رەسمي دەرەكتەرگە نازار سالساق، شەكارانىڭ ار جاعىندا 5 ميلليوننان استام قازاق الەمنىڭ 44 مەملەكەتىندە ءومىر سۇرۋدە. ولاردىڭ ءومىر ءسۇرىپ جاتقان ورتاسى قانداي، قانداستارىمىز اتا-بابا ءتىلىن، سالت-ءداستۇرىن، ادەت-عۇرپىن ساقتاپ وتىر ما؟ الدە وزگە ۇلتتارعا جۇتىلىپ بارا ما؟ ولاردى ەلگە شاقىرۋدا قازاق بيلىگى قانداي تىرلىك اتقارۋدا؟

ارينە جىل سايىن بەلگىلى دەڭگەيدە كۆوتا بولىنۋدە. ياعني سىرتتان كەلەتىن قانداستارعا قازاقستاننىڭ ەسىگى اشىق تۇر. دەگەنمەن بۇل از. قازاقستان ءتارىزدى جەرى كەڭ ءھام اسا باي ونىڭ ۇستىنە الىپ مەملەكەتتەردىڭ ورتاسىندا وتىرعان جۇرتتىڭ باستى ماسەلەسى ول – حالقىنىڭ ازدىعى. بىزگە كوزالارتىپ وتىرعاندار كوپ. بۇل جاعداي كەز كەلگەن قازاقتى ويلاندىرۋى ءتيىس. ال بۇگىنگى سانىمىز وسىنداعى وزگە ۇلت وكىلدەرىن قوسا ەسەپتەگەندە، نەبارى 18 ميلليون ءسال عانا اسادى. بۇل – قىتايدىڭ شاعىن ءبىر قالاسىنداعى حالىقتىڭ سانىمەن بىردەي. دەمەك، سىرتتا قالعان 5 ميلليون قانداسىمىزدى كوشىرىپ الۋعا ءتيىسپىز. نەگە؟ سەبەپ بەلگىلى.

تاراتىپ ايتار بولساق، سىرتتا قالعان قانداستارىمىزدىڭ ەڭ كوپ شوعىرلانعان مەكەنى – قىتاي. رەسمي دەرەكتەر اجداھا ەلىندە 1 جارىم ميلليون قازاق بار دەسە، بەيرەسمي دەرەكتەر 3 ميلليوننىڭ توڭىرەگى دەگەندى كەلتىرەدى. وكىنىشتىسى، قازىر ول ەلدەگى قازاقتار اسسيميلياتسياعا قاتتى ۇشىراۋدا. قازاق مەكتەپتەرى جابىلىپ جاتقانى، ونداعى جۇرتتىڭ قىتاي بيلىگى تاراپىنان قاتتى قىسىم كورىپ جاتقانى بەلگىلى. ول جەردەگى قازاق جاستارى بەيجىڭ، شانحاي، گۋانچجوۋ سەكىلدى ءىرى شاھارلارعا بارىپ جوعارعى وقۋ ورىندارىنا تۇسەدى. ال ول جەردە ەشقانداي قازاق ءتىلىنىڭ ءيسى شىقپايتىنى بەلگىلى. دەمەك، قازاقتىڭ كوزى اشىق جاستارىنىڭ قىتايلانۋى باستالادى.

سونداي-اق رەسەيدە 1 ميلليونعا تارتا قازاق تۇرادى. مۇندا وسىنشاما قازاق ءومىر سۇرە تۇرسا دا ول ەلدە قازاق مەكتەبىنىڭ سانى بەس ساۋساققا جەتپەيدى. قانشاما كوگەن كوز قازاق بالاسى ءوزىنىڭ بابا تىلىنەن، ادەت-عۇرپىنان، مادەنيەتىنەن ماقۇرىم ءوسىپ جاتقانىن وسىدان بايقاۋعا بولادى.

ال انا ءتىلىنىڭ ۋىزىنان ءنار الماعان بالا سىرتقى كەلبەتى قازاق بولعانىمەن جاندۇنيەسى وزگە بولىپ شىعارى حاق. ونداي جاننان ءيىسى قازاققا نە پايدا؟ نە ىستەۋ كەرەك؟ سىرتتاعى قازاقتى ساقتاپ قالۋ ءۇشىن قايتپەك قاجەت؟

ول ءۇشىن - سىرتتاعى قازاقتاردى كوشىرىپ اكەلۋگە ارنالعان جاڭا كوشى-قون باعدارلاماسى كەرەك. ەلگە ورالعان قازاق ەشۋاقىتتا قازاقى بولمىسىن جوعالتا قويماسى انىق. ونىڭ ۇستىنە ۇلتتىق قاۋىپسىزدىگىمىزدى نىعايتۋعا، دەموگرافيالىق اۋحالىمىزدى جاقسارتۋعا ۇلكەن ۇلەس قوسپاق.

ازاماتحان ءامىرتايدىڭ الەۋمەتتىك جەلىدەگى جازباسىنان

Abai.kz