Сенбі, 23 Қараша 2024
Дін 8157 0 пікір 16 Сәуір, 2015 сағат 12:20

ПУШКИН, БУНИН ЖӘНЕ ОРАМАЛ...

фото kerekinfo.kz

Қасиетті ислам діні мен оның киелі кітабы Құран атақ-даңқы алты құрлыққа түгел жайылған небір әлем алыптарының, небір данышпан ғалымдары мен ақын-жазушыларының шетсіз-шексіз таңданысын да, сүйіспеншілігін де туғызған. Оның бәріне мысал келтіріп жатпай-ақ тек орыстың Лермонтов, Пушкин, Толстой және басқа көрнекті тұлғалары ислам дінінің ерекше қасиетін мадақтап, Құранға арнап өлеңдер мен ұлағатты сөздер қалдырғаны мәлім. Олардың бәрі Құранның орысша аудармасын оқығанның өзінде адам таңданарлық ғажайып сезімге бөленгенін сүйсіне әңгімелейді. Солардың бірі орыстың кемеңгер жазушысы Иван Бунин. Төменде оның өзіміз баспасөз бетінен алған бір-екі өлеңін тәржімалап беріп отырмыз.

         Здесь царство снов. На сотни верст безлюдны

         Солончаков нагие берега.

         Но воды в них – небесно-изумрудны

         И шелк снегов белее, чем снега.

         В шелках песков лишь сизые полыни

         Растит Аллах для кочевых отар,

         И небеса здесь несказанно сини,

         И солнце в их – как адский огонь, Сакар.

         И в знойный час, когда мираж зеркальный

         Сольет весь мир в один великий сон,

         В безбрежный блеск, за грань земли печальной,

         В сады Джиннат уносит душу он.

         А там течет там льется за туманом

         Река всех рек, лазурная Ковсерь,

         И всей земле, всем племенам и странам

         Сулит покой. Терпи, Молись– и Верь.

Оның қазақшасы былай болады: 

         Ұш-қиырсыз тыныштықтың патшалығы мүлгіген,

         Аппақ сормен көмкерілген жағалау,

         Ал айдыны көк зүмірет – толқып жатқан бір кілем

         Ақ жібектей қары қандай, көзді қарып барады-ау.

 

         Көшпендінің малы оттайтын көкшіл жусан–от-кермек,

         Бір Алланың мейірімімен татар дәм.

         Суреттеуге тіл жетпейтін аспан неткен көкпеңбек

         Күн шыжғырады тозақ оты –Сақардан.

 

         Бар дүние қуырылғанда аптап желдің отымен

         Сағым кілкіп, ұйқы басса жан-жақты,

         Қайғы-қасірет толы жердің бетінен

         Алла адамды енгізеді бақшасына Жәннаттың.

 

         Кәусар бұлақ ағады онда күнде, күндіз-түнде де,

         Мөлдірлердің-мөлдірі һәм тұнықтардың тұнығы

         Құлшылық ет! Тілек тіле! Төз! – дейді кім-кімге де

         Алла ғана жарылқайды, ұлылардың ұлығы.

               ***    ***        ***

         Он на клинок дохнул –и жало

         Его сирийского кинжала

         Померкло в дымке голубой;

         Под дымкой ярче заблистали

         Узоры золота на стали

         Своей червонною резьбой.

 

         «Во имя Бога и Пророка,

         Прочти слуга небес и река.

         Свой бранный клич: скажи, каким

         Девизом твой клинок украшен?»

         И он сказал: «Девиз мой страшен.

         Он–тайна тайн: Элиф. Лам. Мим».

         «Элиф. Лам. Мим? Но эти знаки

         Темны, как путь в загробном мраке:

         Сокрыл их тайну Мохаммед...»

         «Молчи, молчи!–сказал он строго,–

         Нет в мире Бога, кроме Бога,

         Сильнее тайны – силы нет».

