Tәuelsizdik turaly túlghalar pikiri
Qazaq eli tarihynda astanalar san mәrte auysty. Arghy tarihymyzgha kóz jibersek, Qazaq handyghynyng ordalary da ózgerip otyrghanyn bile alamyz, - dep jazady "Ayqyn" basylymy.
Maqsat BAYJARQYNOV,
Aqtóbe oblysy men Aqtóbe qalasynyng Qúrmetti azamaty,«Altyn jýrek» syilyghynyng iyegeri
– Astanada Parlament palatalarynyng birlesken otyrysynda deputattar Qazaqstan Respublikasy Tәuelsizdigining 25 jyldyghyna arnalghan deklarasiya qabyldaghanyn jaqsylyqqa baghaladym.
Jiynda Mәjilis tóraghasy Qazaqstan Respublikasy Tәuelsizdigining 25 jyldyghy deklarasiyasy óte manyzdy tarihy qújat ekenine toqtalyp: «Osy uaqyttyng ishinde, barlyq jetistikter men tabystar, eng aldymen Túnghysh Preziydentimiz Elbasy Núrsúltan Ábishúly Nazarbaevtyng eren enbegining jemisi. Sonymen birge, әrqashanda Preziydentimizge qoldau kórsetip, tirek bolyp kele jatqan halqymyzdyng bereke-birligining nәtiyjesi. Sondyqtan Parlamentte osy tarihy qújatty qarastyru ol kele jatqan Tәuelsizdik mereytoyynyng erekshe manyzdylyghyn kórsetedi», – dedi.
Shynynda da, tәuelsizdik – biz qasterleytin qúndylyq. Tәuelsiz Qazaqstannyng irgetasyn qalau, qabyrghasyn qalyptastyru, shanyraghyn kóteru – Qazaqstan Respublikasynyng Túnghysh Preziydenti Núrsúltan Nazarbaevtyng eren enbegining jemisi.
Elbasynyng «Qazaqstan – 2050» strategiyalyq baghdarlamasy halyq aldyndaghy jauapkershilik qana emes, Mәngilik el qúrudaghy basty baghdarymyz.
Deklarasiyada: «Tәuelsizdikting 25 jyldyq mereytoyy óz tarihynda túnghysh ret zamanauy memleket qúrghan Qazaqstan halqynyng auqymdy tarihy jetistikterining jarqyn kórinisi. Qazaqstan ýshin Tәuelsizdikting 25 jyly ilgerileu men ornyqty damudyng kezeni boldy. Tәuelsiz Qazaqstan ózining jana tarihymen tabysty memleket jәne býkil Ortalyq Aziya ónirining kóshbasshysy atanugha qúqyghy bar ekendigin dәleldedi», – degen joldar әr qazaqtyng jadynda jýretin pikir.
Shiyrek ghasyrda ghajayyp jetistikterge jettik, әlem bizdi tanyp qana qoymay, tamsanatyn dengeyge jettik. Mәselen, el ekonomikasynyng kýretamyry sanalatyn kәsipkerlerdi qoldaudyng ózi qaryshtap qadam basuymyzgha yqpal etti. Osy qamqorlyqty men de, balalarym da sәtti paydalandyq. Aymaqtyng órkendeuine ýles qosyp, tughan jerimizdi týlettik. Jetimderdi jebedik, kemtarlargha kómektestik. Búl jetistigimizdi kezinde Elbasy N.Nazarbaevtyng ózi arnayy kelip kórdi. Senat deputaty D.Nazarbaeva da qúrmetti qonaghymyz boldy.
Múny aityp otyrghan sebebim, tamasha tabysqa Elbasynyng syndarly sayasatynyng arqasynda jettik.
Álimghazy RAYYMBEKOV,
akter, QR Mәdeniyet qayratkeri, Almaty oblysynyn Qúrmetti azamaty:
– Qazaq eli tarihynda astanalar san mәrte auysty. Arghy tarihymyzgha kóz jibersek, Qazaq handyghynyng ordalary da ózgerip otyrghanyn bile alamyz. Syghanaq, Sarayshyq, Týrkistan sekildi qalalar qazaqtyng mәdeniyeti men ruhaniyatynyn, sayasatynyng ordasy bolghan. Al HH ghasyrdyng basynda Alash ziyalylary Semeydi elimizding kindik qalasy etip bekitken edi. Odan keyingi elimizding astanalary Orynbor, Qyzylorda, Almaty, Astana bolyp jarasymdy jalghasyn tapty.
Tәuelsizdigimizding shiyrek ghasyryndaghy elordamyz Astananyng basqalardan orny bólek. Astana – tәuelsizdigimizding simvoly. Elbasy Núrsúltan Nazarbaev egemendikting alghashqy jyldarynda-aq Qazaqstannyng astanasyn ortalyqqa qaray kóshiru turaly úsynys tastady. Onyng elimiz ýshin strategiyalyq manyzyn elge jetkizuge tyrysty. Jasyratyny joq, sol uaqytta jalpaq júrtty aitpaghanda, halyq qalaulylarynyng basym bóligi jarqyn bastamanyng bolashaghyna senbedi, kýmәnmen qarady. Jergilikti últ ókilderi az túratyn, ayazy men jeli erekshe Aqmolanyng elordasy – Astanagha ainalaryna eshkim sene qoymady. Biraq Elbasynyng bolashaqty boljay biletin danalyghy men sayasattaghy sarabdaldyghy, janashyl reformatorlyghy taghy da ózining dәlelin tapty.
