Senbi, 28 Qyrkýiek 2024
Qogham 4613 0 pikir 18 Aqpan, 2016 saghat 17:00

ZIYaLYLAR: BIZDI ELIMIZDING ERTENI ALANDATADY

Aqpannyng 11-kýni memleket jәne qogham qayratkeri Altynbek Sәrsenbayúlynyng kisi qolynan qaza tapqanyna 10 jyl toldy. Osyghan oray, ziyalylar, sayasattanushylar, qogham qayratkerleri, marqúmnyng otbasy, tughan-tuysy, jora-joldastary jinalyp, arnayy dóngelek ýstel ótkizgen edi. Tómen sol dóngelek ýstelde jasalghan bayandama, sóilengen sózderding qortyndysynda qabyldanghan qarardy ózgerissiz berip otyrmyz.

Abai.kz

 

Qazaqstannyng kórnekti memleket jәne qogham qayratkeri

Altynbek Sәrsenbayúlyn eske týsiruge arnalghan,

dóngelek ýstelge qatysqan júrtshylyq jiynynyn

qarary

 

 

Biz, osy jiyngha qatysushylar, bayandamalar men sóz alghandardyng pikirlerin tynday jәne talqylay kelip, bylay dep esepteymiz:

Altynbek Sәrsenbayúly men onyng kómekshileri Bauyrjan Baybosyn, Vasiliy Juravlev sayasy tapsyrystyng qúrbany boldy.

Altynbek Sәrsenbayúly - halqymyzdyng eng jarqyn ókilderining biri, ol  biylikti jeke qolgha alghan qazirgi rejimge tabandy da dәiekti ústanymyn qarsy qoydy. Onyng belsendi qoghamdyq qyzmeti, biylikke aibarly opponent boluy, eldegi jónsizdikter ýshin basqarushylardy oryndy jәne ótkir synauy búl qylmystyng sayasy sebep- saldary bolghandyghyna kýmәn tughyzbaydy. Ony qazagha úshyratu jaghdaylary, sonday -  aq qandayda bir túrmystyq, jeke bastyq, qarjylyq sebepterining oryn almaghandyghy múny odan әri dәleldey týsedi.  

Eldegi jaghdaydy túraqsyzdandyrugha, qoghamda ýrey tughyzugha, demokratiyalyq kýshterding ókilderin qorqytugha әrekettengen tapsyrys berushiler men úiymdastyrushylardyng maqsaty jәne osy qylmysqa birqatar joghary lauazymdy sheneunikter men ÚQK, IIM qyzmetkerlerining qatysynyng boluy búl aktining sayasy terrorizm ekendigin aighaqtaydy.

Sayasy jýiedegi, onyng ishinde qúqyq qorghau organdaryndaghy beleng alghan jemqorlyq pen qylmyskerlik, jauapsyzdyq pen jazagha tartylmaushylyq oppozisiya kóshbasshylarynyng birin úrlap әketip, ómirin qighan oqighagha úryndyrdy. Osynday asa auyr qylmysty jasauda arnayy qyzmet ókilderinin, ishki ister qyzmetkerlerining basty rol atqaruy elimizdegi kýshtik qúrylymdar men arnayy qyzmet oryndaryn týp-tamyrymen reformalaudy jәne totalitarizmge qarsy sheshushi sharalardy qabyldau men qolgha aludy qajet etedi. Isti qaraghan jyldardaghy tolyp jatqan sot mәjilisterining ótuine jәne barlyq satylardaghy sottardyng shygharghan ýkimderine jasalghan taldau bizdegi sot jýiesining tútasymen jogharghy biylikke tәueldi ekendigin, zang talaptaryn saqtay bermeytindigin kórsetti.

Arada 10 jyl uaqyt ótti, alayda shyn mәnindegi tapsyrys berushiler men úiymdastyrushylar jәne tasada qalghan qylmyskerler  anyqtalmady. Qylmystyq isti búrmalaghan kinәliler jazalanbady. Qazaqstan halqy janadan ashylghan jaghdaylargha baylanysty dep 2014 jylghy qantarda, Qaskeleng qalasynda ótken sot otyrystarynda keltirilgen derekterding aqiqattyghyn naqtylaudy nemese olardy teriske shygharudy kýtip otyr. Qylmystyq zertteudi qayta jýrgizudi sebep izdep sozbalaudy biz qylmysty jasyru әreketi dep baghalaymyz jәne olay etu jasalghan jauyzdyqqa el basshysynyng qatysy joqtyghyna kýmәn tughyzatynyn ashyq aitamyz.                             

Qúqyq qorghau organdarynyng is-әreketine qoghamdyq baqylaudy tiyimdi jýrgizuding asa manyzdy kepili – sóz bostandyghyn qamtamasyz etu jәne búqaralyq aqparat qúraldaryna eshqanday qysym jasamau.

