Dýisenbi, 21 Qazan 2024
Oidan-qyrdan 5407 7 pikir 19 Qazan, 2017 saghat 10:07

Sobchak Preziydent bolmaq. Soltýstiktegi saylau dodasyna sholu

Býgingi sóz taghy da saylau turaly bolmaq. Búl joly 2018 jyly Reseyde ótetin Preziydent saylauy jayly aitamyz. U-shuy kóp soltýstiktegi kórshi elding jastary Putin biyligimen Navalinyy arqyly kýresip jatqany belgili. Myndaghan dauys mitingte estildi...

2018 jylghy saylauda Kremlidegi kýshti kreslogha kimderding ýmitker bolatyny әli tolyq belgili emes. Preziydent Putin óz kandidaturasyn әli jariyalaghan joq. Million orysty mitingke shygharghan Navalinyidyng qúqy zang jýzinde shekteldi. Ol saylaugha jiberilmeydi.

Sayasy intriga joq. Degenmen shou bolary anyq. Sebebi, әigili telejýrgizushi – Kseniya Sobchak Preziydent bolugha belin bekem buypty. Býgin osylar jóninde sóz qozghaymyz.

Sobchak - Preziydenttikten ýmitker

Eski odaqtan esigin bólektegen qyrghyz eli 15-qazan kýni óz tandaularyn jasady. Qonsy otyrghan qyrghyzdaghy saylaudyng intrigasy basym, kandidattardyng ózara tartysy jalyndy boldy. Sol jalynnyng úshqyny Qazaqstan men Qyrghyzstanyng resmy qarym-qatynasyna da tiyip, aradaghy shekara mәselesi ushyqty. Jә, saylau ótti. Ayyr qalpaqty aghayyn Atambaevtyng agetasiya jasaghan ýmitkerin tandady. Elding 54 payyzynyng sheshimi sol boldy. Bitti.

Endigi kezek túp-tura 4 aidan keyin Reseyde ótetin saylauda. Basty favorit – Vladimir Putiyn. Sayasy úiymdardyng boljamyna qaraghanda Resey halqynyng 64 payyzy osy kandidatty qoldaydy-mys. Degenmen, VVP saylaugha qatysatynyn әli aitqan joq. Ol qatysady, әlbette.

Búl joly preziydenttik dodagha telejýrgizushi Kseniya Sobchak qatysatyn boldy. Jaqynda ol beyne ýndeu jasap, ózining saylaugha qatysatynyn, Preziydenttik kreslodan ýmitti ekenin jәne ózin oppozisiya ókili sanaytynyn ashyq aitty.

«Men - Kseniya Sobchakpyn, jasym 35-te. Men ómir boyy Reseyde túryp, júmys jasap kelemin jәne elimning keleshegi men ýshin óte manyzdy. Men 18 jasqa tolghanda Putin Resey Preziydenti boldy. Sol jyly tughan balalar biyl dauys beruge barady. Búlay jalghasa berse, mening úlym saylaugha baryp dauys beretin jyly da kandidattar sol bayaghy Zuganov, Jirinovskiy men Putin boluy әbden mýmkin ghoy...», - deydi Sobchak.

Dau-damaydyng ortasynda jýretin Kseniya Sobchak jaqynda Vladimir Putinmen kezdesipti. Kezdesipti de, ózining ýmitker bolyp, saylaugha qatysatynyn aitypty.

«Mening úqqanym, Ol (Preziydent Putindi aityp otyr – red.) mening búl sheshimime quana qoyghan joq»,- deydi Sobchak. Ýmitkerlikke ýmitti Sobchaktyng aituynsha, Putin tikeley jauap bermegen. Tek әr adamnyng sheshim qabyldaugha qúqyly ekenin jәne sol sheshimi ýshin jauap beretinin eskertken.

Sonymen Sobchak - ýmitkerlikten ýmitker. Ol dodagha "dopusk" alu ýshin aldymen 300 myng adamnyng qolyn jinauy tiyis.

