Мұхтар Шерім. Лөла-лай...
Өмірде жұмса-ақ жақсы ғой, не нәрсе болса да... Қақиып қалған көңіл, «қақиып» қалған өмір... Құрысыншы. Ол мықты шенеунік. Жүргенде бар ғой, көздері ақиып, өзі қақиып жүреді... Айына бір-ақ рет күледі. Онда да, саунаға барғанда, толып кеткен денесін айнадан көргенде...
Ол басқаратын комитетте үлкен іс-шара өтіп, жиын басталмас бұрын әнұран
орындалып жатты. Жұрт жапа-тармағай орындарынан тұрып, оң қолдарын жүрек тұсына қойып жатты. Құдай қос қолдап ұрды ма, жо-жоқ, ол Құдайды ұратын адам, орнынан тұрғанымен, қақиып қалды... Оның бұл тұрысын «бір шпион» министрге жеткізіп қойыпты. Келесі күні көзін уқалап отырғанда, министр шақырды. Ол жаққа қақиып емес, тал шыбықтай иіліп барды.
- Сіз әнұран басталғанда, қолыңызды неге жүрек тұсыңызға қоймайсыз?-деп сұрады министр.
- Кешіріңіз, менде жүрек жоқ...
- Жүрек жоғы қалай?
- Сіз қашан қызметімнен қысқартып тастайды екен деп, қорқа-қорқа жүрегім ұшып кеткен...
- Сіздің жүрегіңіз шымшық па, бүркіт пе?
- Ала қарға...
- Сізді жұрт «Жарты құдай» деп жүр.
- Өтірік, олар өсектің «салатын» жеп жүр...
- Қалай болғанда да, әнұранымызды, рәміздерімізді қастерлеуіміз керек. Сіз өзі әнұранның мәтінін білесіз бе?
- Білемін.
- Айтыңызшы.
- Ыңғайсыз емес пе?
Министр оның жанына келіп, сынай қарады.
Өмірде жұмса-ақ жақсы ғой, не нәрсе болса да... Қақиып қалған көңіл, «қақиып» қалған өмір... Құрысыншы. Ол мықты шенеунік. Жүргенде бар ғой, көздері ақиып, өзі қақиып жүреді... Айына бір-ақ рет күледі. Онда да, саунаға барғанда, толып кеткен денесін айнадан көргенде...
Ол басқаратын комитетте үлкен іс-шара өтіп, жиын басталмас бұрын әнұран
орындалып жатты. Жұрт жапа-тармағай орындарынан тұрып, оң қолдарын жүрек тұсына қойып жатты. Құдай қос қолдап ұрды ма, жо-жоқ, ол Құдайды ұратын адам, орнынан тұрғанымен, қақиып қалды... Оның бұл тұрысын «бір шпион» министрге жеткізіп қойыпты. Келесі күні көзін уқалап отырғанда, министр шақырды. Ол жаққа қақиып емес, тал шыбықтай иіліп барды.
- Сіз әнұран басталғанда, қолыңызды неге жүрек тұсыңызға қоймайсыз?-деп сұрады министр.
- Кешіріңіз, менде жүрек жоқ...
- Жүрек жоғы қалай?
- Сіз қашан қызметімнен қысқартып тастайды екен деп, қорқа-қорқа жүрегім ұшып кеткен...
- Сіздің жүрегіңіз шымшық па, бүркіт пе?
- Ала қарға...
- Сізді жұрт «Жарты құдай» деп жүр.
- Өтірік, олар өсектің «салатын» жеп жүр...
- Қалай болғанда да, әнұранымызды, рәміздерімізді қастерлеуіміз керек. Сіз өзі әнұранның мәтінін білесіз бе?
- Білемін.
- Айтыңызшы.
- Ыңғайсыз емес пе?
Министр оның жанына келіп, сынай қарады.
- Құдай біледі, фонограммаға етіңіз үйреніп, әнұранның мәтінін де білмейтін шығарсыз?
Ол министрге иіліп, бел омыртқасы үзіліп кете жаздады. Ішінен: «Өзіңіз де қатырып білетін шығарсыз!» --деп қойды.
- О не дегеніңіз, қаласаңыз айтайын...
Ол тамағын қолымен уқалап тұрып алды. Керіліп созылды. Екі қолын алға созып, тізесін бүгіп, отырып, тұрды. Министрдің көздері алақандай, комитет төрағасы балақандай көрініп кетті.
- Сіз не істеп жатырсыз?
- Ән айтуға жаттығып...
- Сіз менің кабинетімде спортпен айналысып жатырсыз ғой?!
- Бастайын ба?
- Бастаңыз!
Ол тамағын кенеп алып, көздерін тарс жұмды...
- Неге көздеріңізді жұмып алдыңыз?-деп сұрады аузы ашылып кеткен министр.
- Мен өмірге көз жұма қарайтын адаммын... Ал бастайын... Хім... ( Екі қолын жүрек тұсына қойып, әнұран әнімен)
Алтын күн аспаны,
Алтын дән даласы...
Лөла-лөла-лай,
Лөлалай, лөласы!
Лөлалай. Лөлалай,
Лөлалай, лөла-лай,
Лөла-лай, лө-лөлай,
Лөлалай, лөласы!
Министрдің көздері жыпылықтап кетті... Не деген масқара! Шетелдік шпиондар біліп қоймасын деңіз! Осыны ойлаған министр «Лөлалайдың» жанына жетіп келіп, оның бетіне бетін тақап:
- Тоқтатыңыз!-деді. Анау жуық арада тоқтай қояр ма, шабыты келіп, көздерін тарс жұмып алған:
Менің елім, менің елім,
Сенің елің, оның елі...
Олардың елі, бәрінің де елі,
Қытайдың да елі,
Қазақстаным!
Лөла-лай, лөлалай,
Лөла-лай, лөлалай...
Лө-лө-лө... лө...
- Сізге не болды? Ауырып тұрсыз ба? Шизофрения емессіз бе?-деп қалды министр. Анау жұмса-ақ дауыспен:
- Әнұран орындалғанда оң қолыңызды жүрегіңізге қоймайсыз ба?-деп тіл қатты да, ары қарай шыңғыра жөнелді:
Лөла-лай, лөла лай.
Жерге дән шықты ғой,
Қонаевты ұмытқан,
Қазағым мықты ғой!
Лөла-лай, лө-лө...
Ол «ән шырқап» тұрып, бір көзін сығырайтып қараса, министр де екі қолын жүрек тұсына қойып, ол да «лөлалайлап» тұр екен. «Е-е, шамаңыз белгілі болды, шпиондар біліп қоймасын...» --деп ойлады ол ішінен. Сосын әннің қайырмасын барынша көтеріңкі дауыспен:
Менің елім, менің елім,
Секталар елі, иегова елі,
Казактар елі, Ивандардың елі,
Алқаштардың елі,
Қазақстаным!-деп барып тоқтады.
Бір көзін сығырайтып қараса, министрдің орынбасарлары да, тіпті, қазақша шүлдірлеп жүрген хатшы қыздар да «лө-ла-лайға» қосылып кетіпті. Қайран, «лөлалайлар!»
«Абай-ақпарат»