سوڭعى ءتورت-بەس كۇندىكتە مەملەكەتتىك تىلگە قاتىستى ەلوردادا تاعى ەكى جيىن ءوتتى. تاعى دەيتىن سەبەبىم، مۇنداي جيىنداردىڭ ەسەبى جوق، شەكسىز. وتكىزەمىز دە جاتامىز، وتكىزەمىز دە جاتامىز، وتكىزۋدەن شارشامايمىز. بىتپەيتىن جيىن ايتەۋىر.

بۇل جولى، ارالارىنا ءبىر-اق كۇن سالىپ، ءبىرىن اتىن دارداي ەتىپ "رەسپۋبليكالىق ءتىل فورۋمى" دەپ اتاپ مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگى ۇيىمداستىرسا، ەكىنشىسىن "نۇر-وتان" پارتياسى وتكىزدى. ەكى جيىنعا دا قاتىسقانداردىڭ قاراسى ءبىر. بىرىنشىسىنەن الىپ ەكىنشىسىنە اپارىپ وتىرعىزىپ قويعانداي ءتىپتى. سول باياعى ۇلكەندى-كىشىلى شەنەۋنىكتەر، شولاق بەلسەندىلەر، مەملەكەتتىك دوتاتسيادان دامەلى قورلار مەن ۇيىمدار جانە دەپۋتاتتار.

دەپۋتاتسىز اڭگىمە-دۇكەننىڭ ءسانى بولا ما! سودان نە كەرەك، جينالىپ الىپ كوسىلدى عوي شىركىندەر. جىبەردى اتتىڭ باسىن ەركىنە. جانە ءبارىنىڭ ايتاتىنى ءبىر - مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ مارتەبەسىن كوتەرۋ كەرەك، وعان قولداۋ كورسەتۋ كەرەك جانە ونى ۇيرەنەم دەگەندەرگە جاعداي جاساۋ كەرەك. بولدى سونىمەن. ءبىتتى. ايتتى دا تارقاستى. ال سودان نە بولدى ال؟ ءمۇيىز شىقتى ما؟ شىعاتىن بولسا وتىز جىل بويى ايتىلىپ كەلە جاتقان اڭگىمە عوي، شىقپاي ما، قاراعايداي بولىپ.

جوق، ءمۇيىز دە وسپەدى، ءتىل دە شىقپادى. شىقپايدى دا. سەبەبى تىلگە جاعىمپاز مارتەبە دە، جاساندى قۇرمەت تە، شالا-جانسار قولداۋ دا قاجەت ەمەس. وعان ەڭ الدىمەن دامۋ كەرەك. ءتىل دامىسا وعان دەگەن قۇرمەت تە، قوشەمەت تە بولادى. ال ءبىزدىڭ مەملەكەتتىك دەپ كوكىرەك كەرىپ ايتاتىن قازاق ءتىلىمىز، اشىعىن ايتۋ كەرەك، ءالى مەشەۋ. كوركەم ءسوز بەن ادەبيەتتە بولماسا، قالعان سالالاردا مۇلدەم ىسكە العىسىز. يكەمگە كەلمەيدى، ەشبىر سالاعا بەيىمدەلمەگەن.

ماسەلەن تەحنيكالىق ءتىلدى الايىق. ءبارىمىز دە كۇندە ءمىنىپ جۇرگەن كولىكتىڭ موتورىن قوزعالتقىش دەپ جوبالاپ كەلتىرىپ الدىق. حوش. جاقسى. ال ەندى سول قوزعالتقىشتىڭ ىشىندە ءۇش مىڭنان استام تەتىك بار ەكەن. 3000! ءبىر قوزعالتقىشتىڭ وزىندە! ەندى سونىڭ قانشاسىنىڭ قازاقشا بالاماسىن بىلەسىزدەر؟ مەن ايتايىن سىزدەرگە. بىردە بىرەۋىن بىلمەيسىزدەر. سەبەبى جوق ولاردىڭ اۋدارماسى. بولعان دا ەمەس. مىنا تۇرىمىزبەن ەشقاشان بولمايدى دا. نەمەسە بۋحگالتەريانى، الدە ەكونوميكانى الايىق. ونداعى جاعداي دا سول شامالاس. سوڭعى ونجىلدىقتاردا پايدا بولعان ەلەكترونيكا مەن كومپيۋتەر سالاسىن تىپتەن قوزعاماي-اق قويدىم. عالامتور مەن تۇيمەشە دەگەننەن اسپادىق. ءتىلىمىزدىڭ مەشەۋلىگى سوندا. سالالىق قولدانىس اياسى تىم تار. سول سەبەپتى بۇگىنگى جاستارىمىز ومىرگە بەيىمدەلگەن، كۇندەلىكتى تىرشىلىككە جاقىن ورىس تىلىنە ءۇيىر. جاڭا سالالارداعى بىلىمگە جول اشاتىن اعىلشىن تىلىنە قۇشتار. وعان كىم كىنالى؟ ءتىلىمىزدى جاڭا زامانعا يكەمدەي الماعان ءوزىمىز كىنالى. باسقا ەشكىم دە ەمەس. سوندىقتان مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ مارتەبەسىن كوتەرۋ، ۇلىقتاۋ، قۇرمەتتەۋ دەگەن سياقتى سىلدىر سۋ اڭگىمەنى دوعارىپ، ناقتى ىسپەن اينالىسۋ كەرەك.

