Seysenbi, 29 Qazan 2024
Janalyqtar 2490 0 pikir 13 Qantar, 2011 saghat 07:55

Múrat Almasbekúly. Bәri qymbat, tek qazaqtyng mýddesi arzan

Qúdaygha tәubә, ekpindep jýrip EQYÚ-gha da tóragha boldyq. Ataghymyz tauday. Batystyng ózine bastamashy bolyp, barymyzdy kórsettik. Bәri maqtap, bәri deymiz-au, ózimizdi ózimiz maqtap masayrap jatyrmyz. IYә, ol ótken jyldyng jarapazany. «Bitken iske synshy kóp degen». Ótti, ketti...

Sonymen, qúlaghy qalqighan qoyan jylynda da jarghaq qúlaghymyzdyng jastyqqa tiyer týri kórinbeydi. Attandatyp Aq Aziada kelip qaldy. Keshe ghana arabtar jaqtan alaudy alyp jettik. Aytpaqshy, búl joly da basqalardan bolmys-bitimimizding bólek ekenin bildirip baqtyq. Jarysty bayaghydan beri ótkizip kele jatqan japon men korey, tipti, qysyq kóz qytay da alau jaghyp alaulatyp-jalaulatpaghan kórinedi. Biz ýshin búl da abyroy. «Aziadanyng otyn alghash jaqtyq» dep keude keruge kerek te shyghar. Búiyrtsa, Aziada bastalghansha attyly-jayauly, әrtisi men әkimi bar top sol alaudy alyp, Qazaqstannyng basty qalalaryn aralap qaytpaq. Áriyne, Elbasynyng «eren sayasatyn» halyqtyng miyna qúya týsetin búnday sәtti qúr jiberu - «jaghympazdar jarysynyn» maytalmandary men jarystyng jazylmaghan erejesine qayshy bolary dausyz.

Qúdaygha tәubә, ekpindep jýrip EQYÚ-gha da tóragha boldyq. Ataghymyz tauday. Batystyng ózine bastamashy bolyp, barymyzdy kórsettik. Bәri maqtap, bәri deymiz-au, ózimizdi ózimiz maqtap masayrap jatyrmyz. IYә, ol ótken jyldyng jarapazany. «Bitken iske synshy kóp degen». Ótti, ketti...

Sonymen, qúlaghy qalqighan qoyan jylynda da jarghaq qúlaghymyzdyng jastyqqa tiyer týri kórinbeydi. Attandatyp Aq Aziada kelip qaldy. Keshe ghana arabtar jaqtan alaudy alyp jettik. Aytpaqshy, búl joly da basqalardan bolmys-bitimimizding bólek ekenin bildirip baqtyq. Jarysty bayaghydan beri ótkizip kele jatqan japon men korey, tipti, qysyq kóz qytay da alau jaghyp alaulatyp-jalaulatpaghan kórinedi. Biz ýshin búl da abyroy. «Aziadanyng otyn alghash jaqtyq» dep keude keruge kerek te shyghar. Búiyrtsa, Aziada bastalghansha attyly-jayauly, әrtisi men әkimi bar top sol alaudy alyp, Qazaqstannyng basty qalalaryn aralap qaytpaq. Áriyne, Elbasynyng «eren sayasatyn» halyqtyng miyna qúya týsetin búnday sәtti qúr jiberu - «jaghympazdar jarysynyn» maytalmandary men jarystyng jazylmaghan erejesine qayshy bolary dausyz.

