, men ózimning ar-namysymdy, iskerlik bedelimdi qorghap jatyrmyn. Ol daugha baylanysty «Jas Qazaq» gazetining 14.05.2010 jylghy №18(278) sanynda súhbat bergem jәne sol súhbat Abai.kz portalynda da shyqty. Oqyp shyghuynyzgha bolady.
Men әrkimmen bir sottasyp jýrgen joqpyn. Key kezde sotqa jýginu abyroy jinau ýshin emes, ar-namysty, qadir-qasiyetti jәne iskerlik bedeldi qorghau ýshin qajet. Búl qoldanystaghy zang normalarynda qarastyrylghan. Mening oiymsha jala jabu, halyqty dýrliktiru bizding qoghamgha jat nәrse. Oghan tosqauyl qongymyz kerek.

-    Nýreke, Siz aldynghy shaqyrylymda deputattyqqa óte almay kaldynyz. Keyingisinde sizdi «Núr Otannyn» tizimimen ótkizgen partiyanyn sol kezdegi tóragha orynbasary Amangeldi Ermegiyaev desedi. Búghan ne deysiz?
-    Men aldynghy shaqyrylymda, yaghny Parlament Mәjilisining 3-shi shaqyrylymyna 2004 jyldyng 19 qyrkýieginde Shyghys Qazaqstan oblysynyng Ayagóz, Jarma, Ýrjar audandarynan №25 saylau okrugi boyynsha deputat bolyp saylandym.
Al, 2007 jylghy 18 tamyzda Parlament Mәjilisining 4-shi shaqyrylymyna «Núr Otan» HDP-nyng partiyalyq tizimi boyynsha deputat bolyp saylandym.    

-    Núrtay myrza! Jastar bankterden  kredit alyp tóley almaghan son, otbastarynan airylysyp tipti faniyden baqigha ózderine qol júmsap ketip jatyr . Osy mәsele turaly ÝKIMET jenildikter jasasa,  qansha jas otbasy,  tepse temir ýzetin azamattar aman qalushy edi? Al AUYLDYNG jaghdayyn  bylayda jaqsy biletyn shygharsyz?!.
-    Ipoteka mәselesin, jastardy túrghyn ýimen qamtamasyz etu turaly mәseleni azamattardyng ótinishterine baylanysty Ýkimetke, atqarushy organdargha, tiyisti ministrlikterge deputattyq saual, hattar arqyly jetkizip jatyrmyn. Ýkimetting daghdarysqa qarsy baghdarlamasyna sәikes ipoteka arqyly alghan nesiyeler qayta qarjylandyryldy, kóptegen ýleskerlerding mәselesi birtindep sheshilip keledi. Qúrylysy ayaqtalmaghan túrghyn ýilerdi qarjylandyrugha budjetten qarajat ta bólindi. Túrghyn ýy memlekettik baghdarlamasy kóleminde jas otbasylaryn, basqa da azamattardy túrghyn-ýilermen qamtamasyz etu jýzege asyrylyp jatyr.        
Auylgha baryp, júmys isteymin degen jas mamandardy túrghyn-ýimen qamtamasyz etu maqsatynda atqarushy organ arqyly 15 jylgha arnalghan payyzsyz nesie beru kózdelgen. Al, auyl jaghdayyna qatysty mәselelerdi jogharyda aityp óttim.

(Tómendegi birneshe súraq Bayanólgeylik  Janarbek Aqybiyúlynan kelipti. Saualdarynyng bәrine  Núrtay Saliyhúlynyng tarapynan jauap bolghan song týgel jariyaladyq)

Qúrmetti Núrtay Saliyhúly!