ناقتىراق ايتقاندا پرەزيدەنت جانىنان قۇرىلعان اۋدارما ورتالىعىنىڭ ستاتۋسىن ۇلتتىق ينستيتۋت دەڭگەيىنە كوتەرىپ، بارىنشا كەڭەيتىپ، سونىڭ ىشىنەن سالالىق اۋدارما بولىمدەرىن اشۋ قاجەت. كادىمگىدەي ءاربىر سالاعا ءبىر ءبولىم. مىسالى اۋديت، قارجى جانە بۋحگالتەرلىك ءىس ءبولىمى، كەدەن جانە سالىق ءبولىمى، كەن بايىتۋ جانە مەتاللۋرگيا ءبولىمى، ماشينا جاساۋ ءبولىمى، زاڭ جانە حاق ءبولىمى، تاعىسىن تاعىلار. بۇلاردىڭ ارقايسىسى، ايتالىق ءۇش جىل ىشىندە، ءوز سالالارىنداعى تەرميندەردىڭ ءبارىن تەگىس اۋداراتىنىن اۋدارىپ، اۋدارۋعا جاتپايتىنىن قازاقىلاندىرىپ شىققانى كەرەك. ودان ءارى ورتالىقتىڭ اۋدارىپ بەرگەن تەرميندەرى تولىقتاي قولدانىسقا ەنگىزىلۋى ءتيىس. سودان سوڭ الەمدە شىعاتىن بارلىق تەحنيكالىق جۋرنالدار مەن ماقالالار، عىلىمي دوكلادتار مەن اشىلعان جاڭالىقتار وسى سوزدىكتەردىڭ نەگىزىندە قازاقشاعا اۋدارىلۋى كەرەك. ءوز ەلىمىزدە دە سالالىق جۋرنالدار كوپتەپ شىعارىلعانى ءجون. ول مىندەتتى "قازمۇنايگاز" "كەگوك" "قازاقمىس" "قتج" سياقتى ءىرى سالالىق كاسىپورىندار مەن بانكتەرگە جۇكتەۋگە بولادى. ەشتەڭە ەتپەيدى، كەدەيلەنىپ قالماس.

مەكتەپ وقۋلىقتارىن دايىنداۋدى دا تەك وسى اۋدارما ورتالىعىنا تاپسىرعان ءجون. باسقا بىردە-ءبىر جەكە اۋدارما كومپانياسى بۇل شارۋاعا ارالاسپاعانى ابزال. جانە تەك وسى ورتالىقتىڭ رەسمي بەكىتكەن جاڭا سوزدەرى عانا قولدانىسقا ەنۋى ءتيىس. بۇل اۋدارما سالاسىندا قالىپتاسقان انارحيالىق جاعدايدى جويىپ، شارۋانى بىرىزدىلىككە سالۋعا مۇمكىندىك بەرەر ەدى. ايتپەسە سوڭعى ون جىلدا ون مىڭ اۋدارماشى ون مىڭ قايتارا وزگەرتكەن مەكتەپ وقۋلىقتارىن وقۋ مۇمكىن بولماي كەتتى ءتىپتى. بۇل قىرۋار جۇمىستى اتقارىپ شىعۋ ءۇشىن جاڭاعى ورتالىققا قانشا شتات كەرەك بولسا سونشاسىن اشىپ، بۇكىل قازاقستاننان مىقتى دەگەن فيلولوگ مامانداردى جيناپ بەرۋ قاجەت. ال ەگەردە بۇل شارۋاعا قارجى تابىلماسا، وندا جاڭاعىداي تۇككە تۇرعىسىز فورۋم-جيىنداردى دوعارىپ، سولاردىڭ اقشاسىن وسىندا بۇرۋ كەرەك.

ۇزىن ءسوزدىڭ قىسقاسى قازاق ءتىلى بۇگىنگى كۇننىڭ الۋان سالالى تىرشىلىگىنە يكەمدى ءارى ىڭعايلى بولۋى ءتيىس. سوندا عانا ونىڭ قولدانىس اياسى كەڭيدى. سوندا عانا وعان قۇرمەت تە بولادى، قوشەمەت تە كورسەتىلەدى. مەملەكەتتەن كەرەگى سول عانا. مەملەكەتتىك تىلگە دەپۋتاتتاردىڭ قاتتى جاندارى اشىپ بارا جاتسا ءىس-قاعازداردى ورىسشادان ەشكىم ءتۇسىنىپ بولمايتىن ءدۇبارا قازاقشاعا اۋدارىپ ەلدى الداماي، شىن مانىندە كوشۋ جونىندە زاڭ قابىلداسىن. ال ءاربىر جەكە ازامات ءوز شاڭىراعى مەن بالا-شاعاسىنا يە بولسىن. ءاربىر نارەستەنىڭ ءتىلى الدىمەن ۇيدە شىعادى. ۇيادا نە كورسە، ۇشقاندا سونى ىلەدى.