Osyghan baylanysty әrbir azamattyng óz pikirin erkin bildiruge jәne sóz bostandyghyna degen konstitusiyalyq qúqyghynyng kepildigin saqtauy ýshin,  azamattyq jәne sayasy qúqyqtardy qorghau turaly Qazaqstan quattap, qol qoyghan Halyqaralyq paktide  jәne ózge de qújattarda tújyrymdalghan halyqaralyq talaptargha sәikes әreket etui ýshin biz býgingi biylikten mynalardy talap etemiz:

– ózderining pikirin erkin jәne ashyq bildirgeni ýshin tútqyndalyp, sottalghan jurnalister men azamattyq belsendilerdi týrmeden bosatudy;

– jurnalisterge jasalghan әrbir shabuyldy, qaterdi, qysymdy meylinshe tynghylyqty jәne múqiyat tekserudi;

– mәjbýrlep jabylghan «Assandy tayms», «Adam bol», «Pravdivaya gazeta» gazetteri men «ADAM» jurnaly jónindegi sot sheshimderin qayta qaraudy;

– internet-resurstaghy әrbir zansyz búghattaulardy múqiyat zertteudi;

– azamattardyng sóz bostandyghy men óz pikirlerin erkin bildirui jónindegi zannamalardy halyqaralyq demokratiyalyq ústanymdargha sәikestendirudi;

– qasaqana jalghan aqparat taratqany, jala japqany jәne qorlaghany ýshin qylmystyq jauapkershilikke tartudy dogharudy;

–       pikirin jәne kózqarasyn erkin bildirudegi asyra silteushilik ólshemderi men zansyz is- әreketterdi nasihattaudyng ara jigin jiti anyqtaudy;

– Azamattyq jәne  sayasy qúqyqtar turaly Halyqaralyq paktilerdin  ólshemderine, sonday-aq BÚÚ –nyng adam qúqyghyn qorghau jónindegi kenesi men komiytetining núsqaularyna sәikes keletin «Sóz bostandyghy, aqparat jәne pikir taratu erkindigi turaly» jana zang jobasyn jasaudy jәne ony qabyldaudy;

–  óz pikirin erkin bildiru jәne oiyn ashyq  aitu qúqyghy  mәselesi boyynsha Qazaqstangha BÚÚ-nyng arnayy bayandamashysyn shaqyrudy.

 

Adamgershilik jәne izgilik iydeyalaryna  sýiene otyryp, biz Altynbek Sәrsenbayúlynyng esimin:

– Almaty oblysy Rayymbek audanyndaghy Saryjaz auylyndaghy ózi oqyghan orta mektepke,

–  Almaty qalasynyng ortalyq kóshelerining birine beru kerek dep esepteymiz.

Biz elimizding erteni ýshin dabyl qaghamyz!

Dәl qazir  qazaqstandyq qogham memlekettik basqarudyng tútastay jýiesin jaylaghan týrli zansyzdyqtar men sybaylas jemqorlyqtyng ashy azabyn tartuda. Naqtyly isterding ornyna  minberlerden tek kópirme sózder men jelquyq uәdelerdi ghana estiymiz. Júrtshylyqtyng sanasyna sol bayaghy qúldyq pighyl, býgejek minez qayta sinirilip jatyr. Kinәsi joqtardy jalghan aiyptarmen sottaydy, elde oy erkindigi men sóz bostandyghy túnshyqtyrylady.  Halyq biylikting barlyq tarmaqtaryna  degen senimin  joghaltqan. Múnyng bәri – avtoritarlyq biylep-tósteudin, býkil biylik tizginin bir adamnyng qolyna shoghyrlandyrudyng kesiri.

Últtyq qasiretting 10 jyldyghyna baylanysty ótkizilgen dóngelek stol basyndaghy jiyngha qatysqan qogham qayratkerleri, sayasatkerler, ziyaly qauym men azamattyq qogham ókilderi, qúqyq qorghaushylar  dәl qazirgi kezde qoghamdyq ómirdi demokratiyalandyrudyn, sayasy jýieni liyberaldandyrudyn, shynayy ekonomikalyq ózgerister jasaudyn  asa qajet ekendigin mәlimdeydi. Óitkeni, elimiz osynday isterdi qolgha alghanda ghana jәne osy isterdi jýzege asyrghanda ghana gýldenedi, azamattarynyng jaghdayy shynayy jaqsarady.

 

Qarar Almaty qalasynda 2016 jyly 11 aqpanda ótken júrtshylyq jiynynda qabyldandy.

0 pikir

Ýzdik materialdar

Alashorda

IYdey Alasha y sovremennyy Kazahstan

Kerimsal Jubatkanov 2563