Reseyding qazirgi sayasaty men sayasy elitasynyng eskirgenin aitqan Sobchak «Edinaya Rossiyadan» tartyp, biylikting kólenkesine shoghyrlanghan barlyq sayasy toptargha, psevdo ýmitkerlerge qarsy túratynyn aitty.

Tipti, qamaudaghy oppozisioner әm Putiyning negizgi qarsylasy Aleksey Navalinyidy qoldaytynyn jәne onyng qamaudan bosatylyp, saylaugha jiberiluin qalaytynyn ashyq aitqan.

«Aleksey mening búl sheshimime pikir aita alatyn bolsa, ol meni qoldaytynyna tolyq senimdimin. «Edinaya Rossiyadan» basqa kez kelgen kandidatqa dauys beru – Alekseyding iydeyasy. Eger Alekseydi tirkemeytin bolsa, onyng ýni estilui tiyis», - deydi Kseniya hanym.

Kseniya kerek jaghdayda, Navalinyidy qamaudan bosatyp, saylaugha jiberetin bolsa, óz kandidaturasyn alyp, Alekseydi qoldaytynyn da bildirgen.

«Biylikting biyiktegi bólmelerinde ne dep jatqandaryn bilmeymin, biletinim – men bizding sayasy landshafty úzaq baqylap kelemin. Mening qazirgi biylikke qoyatyn jalghyz diagnozym – sizderding sayasattarynyz – ezilgen nәjistey mýnkip túr, myrzalar! Ish pystyrarlyq jәne anayy...». Búl - Kseniya Sobchaktyng saylaugha barar jolda jasaghan alghashqy sózdik intervensiyasy.

Negizgi opponent - Navalinyi

Soltýstiktegi saylaudyng jalghyz intrigasy – Aleksey Navalinyy edi. Ol birneshe mәrte zansyz, zansyz deymiz-au, rúqsat etilmegen miting ótkizgeni ýshin qamalghan. Sotty bolghan. Qazir de qamauda. Memlekettik biylikti miting arqyly auystyrudy qalaghan Navalinyidyng búl әreketine Kremli qysymy mýmkindik berer emes.

Degenmen, Navalinyidyng jaqtastary ondaghan myng jas Putin men Medvediev tandeminen mezi bolyp, mitingke shyghuyn toqtatar emes.

Ormanday orystyng Putin deytin patshasyna des bermeytin deni dúrys opponent joqtyng qasy. Bolghan. Marqúm Boris Nemsov edi. Kremliding aulasynda atyp ketti. Bir bolsa, Boris Nemsovtyng sayasy әleueti Putindik klanmen aiqasugha jeter me edi. Sayasatkerler Kremliding qojayynyna "sen" dep sóileytin sol edi deydi.

«Men ómirdi sýiemin, biraq Putindi jaqsy bilemin...»

Boriske jasalghan qastandyqqa tikeley Vladimir Putinning qatysy bar degen kýmәn kóp bolghan. 2015 jyldyng aqpanynda atyp óltirdi. Kremliding qaqpasynyng aldyndy boldy búl súmdyq.

Putin komandasynyng sayasy bylyq-shylyqtary turaly ashyq pikirler aityp, «antiy-daghdarystyq» marsh ótkizbek bolghan edi. Nemsovtyng úiymdastyrghan marshy aqyry ótti.

«Men ómirdi sýiemin, biraq Putindi jaqsy bilemin...» Búl - Nemsovtyng sózi.  IYә, Putin Qyrymdy anneksiyalap, Halyqaralyq kelisimderding barlyghyn búzdy degendi de Nemsov aitty. Osy rette: "Ukrainadaghy soghysty Putin ashty" dep ashyq aiyptaghan Nemsovtyng songhy sózi oiymyzgha oralady. «Onda meni Putin óltiredi...». Búl - Qyzyl alanda Boris Nemsovqa 4 birdey oq qatar tiyerden 3 saghat búryn aitylghan sóz. Ony aitqan marqúm Boris Nemsov edi.