Erke Esilding jaghalauynda jana qala boy kóterdi. Az ghana uaqytta sәuleti kelisken, saltanaty ertegidegi shaharlardy kóz aldyna әkeletin tanghajayyp qalanyng irgetasy qalanyp, birer jylda boy kóterdi. Qazaq elining tarihy men mәdeniyetin pash etetin tendesi joq nysandar salyndy. Álemdegi enseli elderding barlyghynyng astanalary barlyq geografiyalyq erekshelikteri eskerile otyryp, memleket aumaghynyng ortasynda ornalasady. Memleket basshysy múnyng bәrin oy eleginen ótkize otyryp, naqty sheshimderdi de ózi qabyldady. Astanadaghy júrt nazaryn audaryp, syrt elge tanday qaqtyrar keremet nysandardyng barlyghynda Elbasynyng qoltanbasy bar.
Rashida HARIPOVA, Atyrau oblystyq tarihiy-ólketanu muzeyining diyrektory:
– Ata-babalarymyz armandaghan Tәuelsizdik – bizding qúndylyghymyz. Onyng manyzyn saraptap, qadirley alu bizding últtyq paryzymyz.
Parlament palatalarynyng birlesken otyrysynda Qazaqstan Respublikasy Tәuelsizdigining 25 jyldyghyna arnalghan deklarasiya tújyrymynda birqatar úsynystar aityldy.
Aqiqatynda, tәuelsizdikting tanymen qazaq últynyng tarihy, mәdeniyeti, tútas ruhaniyaty týgendele bastady. Ekonomikalyq órleuimizding ózi ózge elderge ónege bolghanday dengeyge jetti.
Elbasy Qazaqstan halqynyng ózine artqan zor senimin ýlken abyroymen atqaryp shyqty jәne qazir de missiyasyn tabysty jalghastyruda.
Bizding tútas maqsatymyz – Elbasy tóniregine toptasyp, Tәuelsizdigimizding bayandy boluy ýshin Mәngilik el qúndylyqtaryn qasterlep, ony bolashaqqa amanattau.
Mәngilik el bolamyz desek, osynday deklarasiyanyng óte qajet ekenine kýmәnimiz joq boluy kerek.
Jenis SEYDULLAÚLY,
Qazaqstannyng enbek sinirgen qayratkeri,
Jambyl atyndaghy Qazaq memlekettik filarmoniyasynyng diyrektory:
– Qazirgi sәtte memleketimiz el Tәuelsizdigining 25 jyldyq toyyn atap ótuge qyzu dayyndyq ýstinde. Shyn mәninde, Qazaqstan ýshin Tәuelsizdikting jiyrma bes jyly ilgerileu men ornyqty damudyng kezeni boldy.
Qazaq elining tarihy, egemendik jyldarynda jetken jetistikteri, sóz joq Túnghysh Preziydent Núrsúltan Ábishúly Nazarbaevtyng esimimen tyghyz baylanysty. Elbasymyz Astanany auystyru turaly dana da dúrys sheshim qabyldady. Halyqaralyq qauymdastyq ókilderi, sheteldik sayasy túlghalar men sarapshy mamandar, tipti qazaqstandyqtar da elordany Elbasy Núrsúltan Nazarbaevtyng esimimen baylanystyrady.
Býgingi tanda jas qala bolsa da bas qalamyz býkil әlemge tanylyp otyr. Astananyng óz kýshine senimdi, jana Qazaqstannyng býkil әlemge әleuetin tanytqan iri iskerlik ortalyghyna ainalghanyn maqtanysh etemiz.
Bizding maqsat – Elbasy ainalasynda toptasyp, Mәngilik el qúndylyqtaryn saqtau arqyly basty baylyghymyz – Tәuelsiz Qazaqstandy keleshek úrpaqqa qaldyru. Úranymyz – Tәuelsizdikting úly joly mәngi boluy tiyis!
Núrdәulet ISABEK,
pedagogika ghylymdarynyng doktory, professor,
Qazaqstan pedagogikalyq ghylymdar akademiyasynyng akademiygi:
– Halyq qalaulylary Parlament otyrysynda qabyldaghan «Qazaqstan Respublikasy Tәuelsizdigining 25 jyldyghy deklarasiyasynda» kórsetilgen «Tәuelsiz Qazaqstan» monumentin túrghyzu turaly úsynysty óz basym óte oryndy әri uaqtyly dep bilemin. 25 jyl ishinde Astana qiyalyna syimaytyn kórkem de súlu Otanymyzdyng ortalyghyna ainaldy.
Tipti, arasyna uaqyt salyp kelip-ketip jýrgen sheteldik qonaqtardyng ózi tanghalyspen «ne degen jyldam әri kórkem túrghyzylyp jatqan qala» nemese «sәulettik ereksheliginde ózindik bir syry bar әdemilikti kóremiz» degen oilaryn bildirip jatady.
Búl shahar – últ Kóshbasshysynyng ózindik qoltanbasynan, erekshe sýiispenshiliginen, tereng kóregendiginen tughan tól enbegi dep bilemiz. Mәngilik elding erteni ýshin jýzege asyp jatqan qanshama iydeyanyng ishinde osy elordagha degen meyirimi erekshe ekenin sezinemiz.
Abai.kz