Men sizdi baspasóz  arqyly jaqsy tanimyn.
Ótken jyly Shyghys jaqty aralaghanymda búrynan-aq aqparat qúraldarynan alghan siz jayly jaghymdy pikirlerding teris emestigine kózim jetti.  Sizdi ózi saylaghyn aumaghynyz keremet maqtan tútady әri qatty syilaydy eken.  Sosyn qansha aitqanmen Abay men Shәkәrim,  Múqtar Maghauiyn, Qabdesh Júmadilovter tughan topyraqtyng balasy emes pe tekti bolghan song el qamyn oilap jan talasatyn shyghar dep manymdaghylargha óz qortyndymdy týiindegen edim..
Men endi Sizge tikeley ótinishimdi bildireyin.
Ótken jyldyng ayaghynda Shyghys ónirin araladym,  sodan qorytqan oilarymdy osy mýmkindikti paydalanyp aitudy jón kórdim. Sizding qúzyrynyzgha jatpaytyn súraqtar bolsa aldyn ala keshirim suraymyn.
Ómirimde alghash ret shyghys óniri jәne Abay auyly Jiydebayda boldym. Qatty әser aldym,keremet jerler olar..
Búl jaq qazaqtyng ruhany Astanasy, Ruhty jer, el dep kóp aitamyz.  IYә, búl jalghanda mәngi qalar eshtene joq.  Tozbaytyn zat kem.  Uaqyt óte mýjilip otyrady desede adamdar qamqorlyghyna ailandyrsa biraz uaqyt saqtap qalugha bolady.
Sonyng kóp jeri Abaygha qatysy. Ana Qasqabúlaq, Kýshikbay asuy, Abaydyng tónireginde bolghandardyng qamyry deysing be? t/b
jana zamangha layyqty halyqaralyq turiyzim standartyna say jobalar men solardy qamqorlyqqa alyp keremet tarihy sәuletti keshender salu jobalaryn  qarastyru mýmkindikter bar ma eken?

