Seysenbi, 29 Qazan 2024
Janalyqtar 2953 0 pikir 13 Sәuir, 2011 saghat 04:43

Serik Syralghy. Qazaqqa qoyylghan «Qúlyptas»

Kenes ókimeti túsynda nege ekeni belgisiz qazaqstandyq barlyq iri qalalarda boyy bir tútam bir-bir kóshelerding atauy «Qazaq» atalghan. Olardyng úzyndyghy 30-100 metrdi qamtityn. Jәne әrbir oblys ortalyghynda boldy desek qatelespeymiz. Múnyng nege kerek bolghandyghy týsiniksiz. Shamasy, әr oblys ortalyghy men astanada bir ghana qazaq orta mektebi bolghany sekildi búl da bir qiytúrqy iydeologiyanyng kórinisi bolsa, kerek. Súrqiya iydeologiya desek bolady. Óitkeni, osy «Qazaq kósheleri» arqyly kenestik qazaqstandyq qalalardaghy onomastika mәselesining qazaq últynyng «paydasyna» sheshilgen syiqy ma dersin...

Shyn mәninde, múny qazaq halqyna arnalghan qúlyptas deuge bolady. Óitkeni, últtyq respublikalarda múnday shara kóshelerdi sol últ atymen atau, ne últty kemsitu nemese onyng bolashaqta bolmaytyndyghyna degen aldyn ala qoyylghan qúlyptas sekildi. Mәselen, onday ataudy, ne ózbekten, ne qyrghyzdan kezdestire almaysyn!

Kenes ókimeti túsynda nege ekeni belgisiz qazaqstandyq barlyq iri qalalarda boyy bir tútam bir-bir kóshelerding atauy «Qazaq» atalghan. Olardyng úzyndyghy 30-100 metrdi qamtityn. Jәne әrbir oblys ortalyghynda boldy desek qatelespeymiz. Múnyng nege kerek bolghandyghy týsiniksiz. Shamasy, әr oblys ortalyghy men astanada bir ghana qazaq orta mektebi bolghany sekildi búl da bir qiytúrqy iydeologiyanyng kórinisi bolsa, kerek. Súrqiya iydeologiya desek bolady. Óitkeni, osy «Qazaq kósheleri» arqyly kenestik qazaqstandyq qalalardaghy onomastika mәselesining qazaq últynyng «paydasyna» sheshilgen syiqy ma dersin...

Shyn mәninde, múny qazaq halqyna arnalghan qúlyptas deuge bolady. Óitkeni, últtyq respublikalarda múnday shara kóshelerdi sol últ atymen atau, ne últty kemsitu nemese onyng bolashaqta bolmaytyndyghyna degen aldyn ala qoyylghan qúlyptas sekildi. Mәselen, onday ataudy, ne ózbekten, ne qyrghyzdan kezdestire almaysyn!

Bir qyzyghy, sol «qúlyptastar» keybir qalalarda  ótken ghasyrdyng 90-jyldarynda «Azat» qozghalysynyng mýshelerining aiqayymen basqa ataugha aiyrbastalghan, al birazynda әli sol kýii, sol qúlyptas kýiinde myzghymay túr. Mysaly myna kóshe Astana qalasynda әli «Qazaq kóshesi» atalady, al onyng Shәken atamyzdyng atyna berilgenine birneshe jyl boldy, biraq, «qazaq» atauy jarysyp, qúldyghymyzdy eske salghanday әli qalmay túr. Beyne bir, bar qazaqtyq sipatymyz sol atauda ghana ilinip túrghanday. Alayda, «Aymanov» degen orystekti familiyagha qarap, Shәken atamyzdyng  ajaly neden bolghanyn da úmytyp ketkenbiz, sirә! «Aymanúly» desek, bireu bizge birdene dey me?! Qaytersin, búghan? Jylaysyng ba? Álde qazaqy qúldyqtyng jankeshtiligine kýlesing be?!

«Abay-aqparat»

0 pikir