بيىل، 2020 جىلى قازاقستاندا ءۇشىنشى رەتكى حالىق ساناعى وتەدى. وعان مەملەكەتتىك بيۋدجەتتەن ارنايى 8,2 ميلليارد تەڭگە قارجى ءبولىنىپ وتىر. ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگىنىڭ حابارلاۋىنشا، كەزەكتى حالىق ساناعىن وتكىزۋ بارىسى ەكى كەزەڭنەن تۇرادى. العاشقىسى دايىندىق كەزەڭى. بۇل كەزەڭ 2020 جىلدىڭ 1 ماۋسىمىنان 30 ماۋسىمى ارالىعىندا، ال نەگىزگى كەزەڭى – 2020 جىلدىڭ 1 قازانىنان 30 قازانى ارالىعىندا وتەدى.

قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگى ستاتيستيكا كوميتەتىنىڭ توراعاسى نۇربولات ايداپكەلوۆتىڭ ايتۋىنشا، الداعى حالىق ساناعىن وتكىزۋ مەرزىمىندە ەلدە ۋاقىتشا ساناق پەرسونالى رەتىندە (نۇسقاۋشى-باقىلاۋشىلار، ينتەرۆيۋەرلەر) 32,5 مىڭ ادام جۇمىسقا تارتىلادى. اتالعان ازاماتتاردى الداعى ۋاقىتتا ساناق جۇمىسىنا شاقىرۋ جانە ورنالاستىرۋ جوسپارلانىپ وتىرعان كورىنەدى.

-جالداناتىن ازاماتتارعا قويىلاتىن تالاپتار: 18 جاستان اسقان قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتى، باستاماشىل، جاۋاپتى، تەز ءتىل تابىساتىن بولۋى قاجەت. جۇمىس ءوتىلى مەن كاسىبي بىلىمىنە تالاپتار قويىلمايدى، پلانشەتپەن جۇمىس ىستەي ءبىلۋى كەرەك, - دەدى كوميتەت توراعاسى نۇربولات ايداپكەلوۆ.

حالىق ساناعىن جۇرگىزەتىن ۋاقىتتا ينتەرۆيۋەردە مىندەتتى تۇردە تومەندە كورسەتىلگەندەر بولۋى تالاپ ەتىلەدى:

1. اۋماقتىق ستاتيستيكا ورگانىنىڭ قولى قويىلىپ، ارنايى ءمورى باسىلعان، ءوزىنىڭ فوتوسۋرەتى بار، تولىق اتى-ءجونى جازىلعان، بەرىلگەن كۇنى مەن قولدانىلۋ مەرزىمى كورسەتىلگەن ينتەرۆەر كۋالى بولۋ كەرەك.

2. حالىق ساناعىنىڭ سيمۆوليكاسى بار كوك ءتۇستى شارف تە مىندەتتى.

3. حالىق ساناعىنىڭ سيمۆوليكاسى بار كوك ءتۇستى پورتفەل بولۋ دا اسا ماڭىزدى.

سونىمەن قاتار، تۇرعىن ۇيلەرگە بارعان كەزدە اتالعان ينتەرۆيۋەرلەردە حالىق ساناعىنىڭ لوگوتيپى بار كۋالىك، سومكە، شارفتىڭ بولۋى مىندەتتى بولىپ تابىلادى.

ساناق پەرسونالىمەن ارناۋلى قىزمەت كورسەتۋ شارتتارى الدىن-الا جاسالادى.

ساناق مەرزىمى بويىنشا، تولىق كولەمدە وتىز كۇنگە قىزمەت كورسەتىلسە، دايىندىق كەزەڭىندەگى ينتەرۆيۋەرىنە (تىركەۋشىگە) كورسەتكەن مەملەكەتتىك قىزمەتتەرى ءۇشىن 75 743 تەڭگە تولەۋ جوسپارلانىپ وتىر.

ساناق مەرزىمى بويىنشا، تولىق كولەمدە وتىز كۇنگە قىزمەت كورسەتىلگەن جاعدايدا، نەگىزگى كەزەڭ ينتەرۆيۋەرىنە (ساناقتان وتكىزۋشىگە) كورسەتكەن قىزمەتتەرى ءۇشىن 94 678 تەڭگە تولەۋ جوسپارلانىپ وتىر.

ساناق مەرزىمى بويىنشا، تولىق كولەمدە قىرىق بەس كۇنگە قىزمەت كورسەتىلسە، دايىندىق جانە نەگىزگى كەزەڭدەردىڭ نۇسقاۋشى-باقىلاۋشىسىنا كورسەتكەن قىزمەتتەرى ءۇشىن 113 614 تەڭگە تولەۋ جوسپارلانعان.

ايتا كەتەيىك، وسىنىڭ الدىنداعى، 2009 جىلعى حالىق ساناعى كەزىندە قازاقستان حالقىنىڭ سانى - 16 009 597 (ون التى ميلليون توعىز مىڭ بەس ءجۇز توقسان جەتى) ادام بولعان. ءار ادامعا 2,9 دوللار جۇمسالعان بولاتىن. ال، بيىلعى ساناقتا حالىق سانى 18 684 570 (ون سەگىز ميلليون التى ءجۇز سەكسەن ءتورت مىڭ بەس ءجۇز جەتپىس) ادام بولۋى مۇمكىن دەگەن بولجاممەن ءار ادامعا 1,2 دوللار جۇمساۋ جوسپارلانىپ وتىر. سول بويىنشا، ەسەپتەگەندە جالپى سوما 8,2 ميلليارد تەڭگە بولعان.