         Сказал, коснулся ятаганом

         Чела под шелковым тюрбаном,

         Окинул жаркий Атмейдан

         Ленивым взглядом хищной птицы–

         И тихо синие, ресницы

         Опять склонил на ятаган.

Бұны қазақшаласақ былай болады:

         Кенет ол мұны сонда таңдандыра

         Соғылған Шам елінде қанжарына

         Бір үрлеп қалып еді деміменен

         Көрінді көк түтіннен жарқыл қағып,

         Жазулар шар болатқа алтынды әріп.

         Жазылған шын зергердің ебіменен

 

         – Жауыңа жарқылдатып сермеп келген

         Қанжарың қай ұранмен өрнектелген?

         Шын айтшы Алла атымен, Пайғамбармен

         Ей, пенде! Мекен тапқан жер мен Көктен!

         Ол айтты:

         Жұмбақ– бұл! Ешбір жұмбақ аспас одан

         Шешуін ол жұмбақтың таппас адам

         Әлиф.Ләм.Мим.Бұдан сен астар аңды

         Ол астар көрдегідей тас қараңғы

         Құпия ол!

         Мұхаммедке жоқ тең келер бір кісі.

         Деді ол: Тоқтат сөзді, тоқта, кәне!

         Құдай жоқ бір Алладан басқа және

         Құпия сөз –бұл жалғанның ең күштісі.

 

         Өрт желден Атмейданды орап алған

         Маңдайын ашып жібек орамалдан

         Қылышпен қозғап қойып бір ұшына,

         Жанарын жыртқыш құсша іркіп керім

         Үндемей!

         Көкшіл түсті кірпіктерін

         Түсірді өткір қайқы қылышына.

Қазір біздің қазекемнің «өркениетті», «мәдениетті», «европизированный» «глобализацияшыл» атқамінерлері басына орамал тартқан қыздарымызды бірін дәрісханаға, бірін жұмыс орнына, тіпті мектептерге кіргізбей, қырғидай тиюде. Солардың қайсыбіреулерін еркіне жіберсең, оларды «терроршы» немесе солармен байланысы бар деуге даяр тұратынын да көріп жүрміз. «Айтақ десе тұра шабатын» сондайлар, тіпті христиан дінінде әйел жыныстының жалаңбас жүруі Құдайға қарсылықтың белгісі болып есептелетінінен де бейхабар болуы мүмкін. Ал Құранға арнап бірнеше өлең жазған, Құранды ең биік кітап деп есептеген данышпан ақын. А.С.Пушкиннің мына бір өлеңіне көңіл қойып көріңізші.

О, жены чистые, Пророка

От всех жен вы отличены:

Страшна для вас и тень порока

Под сладкой тенью тишины

 

Живите скромно: вам пристало

Безбраной девы покрывало

Храните верные сердца

Для нее законных и стыдливых

Да взор лукавый нечестивых

Не узрит вашего лица

***    ***   ***

Оу, пәк жарлары Пайғамбардың.

Махаббаттың асқақтатқан шынарын

Дәл сендердей пәкизат жоқ еш елде

Заты түгіл, атын білмес күнәнің.

 

Бейбіт өмір белгісіндей бола алар

Сендер тартқан сонау сәнді орамал!

Құдай қосқан жардан ләззат тапқандар,

Адалдықты дәл осылай сақтаңдар,

Жасырыңдар жүздеріңді,

Көрмесін

Сұлулықты сұм көзімен атқандар!

 

Өлеңдерді  орысшадан аударған Мырзан КЕНЖЕБАЙ

 

Abai.kz

0 пікір

Үздік материалдар

Сыни-эссе

«Таласбек сыйлығы»: Талқандалған талғам...

Абай Мауқараұлы 1472
Білгенге маржан

«Шығыс Түркістан мемлекеті бейбіт түрде жоғалды»

Әлімжан Әшімұлы 3248
Біртуар

Шоқанның әзіл-сықақтары

Бағдат Ақылбеков 5442