Beysenbi, 31 Qazan 2024
Janalyqtar 5120 0 pikir 17 Aqpan, 2011 saghat 11:23

Symbat Súluova. «Onday kompozitordy kórsem kózim shyqsyn»

Altynbek Qorazbaevqa kompozitorlar Múrathan Eginbaev pen Marat Iliyasov  «Ansaghan auylym» jәne «Saryarqa sazy» degen tuyndylardyng tonyn audaryp, atyn auystyryp avtoryna ainaldy degen aiyp taqqany turaly habarlaghanbyz.  Japa shegushilerding aituynsha, atalghan әnderdi Qorazbaev «Qyzym, saghan aitamyn» jәne «Saryarqa» degen atpen menshiktep alypty. Mәselening aq-qarasyn anyqtamaq oimen Altynbek Qorazbaevqa telefon shaldyq. Tanymal tuyndylardyng avtory bolsa symsyz baylanystyng arghy jaghynan aqtaryla ketti.

Altynbek Qorazbaev:

Altynbek Qorazbaevqa kompozitorlar Múrathan Eginbaev pen Marat Iliyasov  «Ansaghan auylym» jәne «Saryarqa sazy» degen tuyndylardyng tonyn audaryp, atyn auystyryp avtoryna ainaldy degen aiyp taqqany turaly habarlaghanbyz.  Japa shegushilerding aituynsha, atalghan әnderdi Qorazbaev «Qyzym, saghan aitamyn» jәne «Saryarqa» degen atpen menshiktep alypty. Mәselening aq-qarasyn anyqtamaq oimen Altynbek Qorazbaevqa telefon shaldyq. Tanymal tuyndylardyng avtory bolsa symsyz baylanystyng arghy jaghynan aqtaryla ketti.

Altynbek Qorazbaev:

«Múrathan Eginbaev pen Marat Iliyasovtyng kóksegenderi maghan qiyanat jasap, shyghyn ótep alu. Olardyng aitqandary qyp-qyzyl ótirik, jala ghana. Keshe sotqa bardyq. Sot tóraghasy el biletin adamdardyng jagha jyrtysyp jatqany kózge oghash, mýmkin kelisip, tatulasarsyndar dep basu aitty. Qazaqtyng mandayyna bitken búlbúly Roza apamyzdan aiyrylyp qaldyq, al Ermek Serkebaev, Biybigýl Tólegenova bastaghan óner maytalmandarynyng bәri hat jazyp, búl әnderding meniki ekenin dәleldeu ýstinde. Jalpy, muzykada bir-birine әnderding úqsas kelui kezdesip túratyn jaghday. Mәselen, XVIII ghasyrda ómir sýrgen Ghaziz degen halyq kompozitorynyng «Ghaziyz» degen әni Shashubaydyng «Aqqayynynan» aumaydy. Men 1984 jyly «Saghyndym Kenen atamdy» degen әnimdi shygharyp, ózimning pirim Núrghisa Tilendivke oryndap berdim. Sol kezde ol «Sary bala, әning jaqsy eken. Biraq, әueni kishkene menikine kelinkireytin siyaqty ma, qalay dedi?!». Men mýdirmesten «Agha, sizding «Qyz Jibek» filimine arnap jazghan әniniz de Kenenning tuyndylaryna úqsaydy emes pe» dep jauap qattym. Mәselen, Kenenning «Bazar-Nazar» әnine Núrghisa aghamyzdyng «Alatau» әni úqsas. Kórdiniz be, muzykada múnday úqsastyqtar bolyp túrady. Alayda, men úrlasam Tilendiyevten nemese basqa da úly kompozitorlardan «úrlaymyn». Ózgelerding tuyndysynda shataghym joq. Olar maghan on million kóleminde moralidyq shyghyn tólesin dep otyr. Búl degening qomaqty qarjy emes pe?! Mening olargha eshqanday moralidyq shyghyn súramay-aq, qol úshyn bergen kezim bolghan. Núrghaly Nýsipjanov, Kenes Dýisekeev, Mynjasar Manghytaev sekildi el tanityn kompozitorlardan jәne kóptegen әnshilerden hattar týsip jatyr. Erkin Shýkimanov degen dәstýrli әnshimiz ben Bekbolat Tileuhan hat joldapty. Olardyng bәrin oqyp, tizbelemey-aq qoyayyn. Al, hattardyng jalpy mazmúny Altynbekten olar úrlamasa, Qorazbaev olardan úrlaytyn adam emes degenge sayady. Kompozitorlar Odaghy qúrghan komissiyada әni týgili, atyn estimegen adamdar otyr. Núrbaev, Músaghúlova, Andoshev, Striguskiy, Husenov degen kompozitorlardy estisem, qúlaghym kereng bolyp qalsyn. Sol sebepti, olardyng aldyna men barmaymyn. Qayrat Baybosynov, Sәule Janpeyisovalar  bolsa, әngime bólek. Álgi eki tuyndy «ishten shyqqan balalarym». Sol sebepti, ony eshkimning qolyna ústata salmaymyn»

Múrathan Eginbaev, kompozitor:
«Mamandyghym arhiytektor bolghanyma qaramastan, jastayymnan әnge qúmarttym. 1978 jyly Aqsu audanynda arhiytektor bolyp jýrgenimde, «Ansaghanym, auylym» atty tuyndym dýniyege keldi. Búl әnimdi elimizdegi betkústar dәstýrli әnshi Qayrat Baybosynov attay qalap aldy da, 1980 jyldan bastap ózining repertuaryna qosty. 1981 jyldyng 23 tamyzynda «Tamasha» oiyn-sauyq otauynyng merekelik konsertinde aghamyz osy әndi oryndady. Sol jyly qarasha aiynda Qayrat aghamyzdyng dausymen «Qazaq» radiosynyng altyn qoryna da engen bolatyn búl әn. Biraq, 1992 jyly osy әnge Dauletbaev degen aqyngha sóz jazdyryp, «Qyzym, saghan aitamyn» degen atpen Altynbek Qorazbaev tirkep qoyypty. 19 jyl boyy osy әnge qalamaqy alyp, osynshama jyl mening әnimdi zansyz paydalanyp kelgen. Búl mening jaqyndarym men syilasatyn jandardyng maghan kýmәnmen qarauyna jol berdi. Ózim kópten beri tartynyp, batpay jýr edim. Bir kýni Marat Iliyasov telefon shalyp, Altynbekting odan da әn úrlaghanyn aitty. Osydan son, bel sheship,kirisip kettim. Kompozitorlar Odaghy 18 kәsiby kompozitordan túratyn komissiya qúryp, Altynbek Qorazbaevtyng shekten shyghyp ketkenin esine saldyq» .

Marat Iliyasov, kompozitor:

«Qazir әn úrlau qanatyn kenge jayyp barady. Sening әnindi erteng teledidardan basqa bireu enshilep alyp jatsa, tanqalmaytyn boldyq. Biraq, búl ýrdiske tosqauyl qoy kerek. Qúramyna 18 adam kiretin komissiya mening әnim men Altynbek Qorazbaevtyng әnin salystyryp, býge-shýgesine deyin tekserdi. Tekseru barysynda «Saryqara sazy» degen tuyndynyng meniki ekenin dәleldep shyqty. Olardyng barlyghy kәsiby mamandar, qatelespeydi dep oilaymyn».

www.masa.kz sayty

0 pikir