رەسەي، ارمەنيا مەملكەتىندە بۇرىن ءومىرى بولماعان اۋعانستانداعى يران تىلدەس تۇركى ناسىلدەس حالىق حازارلار 1995 جىلداردىڭ ورتاسىنان باستاپ، بوسقىندار رەتىندە ساياسي باسپانا الا باستادى. سول ەلدەردىڭ سالتى مەن داستۇرىنە ادالدىق تانىتتى. ال، وسى ۇلتتىڭ قازاقستانداعى ءىس-ارەكەتتى «جامان ءۇيدى قوناعى بيلەيدىگە» سوعىپ وتىر.

الەمنىڭ ءار قيىرىنداعى ءتۇرلى ازاماتتىق سوعىستان باس ساۋعالاعان ەتنيكالىق ازشىلىقتار شەنەۋىنىكتەرىمىزدىڭ ۇلتسىزدانعان جالپاق شەشەيلىگىنەن وپ-وڭاي قازاقستان ازاماتتىعىن الىپ جاتىر. قازاق ساننىنىڭ ارتۋىن ەسەپكە الۋعا ءتيىستى مونوۇلتتىقتى ەمەس، ورىستىلدىلىكتى قۇپ كورەتىن كوپۇلتتىقتى تۋ ەتىپ جالاۋلاتقان بيلىك قازاقستان حالقى تاعى ءبىر ۇلت پەن ۇلىسقا ارتتى دەپ جار سالۋعا كىرىسەدى.

600 حەزار قر ازاماتتىعىن الىپ، ەلىمىزدەگى جالعان كونتسەپتسيا «كوپۇلتتىلىققا» ءوز ۇلەسىن قوسۋدا. ولاردىڭ ىشىندەگى ەتى ءتىرىسى قۇرىلىسشى ينجەنەر ءبىر كەزدەرى كوك تيىنسىز قازاق ەلىنە اۋعان-كەڭەس سوعىسىندا تانىسقان قازاق وفيتسەرىن پانا تۇتىپ كەلىپ، بوسقىن مارتەبەسىن العان بۇگىندەرى ەسىن مەن ەتەك-جەڭىن جيىپ، دۇكەندەرگە ستەللاج جاسايتىن فيرمانىڭ باسشىسى بولعان رادجاب ءالي گۋلام ريزا 2017 جىلى حەزارلىقتاردىڭ مادەني ورتالىعىن قۇرىپ، ءوز ءتىلى مەن ءدىلىن ساقتاۋعا بەل شەشە كىرىسىپ كەتتى. بىراق وندا قازاق تىلىنە ورىن جوق. (باس سۋرەتكە قاراڭىز).

دەمەك، جەرىمىزدى پانالعان جەتىمەك ۇلىستار قازاق مادەنيەتىنە پىسقىرىپ تا قارامايدى، تەك ورىس تىلدەس ۇلىستىڭ قاراسىن كوبەيتۋگە ءوز ۇلەسىن قوسۋعا كىرىستى. ەندى وسى ۇلتتىڭ جاستارى قازاق ەلى تۋرالى نە دەيدى.

رادجاب ءاليدىڭ جيەنى 2006 جىلى ەلىمىزگە كەلگەن 15 جاسار سامير:

«نا داري مى گوۆوريم تولكو دوما، س روديتەليامي ي مەجدۋ سوبوي، نو نە ۆسەگدا. منە ۋدوبنەي گوۆوريت نا رۋسسكوم. نو نا داري يا پيسات نە موگۋ، ۋ ناس نە بىلو ۆرەمەني ۋچيتسيا. تام سلوجنو، منوگو ارابسكوي گرافيكي.

روديتەلي گوۆوريات، چتو زنات سۆوي يازىك — ەتو ۆاجنو. گوۆوري نا رۋسسكوم، نو نە زابىۆاي داري. ۋجە XXI ۆەك، روديتەلي نە پرەپياتستۆۋيۋت نام ۆ وبششەني ني س كەم. دەۆۋشكام توجە. ۋ ناس وني پولۋچايۋت وبرازوۆانيە. ۆ افگانيستانە وني نە يمەيۋت پراۆا ۋچيتسيا»،- دەيدى.

ءتۇيىن. بوسقىنداردى پانالاتۋدا ءۇشىن ولاردى نۇر-سۇلتان مەن الماتىعا جولاتپاي، ەلىمىزدىڭ باتىسى مەن وڭتۇستىگىندە قازاق ءتىلى مەن مادەنيەتىن، سالت-ءداستۇرىن ۇيرەتەتىن ارنايى لاگەرلەر قۇرىلۋى كەرەك. ءتىلىمىزدى كەرەك ەتپەيتىن «حازەر» سياقتى ۇلتتاردىڭ وكىلدەرىنە مەملەكەتتىك ءتىلدى اۋىزشا جانە جازباشا مەڭگەرمەسە قر ازاماتتىعىن بەرۋدى دوعاراتىن ۋاقىت جەتتى. ءسىز بۇعان قالاي قارايسىز، اعايىن!

ءابىل-سەرىك الىاكبار

Abai.kz