«MAQSATYMYZ – SAUATTY JAZU EMES, SAUDA JASAU!»
Almatydaghy «Altyn Orda» bazarynyng basshylary osylay deydi.
Qazaq tilin memlekettik til dep sanamaytyndardyng qatarynda qazaq azamattarynyng bar ekendigi keudege oqsha qadalyp otyr. Keybireuler «qazaqsha jazyp nemese sóilep otyrmyz»-dyng kebin kiyip, ne jazyp, ne qoyghandaryn ózderi de bilmeydi. Qazaq tilining janashyry bolghan song kózimizge kóringen jazudyng qazaqsha núsqasyna kóp mәn beretinimiz shyndyq.
Biz sekildiler halyq arasynda da bar. Oghan quanamyz. Osy qazaq tilin mazaqqa ainaldyrghannyng kókesin biz Almatyda órtenuden aman túrghan atyshuly ýlken bazarlarlyng biri – «Altyn Ordadan» bayqadyq. Múnday kelensizdikti kózi shalyp, fotogha týsirip alghan Aydos esimdi azamat bizge habarlasyp, mәselening mәn-jayymen bólisti. Arnayy bazar manynan týsirilip alynghan fotolar ishinen tómende taqtayshalarda jazylghan jazudy kórip jaghamyzdy ústadyq.
Dereu telefon tútqasyna jarmasyp, Almatydaghy «Altyn Orda» bazarynyng әkimshiligine habarlastyq. Arghy jaqtan ózin bazar bastyghynyng orynbasarymyn dep tanystyrghan azamat, bizding eskertuimizdi qúlaghyna da ilmedi. Tipti týsingisi de kelmeytin synayly. Arasynda ózderining mindeti jazu emes, satu júmystary ekendigin de aityp qaldy. Biz memlekettik tildi masqaralap túrghan taqtayshany alyp tastauyn, ne ózgertip qayta jazuyn súraghanymyz sol edi, arghy jaqtaghy basekeng ózimizdi «Aferissinder!» dep jazghyrugha kóshti. Ángimemiz jaraspay qalghannan keyin bazar basshylyghy tútqany tastap jiberdi. Aqyry mәn-jәidi Almaty qalasy әkimdigining Tilderdi damytu basqarmasyna habarlaumen shekteldik. Biraq atalmysh qúzyrly orynnan da esh jauap ala almay qaldyq.
Qazaqshasy qayysyp túrghan taqtayshany kýnde sol bazardyng bazarshylary men saudagerleri nege kórmeydi? Tym qúryghanda solardyng biri bayqap, bazar әkimshisine baryp eskertu jasasa, masqara jazu osy kýnge deyin bazar qaqpasyna kire beriste ilinip túrmas edi ghoy...
...Ózge tilden audarylghan jarnamalardyng masqarasy búl ghana emes. Kóshede túrghan keybir jazulargha qarasang kózing týgili ózing sýrinip ketesin. Tipti keyde jaysyz audarylghan jarnamany oqysaq ta, týsine almay dal bolatyn kezderimiz de jii kezdesedi Sonda jarnama jasaushylar qazaq tilin mazaq tili etip jýr me?
Birde bizge almatylyq Laura Boqaeva esimdi qaryndasymyz habarlasyp, osynday bir óreskel qatening kóshe boyynda aiparaday bolyp túrghanyn aitty. Dereu suretke týsirip mekenjayyn anyqtadyq. Sóitsek búl soraqy jazu Almaty men Astanada órken jayyp otyrghan belgili «Obuvyonok» degen dýkenning aldyndaghy taqtayshada kórsetilgen jadnama bolyp shyqty. Búl dýken negizinen Reseyden balalar kiyimderin tasymaldaumen ainalysady eken. Meyli, orys elinen balalar kiyimin tasymaldaydy ekenbiz dep, ózderi órken jayyp, biznesin dóngelentip otyrghan Qazaqstan Respublikasynyng memlekettik tilin qúrmettemey qoygha bolmaydyghoy. Ózderi audara almaydy eken, kóshede ketip bara jatqan kez kelgen qazaqqa audartyp alsa dәl múnday kelensizdikke úrynbasy anyq. Jarnama jazulardy bet-auyzyna japsyrghan әlgi dýkenning syrt kórinisinen taghy bir bayqaghanymyz jazular arasynan bir de bir qazaqsha sóz tappadyq. Qazaqsha bir sóz jazsa qaltasy ortayyp qalatynday kóringen dýken iyeleri búl el qazaqstan ekendigin úmytyp qalghan synayly. Sondyqtan Almaty qalasy әkimdigining janyndaghy Tilderdi damytu basqarmasy búl dýkenning syrtyndaghy jazu tilin bir tekserip tiyisti shara qoldanuy kerek.
Ol ol ma? Keshe ghana Astana kóshelerining birinde maghnasy tayghan sonday qazaqsha jarnamany bizding qyzmetkerlerding biri úyaly baylanysy arqyly suretke týsirip әkeldi. Anyghyraq aitar bolsaq maghnasy tayghan jarnamany Júmabek Tashenov kóshesining boyynan angharghan eken. Bilsek, «Gymboree» balalardy qorghau jәne densaulyghy men oy órisin damytu ortalyghy bolyp shyqty. Qysqasyn aitqanda bizding nazargha ilikken qos jarnamanyng da balalargha baylanysty ekeni qynjyltty. El bolashaghy býgingi býldirshinderdi osylaysha mayysqan audarmamen nazarlandyrsaq keleshegimiz ne bolmaq?
Derekkóz: http://www.tilortalyq.kz/