Osydan keyin Vladimir Putinge tike qarsy shyghar jýrekti jan tabylmady. Janaghy Navalinyy da Putinnen góri Medvedievtyng menshigindegi dýniyelerdi eseptep, premierding qytyghyna tiyip jýrdi. «On vam ne Dimon» degen lozung Resey, Resey týgili post kenestik elderde hitke ainaldy.

Putinning eng senimdi serigi әm «orynbasary» Dmitriy Medivedevting menshigindegi milliondar men milliardtardy júrtqa әshkerelegen de osy Navalinyy edi. Alghashqy miting osydan bastaldy. Sózding ashyghynda, qazir Reseyde Navalinyidyng jaqtastary az emes. Navalinyidyng ózine rúqsat joq. Jәne ol rúqsatty Putin komandasy Navalinyigha syilay qoyy da ekitalay. Al revolusiyalyq jolmen, biylikti basyp alu yqtimaldylyghy әzirge tómen.

Sonymen, qazirgi tanda Kremlidegi kreslogha qonjighysy keletin yqtimal kandidattardyng tizimin bar deuge bolady. Tolyq ekshelenip bolghan joq. Dese de 15 adamdyq tizimde ilip alyp, mine deytin eshkim joq. Ylghy audsayderler komandasy. Júrtqa jýzi tanystardyng ishinde Kseniya Sobchak pen Vladimir Jirinovskiy bar. IYә, Vladimir Jirinovskiy. Áygili liyberal-demokrat әm psevdo buntari.

Búl joly da Preziydent bolmaqqa bekingen Jirinovskiyding joly belgili. Saylau dodasy kezinde Putindi jekpe-jekke shaqyrady. Auzyna kelgen, anyghynda tekserilgen, maqúldanghan mәtinin mәnerlep oqyp, ayaq-qolyn ondy-soldy sermeydi. Putin debatqa shyqpaydy. Jirinovskiy ekinshi ya bolmasa ýshinshi pozisiyany iyemdenedi. Sondyqtan Jirinovskiydi ambisiyaly kandidattardyng qataryna qosu mýmkin emes.

 

Degenmen, Jirinovskiyding boljamdary dóp keletinin eskersek jәne songhy jyldardaghy býkilәlemdik sayasy prosessterding auanyna ýnilsek, Jirinosvkiyding de Preziydent bolyp qalu yqtimaldylyghy joq emes. Al endi, Ol Preziydent bolsa, Ortalyq Aziyamen jýrgizetin sayasaty belgili. Eser de eserik  eski otandasymyz OA-ny Reseyge qosamyn dep kókigeni bar.

Osynday kókime sózding egesi Jirinovskiy de RF-nyng Preziydenti boluy mýmkin. Tipti, anau Kseniya Sobchak ta boluy mýmkin. «Dәl osy Kseniya Sobchak Reseyding túnghysh әiel Preziydenti boluy mýmkin!». Búl - Resey shou biznesining eng әigili әm eng topas әnshisi Oliga Buzovanyng pikiri.

Sóz sonynda. «Komsomol shyndyghy» gәzetining habarlauynsha, Putinning qolynan «Qúrmet» ordenin alyp túryp aghynan jarylghan Vasiliy Livanov deytin qayratker saylau turaly pikirin bildiripti. Sóitip, «Siz saylaugha qatysynyz. Mindetti týrde qatysynyzshy. Bilesiz be, Vladimir Vladimirovich, bir kezde kózinizdi júmyp, aspangha qaranyzshy. Sonda siz aspannan: «Tipti búl turaly oilanushy bolma, qatys dodagha» degen dausyn estiysiz. Búl - bizding Úly Otannyng dauysy, búl bizding dauysymyz!» depti.

Núrgeldi Ábdighaniyúly

Abai.kz

7 pikir