Áriyne, búnday «qoyylymdardy» halyqtyng qanyna sindirip jibergeli qashan. Negizi, baghanadan bergi aitpaghymyz - osynday «du-shoularmen» júrttyng basy «dan» bolyp jatqanda, kórpe astynan sumandaghan suyq qolsha baghanyng súmdyq kóterilip sala beretini. Búghan Tabighy monopoliyalardy retteu agenttigining tóraghasy Núrlan Aldabergenov myrzanyng aldamay aitqan sózderi kuә. Áriyne, Aldabergenov aitpasa da baghanyng әldeqashan aiqay salyp túrghany aidan-anyq. Biraq, qansha degenmen «aq jaghalynyn» auzynyng «duasy» bar ghoy. Sonymen, Núraghang agenttikting kezekti alqa mәjilisinde eldegi jylu men sudyng baghasy 12 payyzgha qymbattaytynyn qymsynbay jariyalady. Al, respublikamyzdyng 11 aimaghynda jaryqqa tólenetin aqsha jaghany jyrtugha dayyn. Jana qún boyynsha almatylyq aghayyn jaryq ýshin 17 payyz artyq tólese, astanalyqtardyng aiypty bolghany sonday, birden 41 payyzdy kórsetip qiqulghan bagha bassaldy bayghústardy. Azyq-týlikting kýn sayyn qúbylyp, apta sayyn ar-úyattan aiyrylyp jatqan baghasyn aitpay-aq qoydyq. Dese de, jangha batqan jagharmaydyng baghasy halyqty qan jylatyp túr. Óitkeni, búghan birden-bir kinәli - Kedendik odaq kórinedi. Sebebi, orystyng Mәskuinde AY-92 markaly benzinning baghasy 122 tenge kóleminde. Al, әlgi Keden odaghynyng talaptaryna say onyng qúramyna kiretin elderde bagha sәikes boluy kerek. Ol ýshin qazaqtar janarmaydyng baghasyn qymbattatuy tiyis. Janarmay qymbattaghan song eselene týsetin jol-kólik baghasyna baryndy saylay ber. Jylu men su qymbattady degen song ózge de qyzmet kórsetu týrleri qarap qalmaytyny anyq. Azyq-týlik pen basqa da tútynu búiymdaryn qu ishiniz sezip otyr. Ol qotyrdy qasysaq qandy iring «búrq» etedi...

Osyndayda payyzy ýstemelengen jalaqygha jynyng keledi. Zeynetaqy men shәkirtaqynyng da shanyn shygharsang shirkin!.. Qúday-au, ózi bir jylda  qayyrshygha qaltyrap tastaghan tengedey tam-túmdaghan tiynnyng syldyry estilse boldy, bagha degen súmyray súghanaq túmsyghyn sýiretip jetip keledi. Sol súmpayy túmsyqtyng biyliktegi sheneunikterge nesimen jaghatynyn qaydam!? Mәsimov bastaghan basshylar halyqtyng býiirin tesken baghagha «tek» demeydi. Esesine súlu múrttaryn sypayy sylap qoyyp, súmpayy túmsyqpen auyz jalasyp kete barady. Dese de, «qúdaygha shýkir deu kerek, qyrghyzdargha qaraghanda» (búl sheneunikterding sýiip aitatyn sózi). Búiyrtsa, kedenning kómegimen әlemdegi eng qymbat qala Mәskeuding de mәresine jetermiz. IYә, bәrine jetu kerek. Kedenning arqasynda kólik te qymbat, bórik te qymbat, bәri, bәri qymbat. IYә, qyrghyz bauyrgha kýlemiz. Olardy da qyryq pyshaq qylghan osy qymbatshylyq, kedeyshilik pen tensizdik emes pe edi?.. Jaryq qyryq bir payyz emes, qyryq myng payyzgha kóterilse de maylanghan qara múrttardy balta shappas. Al, qarapayym halyq, anyghynda, qaghaju kórumen kýni ótken qazaq qaytpek!?

Budjetten bólingen milliardtargha jóndelmeytin kommunaldyq jyrtyq-tesik júrttyng auzynan jyrghan aqshagha býtindele qalar deymisin.  Bóite berse, bar tapqany kýndelikti kereginen aspaytyn kedeyding yza-kegi kenirdegine kepteletini belgili. Al kek kernegen jerde «jalaqyny ósirdik, keden odaghy, referendum» degen anyzdarmen eshkimdi aldarqata almaysyn.

Qysqasy, qoyan jylynda qymbatshylyq taghy qylbúrauyn saldy. Qysyp barady qos ókpeden. Bәri qymbattap jatyr. Esesine qazaqtyng mýddesi tym arzan. Óitkeni ol eshkimge kerek emes. Qazaqtyng ózine de. Sebebi - jýie qazaqqa qazaqtyng mýddesin emes, bir kýngi qarnynyng toqtyghyn ghana oilatatyn tәsilmen toghysharlyqqa әbden batyryp barady...

«Abay-aqparat»

 

 

0 pikir