Myrzan Kenjebay: «Abay joly» - Úly shygharma emes»
Portalymyzdyng elektrondy pochtasyna belgili aqyn Myrzan Kenjebaydyng «Abay joly» - Úly shygharma emes» atty maqalasy kelip týsti. Avtor Múhtar Áuezov jazghan «Abay joly» romanynyng 2 tomynan bastap maqtaugha túrmaytyn kitap ekenin aitady. Biz materialdy tolyqtay oqyrman nazaryna úsynyp otyrmyz. Eger qarsy pikir aitam deushiler bolsa, olargha da portal betinen minber beretinimizdi eskertemiz.
Abai.kz aqparattyq portaly
O dýniyelik bolghany bar, kózi tirisi bar belgili jazushylardyng da, ghalymdardyng da M.Áuezovtyng «Abay jolynyn» 2-shi tomynan bastap óte nashar, maqtaugha túrmaytyn dýnie degenderin talay estidik. Al solargha «Sizder auzy dualy adamsyzdar, myna «Abay joly» sonshalyqty keremet kórkem shygharma emes, jәy kenestik iydeologiyanyng óz zamanyndaghy nasihatshysy ghana dep júrtqa nege aitpaysyzdar, nege jazbaysyzdar desem «oy, qoyshy, jamanatty bop nem bar?!» dep at-tonyn ala qashady.
Endi bireuleri «e,e, ony aitsaq talap tastaytyndar dayyn otyr ghoy» deydi. Endi bir aqsaqal «Onsyz da meni M.Áuezovpen bәsekeles» dep kýnkildegender boldy» dedi. Qysqasy, «Abay joly» turaly da, Abay turaly da bir auyz syn aitugha qorqady. Birin-biri andyp otyrghan alakózder eger ózining «qas dúshpanynyn» auzynan «Abay jolyn» synaghan bir sóz shyqsa, M.Áuezovty synaghan qarabet atandyruyna jaqsy sebep tabyla ketedi. Tipti, elding auyzbirshiligin búzushy atandyrady. Óitkeni, qazaqtar auyzbirshilik degendi qatyp qalghan kóne qaghidagha jәne ataq-danqy bar adamdardyng pendeshiligine qarsy sóz aitpau dep biledi.
Al, «Abay joly» úly shygharma degen pikir Kenes zamanynda qazaqtyng miyna qorghasynday balqytyp qúiyp tastalghan. Onyng ýstine qazekem bir adamdy ayaghyn jerge tiygizbey kókke kóterip danyshpan jasap alugha qúmar. Al sol jazushylardyn qorqyp aitpay jýrgenin jaqynda dýniyeden ozghan daryndy jazushy Rahymjan Otarbaev júqalap bolsa da eng jetesiz adamnyng jetesine jeterliktey etip aita qoyyp edi keybireuler «Maugli» filimindegi banderlogalarsha shulady. IYә, últtyq sanasy zaman talabyna say damymay, Kenestik qúldyq nasihat qanyna әbden sinip qalghan últ sóitip qoldan Qúday jasap alady da ony ghasyrlar boyy tóbesine kóteredi. Sol Qúdayynyng Qúday emes ekenin aitqan adamdy ash qandalasha talaydy. Qalay deseniz de Mәskeu «Abay joly» ózining aram pighylyna say kelmese, oghan Lenindik syilyqty bere salmas edi ghoy.
Orystar qazaqty qorlau-zorlaudyng neshe atasyn jasap jatqanyn óz kózimen kóre-túra Abay ne sebepti sol turaly ne óleninde, ne qara sózinde synar auyz sóz aitpaghan deymin dep ózimning de estimegen sózim joq. Al sol Abaydyng zamandastarynyng ólenderi qanday?
Qalmaqtan qiyn boldy da
Orystyng salghan oirany
nemese
Elimdi biylep aldy ghoy.
Keshegi kelgen qanghyma
nemese
Oryspen tóbe tenespey
Alghan betten taymalyq, - dep bastalatyn Sarysholaq shayyr Boranbayúly, Ábubәkir Kerderi, Esengeldi, Aqpan jyrau t.b. turaly qalyng qazaq beyhabar. IYә, bizding últtyq namysymyz, últtyq sanamyz qanday dengeyde ekeni songhy 30 jyldyng ishinde qasiyettilerin qan qylyp, qasiyetsiz bireuin nәn qylghanymyzdan-aq kórinip túr-au.
Abai.kz