بۇل بولىنگەن قارجى حالىق ساناعىن جۇرگىزۋ ءۇشىن پلانشەت جانە كومپيۋتەر ساتىپ الۋعا، كولىك الۋعا جانە شتاتتان تىس قىزمەتكەرلەردىڭ جالاقىسىن تولەۋگە جۇمسالادى. سونىمەن قاتار كانتسەلياريالىق تاۋارلار، مويىنوراعىش (شارف) پەن پورتفەل ساتىپ الۋعا جۇمسالادى ەكەن.

كوميتەت توراعاسى نۇربولات ايداپكەلوۆتىڭ ايتۋىنشا، سالىستىرمالى تۇردە كورشىلەس رەسەي فەدەراتسياسىندا 148,8 ميلليون ادامعا 60 ميلليارد رۋبل بولىنگەن. ولاردا جان باسىنا شاققاندا 3,6 دوللاردان جۇمساعان.

تاۋەلسىز قازاقستان تاريحىندا حالىق ساناعى ءار ون جىل سايىن وتكىزىلىپ كەلەدى. ەلىمىزدە العاش حالىق ساناعى 1999 جىلى، ودان كەيىن 2009 جىلى جۇرگىزىلگەن بولاتىن. الايدا 2019 جىلى حالىق ساناعىنا قاجەتتى جابدىقتاردىڭ جانە قۇجاتتاردىڭ دايىن بولماۋىنا بايلانىستى ءبىر جىلعا كەيىنگە شەگەرىلگەن بولاتىن. ءسويتىپ، حالىق ساناعى بيلى، 2020 جىلى وتكەلى وتىر.

ءسوز سوڭىندا ون جىلدا ءبىر رەت حالىق سا­نا­عى­ن جۇرگىزۋدىڭ ماڭىزدىلى تۋرالى ايتا كەتەيىك. حالىق ساناعىن جۇرگىزۋ – وتە كۇردەلى، وتە كوپ ەڭ­بەك ەتۋدى ءارى كوپ قارجى جۇمساۋدى  تالاپ ەتەتىن اۋقىم­دى شارا. سوندىقتان دا حالىق اراسىندا سونشا قارجى جۇمساپ، حالىق ساناعىن جاساۋدىڭ قاجەتى نە دەگەن سۇراق تۋىنداۋى مۇمكىن. سول ءۇشىن دە حالىق ساناعىنىڭ ماڭىزى نە دەگەن سۇراققا جاۋاپ ىزدەپ وتىرمىز. نەگىزى حالىق ساناعى مەملەكەت ءۇشىن مىندەتتى الەۋمەتتىك، ەكونوميكالىق، تاريحي ءۇردىس دەپ باعالاۋعا بولادى. ون جىلدا ءبىر وتەتىن حالىق ساناعى وتكەن ون جىلدا ەل ىشىندە بولعان دەموگرافيالىق وسىممەن قاتار، ەكونوميكالىق، مادەني-الەۋ­مەت­تىك جانە وزگەدە وزگەرىستەردى سارالاۋعا مۇمكىندىك تۋعىزادى. حالىق ساناعى تەك دەموگرافيالىق احۋال­­­دى عانا زەرتتەمەيدى. اتاپ ايتقاندا ساناق كەزىندە ەلدەگى ازاماتتاردىڭ جالپى دەڭ­گەيى، ەل حالقىنىڭ دەنساۋلىعى، ءبىلىمى، تۇرمىس ورەسى دە ايقىندالادى.

تاۋەلسىز قازاق­ستان تاريحىنداعى ءۇشىنشى جال­­­پىۇلتتىق حالىق ساناعىنىڭ باستى ەرەك­شەلىگى – تۇڭعىش رەت تسيفرلى تەحنولوگيا بويىن­شا يننوۆاتسيالىق نەگىزدە ءجۇر­گىزىلگەلى وتىر. قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق ەكونوميكا مي­نيسترىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى رۋسلان دالەنوۆتىڭ مالىمدەۋىنشە، وسى كەزەكتى ساناق جۇمىسىنداعى نەگىزگى جاڭاشىلدىق - ساناق جۇرگىزۋ جۇمىستارىن تولىق كومپيۋتەرلەندىرۋ بولىپ وتىر. اتاپ ايتقاندا، ارنايى ينتەرنەت-پورتال اشىلادى. ازاماتتار وزدەرى تۋرالى مالىمەتتى ينتەرنەت سول پورتالعا جولداي الادى. بىراق ينتەرنەت ارقىلى تىركەلۋ بارلىق ازاماتقا قول جەتىمدى بولماعاندىقتان ءۇي-ءۇيدى ارالاپ تىركەۋ جۇيەسى دە قاتار جۇرەدى.

Abai.kz