ءبىزدىڭ ساياسات و باستا دۇرىس بولمادى...ۇلتقا قاتىستى..135 ۇلتتان تۇراتىن مەملەكەت بولا ما؟ جوق. وندا ول 135 فەدەرالدى ايماقتان تۇراتىن قۇراما مەملەكەت بولار ەدى. بىراق مىنا جەر الىمساقتان قازاقتىڭ جەرى...كەڭىستىك تەك قازاق ارقىلى انىقتالادى. ۇلتتىڭ انىقتاماسىندا جەر-كەڭىستىك ماڭىزدى ورىندا تۇر. ءتىلى، مادەنيەتى، ادەت عۇرپى،ءدىنى، تاريحى(وتكەنى، بۇگىنى، بولاشاعى), قۇندىلىعى، مەملەكەتتىلىگى... وسىنداي كۋلتۋرولوگيالىق، پوليتيولوگيالىق جانە اكسيولوگيالىق تەوريالاردى نەگىزگە الماي ياعني عىلىمي تانىممەن ەمەس، ساياسي سپەكۋلياتيۆتىك تەتىكتەرگە سۇيەنگەن بيلىك ەندى زاردابىن كورە بەرەدى...

ۇلت ارالىق قاتىناستار رەتتەلۋى ءتيىس. قالاي؟ الدىمەن، عىلىمي تانىمدىق تۇرعىدان، ەكىنشى بولمىستىق ونتولوگيلىق تۇرعىدان; ءۇشىنشى بارىپ، وسى ەكى تانىمدىق ناتيجەلەر مەن قورىتىندىلار نەگىزىندە قۇقىقتىق نەگىزدەر ارقىلى جۇزەگە اسىرىلىپ، رەتتەلۋى ءتيىس. قازاقتىڭ سۇراپ وتىرعانى وسى.

ال بىزدە "مەملەكەت قۇرۋشى" مەن "مەملەكەت قۇراۋشى" ۇلتتار اراسىن كورسەتەتىن كونستيتۋتسيالىق قۇقىقتىق نورمالار جوق. راس ەگەر ءبىر ۇلتتى ءبىر ۇلتتان ارتىق ستاتۋسپەن باعالاۋ، دەموكراتيالىق، قۇقىقتىق ۇستانىمدارعا سىيمايدى. بىراق مىنا مەملەكەتتى قۇرعان ۇلتتىڭ، مادەنيەتتىڭ،تاريحتىڭ، بولمىستىڭ، كەڭىستىكتىڭ انىقتاۋىش وكىلى ول قازاقتار. سوندىقتان مەملەكەت، ۇلت، مادەنيەت جانە ءدىن قاتىناسى تۇرعىسىنان دا بارلىق جاۋاپكەرشىلىك قازاققا تۇسەدى. بىراق قازاق سول جاۋاپكەرشىلىكتى سەزىندى مە؟ وعان ءالى كوپ ۋاقىت كەرەك. سانا ماسەلەسى. ال سانانى تاربيەلەيتىن دە مەملەكەت. ال مەملەكەتتى باسقارىپ وتىرعان بۇگىنگى بيلىكتىڭ ونداي اۆانگاردتىق تەتىگى دە الەۋەتى دە كورىنبەيدى. بيلىككە وسى پسيحولوگيانى ءتۇسىنىپ، سەزىنىپ، تاني الاتىندار لەگى كەلسە، وندا ءۇمىت بار دەۋگە بولادى...

مەملەكەت فارابي ايتپاقشى، باقىتقا جەتكىزەتىن ينستيتۋت...بىراق ول مەملەكەتتىڭ "ماعريفاتتان" ياعني تانىمنان حابارى بولماسا ءبارى دالباسا....بۇگىنگى بيلىكتىڭ سوقىر ساياساتىنىڭ ارقاسىندا قازاق الەمگە شوۆينيست بولىپ تانىلاتىن بولدى. وكىنىشتى. قازاق شەشەن، قازاق كۇردى، قازاق ۇيعىر، قازاق ارميان، قازاق تاجىك، قازاق دۇنگەن قاقتىعىستارى... ەندى كەلەسى كىم...قازاق ورىس، قازاق وزبەك پە؟ بۇگىنگى پرەزيدەنت قاسىمجومارت توقاەۆ ءۇشىن كەشەگىدەن شەشىلمەي قالعان اۋىر پروبلەمالار جيىنتىعى قالدى...ءبارىن باسىنان باستاپ قايتا ساراپتاۋدى تالاپ ەتەدى..ترانسفورماتسيا قاجەت. ساسىدىق...ەندى قۇرتتايمىز..قۇداي بەتىن اۋلاق قىلسىن، ءشىرۋ دەگەن جوق بولۋ دەگەن ءسوز.

دوساي كەنجەتايدىڭ الەۋمەتتىك جەلىدەگى جازباسىنان

Abai.kz