قوعام قايراتكەرى، ساياساتكەر مۇحتار تايجان شەڭگەلدىدەگى اتىشۋلى پياز داۋىنىڭ قالاي اياقتالعانىن ايتىپ بەردى. بۇل تۋرالى ول ءوزىنىڭ فەيسبۋكتەگى پاراقشاسىندا جازدى.  

شەڭگەلدىدەن الماتىعا ورالدىم. اڭگىمە ديحاندارمەن ەمەس، الماتىدان كەلگەن “ۇلت جاناشىرلارىمەن” كوبىرەك بولدى. الماتىنىڭ “بەلسەندىلەرى” گەرويحان قىستاۋباەۆ، ايگۇل قوقاەۆا، ايدىن ەگەۋباەۆ،  بەرىك اعىباەۆ، عابيدەن جاكەي، مەن بىلمەيتىن تاعى باسقا ادامدار اڭگىمەگە كەدەرگى جاساپ وتىردى. داۋىستارىن كوتەرىپ، باسقالار سويلەگەن كەزدە ولارعا ءسوز بەرمەي قويدى.

ەكى ساعاتقا سوزىلىپ كەتكەن اڭگىمەمىزدىڭ اياعىندا، اياق استىنان مەنى بولمەدەن جىبەرمەي، ماعان كادىمگى كۇش كورسەتە باستادى. مەن مۇندايدى كۇتپەپپىن، بىراق مەنى كۇشپەن قورقىتۋ – دالباسا ارەكەت ەكەنىن ولار ءالى بىلمەيدى ەكەن.

ماعان تاعار ايىبى بار ءۇش ديحان كەزدەسۋگە كەلدى. 20 توننا، 40 توننا، 42 توننا. تولىعىمەن شامامەن 100 تونناداي. ول ءبىزدىڭ سول جىلداعى وبەمىمىزدىڭ 1,43% عانا. ياعني، بۇنداي ماسەلەدەن ءبىز نە بايىپ كەتە المايمىز، نە كەدەي بولىپ قالمايمىز.

ءۇش جىگىت – ول قايرات، قۋات جانە بەيسەن. قايرات (42 توننا) پەن قۋاتقا (40 توننا) سۇراق قويدىم.

– نەگە سىزدەر ماعان ەكى جىلدىڭ ىشىندە بىردە ءبىر رەت تەلەفون شالىپ، ارىزدارىڭىزدى ايتپادىڭىزدار؟

– باتاشقا (باتىرعالي امريەۆ) ايتتىق، باتاش قوي پيازىمىزدى الىپ كەتكەن.

– جاقسى، ال جەكە مەنىمەن كەلىسىمشارت بولدى ما؟ سىزدەردىڭ تاراپتارىڭىزدان… اۋىزشا، جازباشا بولسىن؟ – دەپ سۇرادىم.

– جوق، – دەيدى، – سىزبەن بولعان جوق، باتاش ۋادە ەتتى، ەكى جىل كۇتىپ ءجۇرمىز.

– ولاي بولسا نەگە ماعان ايىپ تاعىپ وتىرسىزدار؟ ءيا، راس، باتاش، ياعني باتىرعالي امريەۆ، مەنىمەن جۇمىس ىستەگەن سول جىلى، بىراق ءوزى مەنى لاقتىرىپ كەتتى عوي، اقشامدى الىپ، پياز بەرمەي… مەن ونى قازىر سوتقا بەرىپ وتىرمىن، سونى بىلەسىزدەر مە؟

– و جاعىن بىلمەپپىز. ءيا، سىزگە تىكەلەي حابارلاسۋ كەرەك ەدى. مويىندايمىز. ەندى بىزگە اقشا بەرمەيسىز بە، اقشامىزدى كىمنەن سۇرايمىز؟

– سىزدەرگە كىم ۋادە بەردى، سودان اقشاڭىزدى سۇراڭىز، – دەپ ايتتىم. – ال مەن ءوز باسىم باتاشتى ءازىر سوتقا بەردىم. تۇگەل مۇلىگىنە سوت ارەست سالىپ قويدى. قازاننىڭ 21 كۇنى سوتتىڭ ءبىرىنشى وتىرىسى بولادى، – دەپ مالىمدەدىم. قاعيدا تۇرعىسىندا ونىڭ قارىزىن – 125 توننا – قايتارتىپ الامىن.

ءۇشىنشى جىگىت، بەيسەن شاكەروۆ دەيتىن جىگىت (40 توننا) باتاشپەن بىرگە جۇمىس ىستەيدى نەگىزى. باسسىزدىق كورسەتىپ، وزىندە سوزدەن باسقا ەش دالەلدەرى جوق بولسا دا، “سەن ماعان قارىزسىڭ” دەپ وتىردى.

– جارايدى، ولاي بولسا مەنى سوتقا بەر، – دەپ قايتاردىم.

مەن جاقتان 5 شارۋا كەزدەسۋگە كەلدى، مەنى اقتاپ وتىردى. ەكى جىل مەن ولارمەن بىرگە جۇمىس ىستەگەنىم ءۇشىن راحمەت ايتتى. ول سامات، ساكەن، نۇركيا، مارات دەگەن پيازشىلار.

كەزدەسۋدىڭ سوڭىندا، مەن جوعارىدا جازعانداي، “قالانىڭ بەلسەندىلەرى” مەنى بولمەدەن شىعارماي، كۇش قولداندى.

ايدىن ەگەۋباەۆ، عابيدەن جاكەي، بەرىك اعىباەۆ، ازات اعا جانە گەرويحان قىستاۋباەۆ. قاتتى تاڭ قالدىم، مۇنى كۇتپەپپىن. بىراق ولار مەنى بىلمەيدى، مەنى “قالالىق ءبىر ينتەلليگەنت” سياقتى عانا تانيدى عوي.

توبەلەس بولعان جوق، جاي عانا تارتىس. بىراق ءبىز ارانداتۋعا بارماي، اۋىلدىڭ ادامدارىمەن بىرگە كەتىپ قالدىق. سولاي قىزىق بولدى. قازىر بۇلار ۆيدەو شاعارا باستايتىن شىعار. ارقايسىسىندا فوتو، ۆيدەو تۇسىرۋگە جاقسى دايىندالىپ كەلگەن ەكەن.

ەندى قاراپ وتىرساڭىز، مەن دەباتقا شىقتىم، اۋىلعا بارىپ كەلدىم، بىراق بۇلار تۇك تە تۇسىنگەن جوق، تۇسىنگىسى دە كەلمەيدى.

اۋىلدىڭ ادامدارى ماعان قازىر عانا تەلەفون سوعىپ: “بۇلارعا، دەيدى، ەشقانداي شىندىق ەمەس، بۇلارعا تەك ءسىزدى قارالاۋ كەرەك سياقتى”، – دەدى. حالىق تۇسىنەدى عوي.

نەگىزى، بارعانىمىز دۇرىس بولدى، ول دا مەن ءۇشىن ءبىر پايدالى تاجىريبە بولدى.

Abai.kz