-    Súraghynyz óte oryndy. Men de birneshe ret osy Abay audanynda bolyp, tarihy jәdigerlerdi óz kózimmen kórdim. Tarihy jәdigerlerdi, mәdeny oshaqtardy saqtap, olardy bolashaq úrpaqqa jetkizu barshamyzdyng paryzymyz. Memleket tarapynan tiyisti sharalar da atqarylyp jatyr. Abay múrajayy, Abay men Shәkәrim atalarymyzdyng kesenesi tolyq memleketting qaramaghynda. Turisterdi tartu ýshin, olargha jaghday jasau ýshin de Abay atamyzdyng kesenesining múrajayynyng janynan qonaqtardy qabyldaytyn keshen salu kózdelgen. Sol Abay kesenesining basynda jyl sayynghy ótkiziletin Abay oqylymdary da bolashaq úrpaq ýshin tәrbiyelik manyzy zor is-shara bolyp tabylady. Halyq osynday iygi sharalardy kóp ótkizip túrudy qoldaydy.     
-    Al, sol ruhany jerimiz, elimiz deytin Abay ónirining kóp jerining ataulary oryssha tipti mongholsha ataular da  jetip artylady eken.
Qazaqtyng ne bir últyq úly túlghalary shyqqan osy ónir erkindik alghaly 20 jyldan beri sol el men jerding attaryn qaytaryp alugha  әl dәrmeni jetpedi me dep qynjyldym.  Búghan ne deysiz?
-    Jer-su attaryn ózgertu, qayta qalpyna keltiru jergilikti jәne respublikalyq onomastikalyq komissiyanyng qarastyryluymen jýzege asyrylady. Oghan úsynysty jergilikti ókildi jәne atqarushy organdar birlese otyryp beredi. Búl jerde halyqtyng da oi-pikiri, úsynysy eskeriluge tiyis dep oilaymyn.
-    Sizder Múztau deysizder,  al halyqarlyq kartada «Beluha» atymen belgili Altay tau jotasynyng eng biygine Qazaqstannyng Altayyna shyqqym keldi. Óskemening turiyzim kompanyalarynyng bәrine  aityp kórdim,  súradym. Bәri birining auzyna biri týkirip qoyghanday,  «Búl tau orystyng jeri sondyqtan Resey jerine ótemiz, sosyn sol tauyna shyghamyz» dep jauap qayyrdy ..
Endi súraghym: kartada jәne ata babamyzdan qazaqtyng tauy bop kele jatqan búl taugha turiyzim salasymen turisterdi qaptatyp Reseyding tauy qyp jýrgen Óskemenning satqyn turiyzim oshaqtaryn әkesine tantyp qoyar nemese sol ólkege qazaqy turiyzim kompanyalaryn ashu mýmkindikteri ókimette qarstyrylghan ba? Jalpy osy jayly ne deysiz?
-     Búl súraghynyzgha baylanysty aitarym: jalpy turistik kompaniyalar jeke menshikke negizdelgen. Olardyng qyzmeti qoldanystaghy zanmen retteledi. Sondyqtan da turistik kompaniyalardyng tarapynan qazaqtyng tauyn Reseyding tauy qyp jýrgen kompaniyalardyng is әreketine qatysty mәseleler tuyndap jatsa, onday mәseleni tiyisti organdargha jetkizuge bolady.   
-    Óskemen jaqta qara kózderding sany óte az kórindi maghan. Al bary kópke eliktep tilderi aramdanghan. Osy ónirge oralmandardy molynan tartu múmkindikteri qalay?
-    Jәne  bir ótinish este joq eski zamandarda óskemening Katon qaraghayynda 4 elding qazaqtary jәrmenke úimdastyryp túrghan eken, osy jol qazir jabyq.
Eger sol jol ashyq bolsa, Mongholyanyng Bayan-Ólgiynen tura Óskenmenge kirip keletin joldyng ara qashyqtyghy 65 shaqyrym ghana bolyp qalar edi. Osy joldy Mongholya qazaqtary 20 jyldan beri ashyp berse dep Nazekene ótinip keledi. Siz qalay oilaysyz,  búl jol jayly ne aitasyz?
Eger búl jol ashylasa,  Shyghys ónirde mal sharuashylyghy jyldam kóteriler edi. Onyng syrtynda Óskemendegi metall óndiristeri shiykizat qoryna keneler edi. Qazqstanyng bir talay auyl sharuashylyq ónimderin sol jaqqa eksportau mýmkindikterine jol ashylar edi..
Buhgalterlik esep jәne sharuashylyq júmysyn taldau mamandyghynzgha sәikes taldap kórinizshi el paydasy ýshin degim keledi.
-     Mongholiyagha qatynaytyn jol mәselesine baylanysty tolyq aqparatty, mәseleni jazyp berseniz, ony Ýkimetke qarastyru ýshin saual retinde jiberuge bolady. Tolyq mәlimetinizdi myna meken-jaygha jiberuinizge bolady: 010000, Astana qalasy, Parlament ýii. Mәjilis deputaty N.Sabiliyanovqa.
-     Jalpy kóshi – qon mәselesinde qanday  naqty jospar bar? Álde ókimet «Kelgening kvotandy al,  kelmegening ólmeseng ómirem  qap» sayasatymen otyra bere me?
-    Shetelderde túratyn qandastarymyzdyng Qazaqstangha qonys audaruyna baylanysty memleket tarapynan naqty is sharalar atqarylyp, qarajat ta bólinip jatyr. 2009 jyldan bastap  20 000 otbasyna kvota bólinip otyr. Qazirgi tanda Parlament Mәjilisinde de «Kóshi-qon turaly» Zang jobasy talqylanuda. Kóptegen mәseleler osy zang kóleminde sheshimin tabady dep oilaymyn. 
-    Qúrmetti Janarbek Aqybiyúly ! Sizge qazaqtyng tarihyna, mәdeniyetine, últ bolashaghyna baylanysty osynday keleli mәseleler kóterip, azamattyq ústanymynyzdy tanytqanynyzgha, súraqtar qoyghanynyzgha shyn jýrekten rahmetimdi aitamyn.

(Jalghasy bar)