Asa  qamqor erekshe meyirimdi Allanyng atymen bastaymyn!

Allagha shýkir elimizde imandylyqqa bet búrghan qandastarymyz kóbeyip keledi. Jaqsylyq pen qatar jamandyqtynda qatar jýretini zandylyq. Osy imandylyqqa bet búrghan jandar әlbette qarsylyqqa úshyryp jatady. Sonday bir dauly mәselening biri oramalgha baylanysty.

Allah Taghala Qasiyetti Qúranda «Mýmin әielderge de ait: «(Jat erlerden) kózderin saqtasyn. Ári úyatty jerlerin qorghasyn. Sonday-aq, zeynetterin kórsetpesin. Biraq olardyng ózindigininen kóringenderi basqa. Jәne býrkenshikterin kókirekterine japsyn», ( Núr ,30 ayat) degen әmiri arqyly músylman әielderge kiyim kii men úyatty jerlerin jabudy búiyrghan. Úly Jaratushynyng búiryghy  adamzat balasy ýshin talqylaugha  jatpaytyn mәsele. Búl ýkim naqty týrde Qúran ayattary arqyly bekitilgendikten, adamzat ýshin  paryz bolyp tabylady.

San ghasyrlar boyy dau tughyzbaghan oramal, endi qalaysha dauly mәselege ainaldy. Onyng sebebi ne? Daudy tughyzyp jýrgen kimder? Ony ushyqtyryp jýrgen kimder. Allanyng ýkimin   talqylaugha salyp jýrgen kimder? Osyny  zerttep jýrgen bireu barma?

Asyl dinimizding jaulary  halyqtyng diny sauatsyzdyghyn paydalanyp neshe týrli qúityrqy әrketterge baruda. Mysaly, «hidjab degen arabtyng últtyq kiyimi, hidjab degen sóz qazaqta joq. Senderdi arabtandyrayyn dep jatyr», dep halyqtyng sanasyn ulap, asyl dinimizge kýie jaghyp jatyr.

Asa  qamqor erekshe meyirimdi Allanyng atymen bastaymyn!

Allagha shýkir elimizde imandylyqqa bet búrghan qandastarymyz kóbeyip keledi. Jaqsylyq pen qatar jamandyqtynda qatar jýretini zandylyq. Osy imandylyqqa bet búrghan jandar әlbette qarsylyqqa úshyryp jatady. Sonday bir dauly mәselening biri oramalgha baylanysty.

Allah Taghala Qasiyetti Qúranda «Mýmin әielderge de ait: «(Jat erlerden) kózderin saqtasyn. Ári úyatty jerlerin qorghasyn. Sonday-aq, zeynetterin kórsetpesin. Biraq olardyng ózindigininen kóringenderi basqa. Jәne býrkenshikterin kókirekterine japsyn», ( Núr ,30 ayat) degen әmiri arqyly músylman әielderge kiyim kii men úyatty jerlerin jabudy búiyrghan. Úly Jaratushynyng búiryghy  adamzat balasy ýshin talqylaugha  jatpaytyn mәsele. Búl ýkim naqty týrde Qúran ayattary arqyly bekitilgendikten, adamzat ýshin  paryz bolyp tabylady.

San ghasyrlar boyy dau tughyzbaghan oramal, endi qalaysha dauly mәselege ainaldy. Onyng sebebi ne? Daudy tughyzyp jýrgen kimder? Ony ushyqtyryp jýrgen kimder. Allanyng ýkimin   talqylaugha salyp jýrgen kimder? Osyny  zerttep jýrgen bireu barma?

Asyl dinimizding jaulary  halyqtyng diny sauatsyzdyghyn paydalanyp neshe týrli qúityrqy әrketterge baruda. Mysaly, «hidjab degen arabtyng últtyq kiyimi, hidjab degen sóz qazaqta joq. Senderdi arabtandyrayyn dep jatyr», dep halyqtyng sanasyn ulap, asyl dinimizge kýie jaghyp jatyr.

Hidjab  ( ﺤﺠﺎﺏ )  arab tilinen audarghanda  jamylghy, oramal, bas kiyim degen maghyna beredi. Hidjab músylman әielderining kiyimining tek bir bóligi ghana, Hidjab - bas kiyim, jilbab - úzyn eteki keng kóilek, chadra - jelbegey jamylghy jәne nikab - betti túmshalaghysh. Nikabty kóp jerde  koldanbaydy. Nikab bizding mazhab boyynsha sharighat talaptaryna jatpaydy.

Al pәrenjege keletin bolsaq, ol eshqanday sharighatqa jatpaydy. Pәrenjeni qazaqtar eshqashan kiymegen. Qazir de eshkim kiyip jýrgen joq.

«Pәrenjesiz pәktigindi saqtaghan,

úlylyq bar atam qazaq saltynda»,-degen óleng joldary osyny aighaqtap túr emes pe. Biz nikabty pәrenjemen shatastyryp jýrmiz.  Qara kiyim kiyip jýru ol shiitterden. Kerbal shólindegi Huseynning qazasynan keyin  qara jamylyp aza tútyp, sony dәstýrge ainalyp ketken.

Keyingi kezde osy hidjab mәselesin qúityrqy sayasatqa paydalanyp jýrgender bar. Onyng dәleli Tәjikstandaghy jaghday.  Maqsat - búqara halyqtyng nazaryn basqa úsaq-týiek nәrsege  audaru, halyqty ekige bólip bir-birimen daulasytru. Tәjikstandaghy  biylik basyndaghylar joq jerden hidjab mәselesi engizip, «senderdi arabtandyryp jatyr», «uahabbist eteyin  dep jatyr», «qyzdaryndy arabtar әiel qylyp alayyn dep jatyr», «salt-dәstýlerindi búzayyn dep jatyr» dep halyqty ekige jarghan. Nәtiyjesinde halyq ekige bólinip hidjab jayly qyrpyshaq bolyp jatqanda biylik basyndaghylar Qytaygha Tәjikstan jerining bir bóligin basy - býtin ústatyp, endi bir bóligin  arendagha berip jibergen.  Osy kóktemde qytay dihandary tәjik jerine dәn seppek. Al, tәjikter bolsa ózderi júmys tappay shet elderde qanghyp jýr emes pe. Ázirbayjan elinde de tura sol jaghday, hidjab mәselesin kirgizip  qogham  ekige bólinip bólinip otyr. Biylik Armeniya kýshtep tartyp alghan jerin qaytarugha dәrmensizdik tanytyp, ózderi múnaydan týsken paydany saudalap jatyr. Olargha qauip arabtan emes parsylardan- mys.

Bizde de tura sol nauqan bastalghan siyaqty. Qazir oramal mәsәlesi  bizding elde de ushyghyp túr. Bir japyraq oramal ýshin kýnde jiyn, kýnde shu. Kedeyding kenesi bitpeydining keri kelip túr.  Qazaq tili mәselesin 2020 jylgha ysyryp qoyyp, bәrimiz bilekti týrip   әielderding basyndaghy oramalmen alysyp jatyrmyz. Elimizde búdan basqa ózekti mәseleler jetip artylady emes pe. Mysaly, Qytay mәselesi jәne kedeyshilik. Biylik basyndaghylar anda-sanda otqa may qúiyp qoyady. Biraq oramalgha zang jýzinde tyiym salghaly jatqan eshkim joq.  Ata zanymyzda búl anyq jazylghan. Bir japyryq oramal ýshin  Ata zanymyzdy ózgertpesi taghy anyq.  Búghan siz ne deysiz aghayyn!

«Abay-aqparat»