Fransiyanyng Alipi taularynyng múzart shyndarynda bir adamnyn, yaghni, kómekshi úshqyshtyng jeke taghdyryndaghy týsinbestikting kesirinen, dәlirek aitqanda, 27 jastaghy úshqysh Andreas LUBISKE (surette) jýkti qalyndyghy túrmysqa shyghugha ýzildi-kesildi qarsy bolghandyqtan, 24 nauryz kýni Barselona qalasynan Dusselidorf qalasyna úshyp shyqqan Germanwings aviakompaniyasynyng Airbus A-320 alyp úshaghy apatqa úshyrady...

Bir adamnyng ambisiyasy – ózimen qosyp, jazyqsyz 150 adamdy ajal qúshtyrdy. Marqúmdardyng arasynda on ekide bir gýli ashylmaghan eki sәby bar (6 ekipaj mýshesining 2-eui úshqysh, tórteui stuardtar men stuardessalar). Qúlaghan laynerde negizinen Germaniya, Fransiya, Ispaniya azamattary, sonymen qatar, 3 qazaqstandyq bolghan.

Fransiya jandarmeriyasy men qútqarushylarynyng izdeu júmystarynyng nәtiyjesinde Alipi shynynda úshaq apatynan qaza tapqan 78 adamnyng mәiiti tabylyp, qan qúramy arqyly kim ekendikteri anyqtaldy. Airbus A-320 úshaghynyng «qara jәshigi» tyndaldy. Lufthansa әue kompaniyasynyng mamandary endi ekinshi «qara jәshik» tabylmay, tolyqqandy sheshim shygharudyng qiyn ekendigin aitady. Áytkenmen, alyp úshaqtyng apatqa úshyrauynyng birneshe sebepteri belgili boldy:

1. Laynerdi basqarghan 1-shi nómirli úshqysh dәrethanagha shyghyp qayta oralghanda, onyng 27 jastaghy serigi Andreas Lubis úshqyshtar bólmesining esigin ishinen kilttep alyp, esikti esti әriptesine ashpay qoyghan. Jýike aurulary dәrigerinde esepte túrghan búl jigit atalghan úshu saparynyng aldynda sýigen qyzymen sózge kelip qalghan kórinedi. Yaghni, sýigeninen aiyrylyp, ýmitin ýzgen jigit ómirmen qoshtasu ýshin úshqyshtar bólmesining esigin ish jaghynan myqtap bekitip alyp, úshaqty Alipi taularynyng shyndaryna soqtyghysugha turalap saldy...

2. 27 jastaghy úshqysh Andreas Lubis jýike auruynyng eng bir nәzik týrine shaldyqqandyqtan, ózining de, ózgening de ómirine qauip tóndirgenin bilgenimen, búl qasyretti aqyryna deyin aqyl-tarazysyna sala almady. Ýiinen jýike syrqattaryn emdeytin kóptegen dәri-dәrmekter tabylghan jigit qatarynan birneshe nevrologtar men psihiatrlardan em-dom alghan. Lubis ishimdikke de salynbaghan, nashaqor da emes.

3. Búl adamnyng kóru qabileti de nashar bolghan jәne densaulyghynda basqa da aqaular anyqtalghan. Bәlkim, jastayynan úshqysh boludy armandap, auqatty ata-anasy bólmelerin úshaqtardyng maketterine әrdayym toltyryp qoyghan jas jigit ózining balalyq armanymen qoshtasatynyn bilip, jýikesi syr berdi me eken?!.

4. «Áue kemesi tómen qúldilaghan sәtte úshqyshtar 8 minut boyy es-týssiz bolghan» degen de topshylau bar. Búl ne boldy eken?!.

...Bir tang qalarlyghy, Fransiyanyng Bas prokurory úshqysh Andreas Lubisting qylmysyn «qasaqana jasalmaghan» degen bapqa jatqyzyp otyr. Onyng aituynsha: «Úshqysh adamdardy óltirudi maqsat etken joq, onyng maqsaty – úshaqty jong boldy»...

...Qazir әlem júrty búl apattyng lankestik әreket emes, jýike syrqatynyng saldarynan bolghandyghyn kónilderine demeu etude. Meninshe, búl qylmystyng salmaghy  lankestik әreketten esh kem emes. Kerek deseniz, búl – adam balasynyng azghyndyghynyng shynyrau shyny.

Ózining jeke taghdyry, jeke ómiri, jeke oi-pikiri, jeke sezimderi ýshin eshkim jazyqsyz ózge jandardyng ómirin qiigha qúqyly emes. Búl – adamzattyng menmendigining kemel kórinisi.

Osydan kóp búryn orystyng klassik aqyny Fyodor Tutchev «O, kak ubiystvenno my lubiym» atty óleninde múny anyq aiqyndap ketti:

«O, kak ubiystvenno my lubiym,

Kak v buynoy slepote strastey

My to vsego vernee gubiym,

Chto serdsu nashemu miyley!

Davno li, gordyasi svoey pobedoy,

Ty govoriyl: ona moya...

God ne proshel – sprosy y sveday,

Chto uselelo ot neya?

Kuda lanit devalisi rozy,

Ulybka ust y blesk ochey?

Vse opalili, vyjgly slezy

Goruchey vlagoy svoey.

Ty pomnishi li, pry vashey vstreche,

Pry pervoy vstreche rokovoy,

Ee volshebnyy vzor, y rechiy,

Y smeh mladenchesky jivoy?

Y chto j teperi? Y gde vse eto?

Y dolgovechen ly byl son?

Uvy, kak severnoe leto,

Byl mimoletnym gostem on!

Sudiby ujasnym prigovorom

Tvoya lubovi dlya ney byla,

Y nezaslujennym pozorom

Na jizni ee ona legla!

Jizni otrecheniya, jizni stradaniya!

V ee dushevnoy glubiyne

Ey ostavalisi vspominaniya...

No izmenily y one.

Y na zemle ey diko stalo,

Ocharovanie ushlo...

Tolpa, nahlynuv, v gryazi vtoptala

To, chto v dushe ee svelo.

Y chto j ot dolgogo mucheniya

Kak pepl, sberechi ey udalosi?

Boli, zluy boli ojestocheniya,

Boli bez otrady y bez slez!

O, kak ubiystvenno my lubiym,

Kak v buynoy slepote strastey

My to vsego vernee gubiym,

to serdsu nashemu miyley!»

Qajymúqan GhABDOLLA

Abai.kz