Qogham qayratkeri, sayasatker Múhtar Tayjan Shengeldidegi atyshuly piyaz dauynyng qalay ayaqtalghanyn aityp berdi. Búl turaly ol ózinin Feysbuktegi paraqshasynda jazdy.  

Shengeldiden Almatygha oraldym. Ángime dihandarmen emes, Almatydan kelgen “últ janashyrlarymen” kóbirek boldy. Almatynyng “belsendileri” Geroyhan Qystaubaev, Aygýl Qoqaeva, Aydyn Egeubaev,  Berik Aghybaev, Ghabiyden Jәkey, men bilmeytin taghy basqa adamdar әngimege kedergi jasap otyrdy. Dauystaryn kóterip, basqalar sóilegen kezde olargha sóz bermey qoydy.

Eki saghatqa sozylyp ketken әngimemizding ayaghynda, ayaq astynan meni bólmeden jibermey, maghan kәdimgi kýsh kórsete bastady. Men múndaydy kýtpeppin, biraq meni kýshpen qorqytu – dalbasa әreket ekenin olar әli bilmeydi eken.

Maghan taghar aiyby bar ýsh dihan kezdesuge keldi. 20 tonna, 40 tonna, 42 tonna. Tolyghymen shamamen 100 tonnaday. Ol bizding sol jyldaghy obemimizding 1,43% ghana. Yaghni, búnday mәseleden biz ne bayyp kete almaymyz, ne kedey bolyp qalmaymyz.

Ýsh jigit – ol Qayrat, Quat jәne Beysen. Qayrat (42 tonna) pen Quatqa (40 tonna) súraq qoydym.

– Nege sizder maghan eki jyldyng ishinde birde bir ret telefon shalyp, aryzdarynyzdy aitpadynyzdar?

– Batashqa (Batyrghaly Ámriyev) aittyq, Batash qoy piyazymyzdy alyp ketken.

– Jaqsy, al jeke menimen kelisimshart boldy ma? Sizderding taraptarynyzdan… auyzsha, jazbasha bolsyn? – dep súradym.

– Joq, – deydi, – Sizben bolghan joq, Batash uәde etti, eki jyl kýtip jýrmiz.

– Olay bolsa nege maghan aiyp taghyp otyrsyzdar? IYә, ras, Batash, yaghny Batyrghaly Ámriyev, menimen júmys istegen sol jyly, biraq ózi meni laqtyryp ketti ghoy, aqshamdy alyp, piyaz bermey… Men ony qazir sotqa berip otyrmyn, sony bilesizder me?

– O jaghyn bilmeppiz. IYә, sizge tikeley habarlasu kerek edi. Moyyndaymyz. Endi bizge aqsha bermeysiz be, aqshamyzdy kimnen súraymyz?

– Sizderge kim uәde berdi, sodan aqshanyzdy súranyz, – dep aittym. – Al men óz basym Batashty әzir sotqa berdim. Týgel mýligine sot arest salyp qoydy. Qazannyng 21 kýni sottyng birinshi otyrysy bolady, – dep mәlimdedim. Qaghida túrghysynda onyng qaryzyn – 125 tonna – qaytartyp alamyn.

Ýshinshi jigit, Beysen Shakerov deytin jigit (40 tonna) Batashpen birge júmys isteydi negizi. Bassyzdyq kórsetip, ózinde sózden basqa esh dәlelderi joq bolsa da, “sen maghan qaryzsyn” dep otyrdy.

– Jaraydy, olay bolsa meni sotqa ber, – dep qaytardym.

Men jaqtan 5 sharua kezdesuge keldi, meni aqtap otyrdy. Eki jyl men olarmen birge júmys istegenim ýshin rahmet aitty. Ol Samat, Sәken, Núrkiya, Marat degen piyazshylar.

Kezdesudyng sonynda, men jogharyda jazghanday, “qalanyng belsendileri” meni bólmeden shygharmay, kýsh qoldandy.

Aydyn Egeubaev, Ghabiyden Jәkey, Berik Aghybaev, Azat agha jәne Geroyhan Qystaubaev. Qatty tang qaldym, múny kýtpeppin. Biraq olar meni bilmeydi, meni “qalalyq bir intelliygent” siyaqty ghana tanidy ghoy.

Tóbeles bolghan joq, jay ghana tartys. Biraq biz arandatugha barmay, auyldyng adamdarymen birge ketip qaldyq. Solay qyzyq boldy. Qazir búlar viydeo shaghara bastaytyn shyghar. Árqaysysynda foto, viydeo týsiruge jaqsy dayyndalyp kelgen eken.

Endi qarap otyrsanyz, men debatqa shyqtym, auylgha baryp keldim, biraq búlar týk te týsingen joq, týsingisi de kelmeydi.

Auyldyng adamdary maghan qazir ghana telefon soghyp: “búlargha, deydi, eshqanday shyndyq emes, búlargha tek Sizdi qaralau kerek siyaqty”, – dedi. Halyq týsinedi ghoy.

Negizi, barghanymyz dúrys boldy, ol da men ýshin bir paydaly tәjiriybe boldy.

Abai.kz