Parlament Senaty Qarjy jәne budjet komiytetining keneytilgen otyrysynda 2017 jylgha arnalghan respublikalyq budjetting atqaryluy turaly Ýkimet pen Esep komiytetining esepteri qaraldy.

Qarjy ministrining orynbasary Berik Sholpanqúlov pen Respublikalyq budjetting atqaryluyn baqylau jónindegi esep komiytetining tóraghasy Nataliya Godunova bayandama jasady.

2017 jylgha arnalghan respublikalyq budjetting atqaryluy turaly Ýkimetting esebinde atap ótilgendey, Jalpy ishki ónim 3,4 payyzdyq nysanaly kórsetkishte 2016 jylghy tiyisti kezenmen salystyrghanda 4,0 payyzdy qúrady, ónerkәsipting (7,1 payyz) jәne qyzmet kórsetu salasynyng (2,7 payyz) qarqyndy ósui esebinen boldy. Memleketting әleumettik mindettemeleri boyynsha shyghystary tolyq kólemde oryndaldy, 2 payyz dengeyinde boljanghan inflyasiyanyng aldyn alyp zeynetaqy tólemderin úlghaytu qaghidasy saqtaldy. 2017 jyl boyy  respublikalyq budjet eki ret naqtylandy jәne ýsh ret týzetildi, respublikalyq budjetti iske asyru turaly 3 qauly jobasy qabyldandy. Respublikalyq budjetting 2017 jylghy negizgi kórsetkishteri mynanday boldy: týsimder 9 799 milliard tengeni nemese 101,1 payyzdy qúrady, kirister 9 692 milliard tenge týsti. Taza kiris týrindegi salyq týsimderining ýlesi 2016 jylmen salystyrghanda 3,4 payyzgha úlghaydy jәne Ishki jalpy ónimge qatysty 0,2 payyz, shyghystar 11 156 milliard tenge nemese 99,8 payyz dengeyinde oryndaldy. 2016 jylmen salystyrghanda shyghystar 2 655,5 milliard tengege ósti. Memlekettik jәne ýkimettik 11 baghdarlamagha, 336 budjet baghdarlamasyn iske asyru arqyly 47 strategiyalyq kórsetkishter baghytyna qarjy bólindi.

Respublikalyq budjetting atqaryluy jónindegi esep komiytetining esebin úsyna otyryp, N.Godunova budjetti atqaru barysynda budjet zannamasynda strategiyalyq josparlaugha basymdyq berudi zannamalyq túrghyda bekitu turaly senatorlar D.Ádilbekov pen S.Jaqsybekov kótergen ózekti mәselelerge komiytet taldau jasaghanyn atap ótti. «Búl ýshin budjettik baghdarlamalardyng tikeley jәne týpkilikti nәtiyjeler kórsetkishterine qol jetkizuge salynghan qarajattyng әserin jәne baghalau әdisnamasyn engizu boyynsha júmysty jyldamdatu qajet, ol óz kezeginde birinshe kezekte strategiyalyq maqsattar men indikatorlargha qol jetkizuge baghdarlanuy tiyis», - dedi N.Godunova.

Memlekettik organdargha ekonomikalyq josparlau jýiesindegi barlyq qújattardy strategiyalyq mindetterge sәikes keltiru ýshin uaqyt beru kerek. Jәne sodan keyin baghdarlamalar men josparlardy oryndau prosesinde memlekettik jәne ýkimettik baghdarlamalardyn, sonday-aq ministrlikterding strategiyalyq josparlarynyng nysanaly indikatorlary men nәtiyjeler kórsetkishterine ózgeris engizuge tyiym salu qajet.

N.Godunova baqylau men jauaptylyq tetigin jetildiru, salyqtyq jәne kedendik әkimshilendiru sapasyn arttyru jónindegi júmystardy basymdyqqa ie mәseleler qatarynda atady. Jalpy alghanda 2017 jyldyng qorytyndysy men Esep komiytetining baghalauy boyynsha sapasyz әkimshilendiruding saldarynan respublikalyq budjetting boljamdy shyghyndary 6,5 mlrd. tengeni qúrady.

«Senatorlar dúrys bayqaghanday, budjetke beresi, qosymsha qún salyghyn qaytaru jәne jalpy týsimderdi sapaly boljamdau boyynsha mәselelerdi sheshude tiyimdilikti qamtamasyz etu kerek», - dedi Esep komiytetining tóraghasy.

«Osy uaqytqa deyin kvaziymemlekettik sektordyng investisiyalyq jobalardy iske asyrudan qalghan qarajat qaldyqtaryn budjetke qaytaru mәselesi sheshilmey otyr. 2018 jylghy 1 qantargha qolma-qol aqshany baqylau shottarynda 74 milliard tenge qalyp otyr, onyng 38 milliard tengesi 2017 jylghy qarajat. Ekinshi dengeydegi bankilerdegi depozitterge salynghan qarjynyng jalpy kólemi turaly Ýkimette aqparat joq», - dedi ol.

Senatorlar Á.Bektaev pen N.Qylyshbaev jyldan-jylgha kvazy memlekettik sektor subektilerin «ýiip tastaudy» jalghastyryp otyrghanymyzgha nazar audardy. Alynghan kiriske qayta eseptegende kvaziymemlekettik sektor subektilerinen diviydendter týsimderi men audarymdarynyng ýlesi jyl sayyn tómendeude. 2017 jyly audarylghan diviydendter men audarymdardyng kólemi taza kiristen 6 payyzgha deyin tómendedi.

«Búl rette, Esep komiytetining kvaziysektor subektilerine qarajatty jobalardy iske asyruyna qaray kezen-kezenimen bólu jәne budjettik baghdarlamalar әkimshileri siyaqty nәtiyjege baghdarlanghan budjetteu qaghidaty boyynsha qarjylandyru tetigin bekitu turaly úsynymdary osy kýnge deyin iske asyrylmaghan», - dedi N.Godunova.

Últtyq banki tóraghasynyng orynbasary Alpysbay Ahmetov 2017 jylghy aqsha-nesie sayasaty turaly deputattardy habardar etti.

Abai.kz