استانا، 2011 ج،  6 قازان. «ازات» جسدپ تاراتقان ءباسپاسوز حابارلاماسىنا جانە وسى پارتيانىڭ وكىلدەرى جاساعان مالىمدەمەلەرگە بايلانىستى «قازمۇنايگاز» بارلاۋ ءوندىرۋ» اق («قمگ ءبو»، «كومپانيا») زاڭسىز نارازىلىق اكتسياسىنا قاتىسىپ، ەڭبەك شارتىن بۇزعانى ءۇشىن جۇمىستان شىعارىلعانداردى جۇمىسقا قايتا قابىلداۋ جونىندە كومپانيا وكىلدەرى ەشبىر كەلىسسوز جۇرگىزبەگەنىن جانە جۇرگىزىپ وتىرماعانىن مالىمدەۋدى ءجون سانايدى.

«ازات» پارتياسىنىڭ وكىلدەرى بولات ءابىلوۆ پەن ءامىرجان قوسانوۆ قمگ ءبو باسشىلىعىنىڭ  جاڭاوزەن قالاسىنداعى وكىلدەرىمەن كەزدەسۋدى سۇراپ،  كومپانياعا ءوتىنىش جولداعان بولاتىن. اشىقتىق قاعيداتتارىن بەرىك ۇستانعان قمگ ءبو ديالوگقا دايىن، سوندىقتان ءتيىستى كەلىسىم بەرىلىپ، اتالعان كەزدەسۋ 2011 جىلدىڭ 4 قازانىندا ورىن الدى. كومپانياعا «وزەنمۇنايگاز»  وندىرىستىك فيليالىنىڭ (ومگ) ديرەكتورى، قمگ ءبو باسقارماسىنىڭ مۇشەسى كيىكباي ەشمانوۆ وكىلەتتىك ەتتى. كەزدەسۋگە جاڭاوزەن قالاسىنىڭ اكىمى وراق ساربوپەەۆ تە قاتىستى. سونىمەن قاتار، كەزدەسۋگە زاڭسىز نارازىلىق اكتسياسىنا قاتىسقانى ءۇشىن جۇمىستان شىعارىلعان  جۇمىسكەرلەردىڭ بىرنەشەۋى قاتىسىپ وتىردى.

استانا، 2011 ج،  6 قازان. «ازات» جسدپ تاراتقان ءباسپاسوز حابارلاماسىنا جانە وسى پارتيانىڭ وكىلدەرى جاساعان مالىمدەمەلەرگە بايلانىستى «قازمۇنايگاز» بارلاۋ ءوندىرۋ» اق («قمگ ءبو»، «كومپانيا») زاڭسىز نارازىلىق اكتسياسىنا قاتىسىپ، ەڭبەك شارتىن بۇزعانى ءۇشىن جۇمىستان شىعارىلعانداردى جۇمىسقا قايتا قابىلداۋ جونىندە كومپانيا وكىلدەرى ەشبىر كەلىسسوز جۇرگىزبەگەنىن جانە جۇرگىزىپ وتىرماعانىن مالىمدەۋدى ءجون سانايدى.

«ازات» پارتياسىنىڭ وكىلدەرى بولات ءابىلوۆ پەن ءامىرجان قوسانوۆ قمگ ءبو باسشىلىعىنىڭ  جاڭاوزەن قالاسىنداعى وكىلدەرىمەن كەزدەسۋدى سۇراپ،  كومپانياعا ءوتىنىش جولداعان بولاتىن. اشىقتىق قاعيداتتارىن بەرىك ۇستانعان قمگ ءبو ديالوگقا دايىن، سوندىقتان ءتيىستى كەلىسىم بەرىلىپ، اتالعان كەزدەسۋ 2011 جىلدىڭ 4 قازانىندا ورىن الدى. كومپانياعا «وزەنمۇنايگاز»  وندىرىستىك فيليالىنىڭ (ومگ) ديرەكتورى، قمگ ءبو باسقارماسىنىڭ مۇشەسى كيىكباي ەشمانوۆ وكىلەتتىك ەتتى. كەزدەسۋگە جاڭاوزەن قالاسىنىڭ اكىمى وراق ساربوپەەۆ تە قاتىستى. سونىمەن قاتار، كەزدەسۋگە زاڭسىز نارازىلىق اكتسياسىنا قاتىسقانى ءۇشىن جۇمىستان شىعارىلعان  جۇمىسكەرلەردىڭ بىرنەشەۋى قاتىسىپ وتىردى.

قمگ ءبو وكىلدەرى زاڭسىز نارازىلىق اكتسياسىنا قاتىسىپ، ەڭبەك شارتىن بۇزعانى ءۇشىن جۇمىستان شىعارىلعان 989 ومگ جۇمىسكەرىنىڭ قايسىبىرىن جۇمىسقا قايتا قابىلداۋعا ەش نيەتى جوق ەكەندىگىن تاعى ءبىر شەگەلەپ مالىمدەدى. «قاراجانباسمۇناي» اق باسشىلىعى وسى كومپانيانىڭ جانە ەنشىلەس ەكى كولىك كاسىپورىندارىنىڭ («ارعىماقترانسسەرۆيس» جشس مەن «تۇلپارمۇنايسەرۆيس» جشس) جۇمىسقا شىقپاعانىۇشىن جۇمىستان شىعارىلعان 993 جۇمىسكەرىنە قاتىستى ۇستانىمى دا تۋرا وسىنداي. بۇل جۇمىسكەرلەردى ۇزاق ۋاقىت بويى - بىرنەشە تاۋلىكتەن ءۇش ايعا دەيىنگى مەرزىم بويى - ەشبىر سالماقتى سەبەپسىز جۇمىس ورىندارىندا بولماعانى ءۇشىن جۇمىستان شىعارۋ قر ەڭبەك كودەكسىنىڭ تالاپتارى قاتاڭ ورىندالا وتىرىپ ىسكە استى. شەشىمنىڭ زاڭعا سايكەس قابىلدانعانىن جاڭاوزەن جانە اقتاۋ قالالارىنىڭ سوت ورىندارى   راستاپ بەردى. وسى سوت ورىندارى ونداعان ادامنىڭ بۇرىڭعى جۇمىستارىنا قايتا الىنۋى تۋرالى سوتقا تۇسىرگەن شاعىمدارىن قاناعاتتاندىرعان جوق.

كومپانيا تاراپىنان لوكاۋت[1] ارەكەتى بولدى دەگەن ايىپتاۋلاردىڭ دا ەش نەگىزى جوق، ويتكەنى ومگ كاسىپورنىنداعى ەرەۋىل رەسمي تۇردە جاريالانعان جوق جانە جۇمىستى توقتاتقاندار زاڭدا كورسەتىلگەن بىتىمگەرلىك پروتسەدۋرالاردىڭ ەشقايسىسىن ۇستانبادى.

دەمەك، كومپانيانىڭ جۇمىستان شىعارىلعانداردى بۇرىڭعى جۇمىس ورىندارىنا قايتا قابىلداۋعا نيەت تانىتپاعانى زاڭعا تولىقتاي سايكەس كەلەتىن نەگىزى بار شەشىم بولىپ تابىلادى. قمگ ءبو ءوزىنىڭ وسى پوزيتسياسىن زاڭسىز نارازىلىق اكتسياسى باستالعان العاش كۇندەردەن باستاپ بەرىك ۇستانىپ كەلەدى جانە زاڭسىز نارازىلىق اكتسياسىنا قاتىسۋشىلارعا بۇل جايىندا بىرنەشە مارتە حاباردار ەتىلگەن ەدى.  زاڭسىز اكتسياعا قاتىسقانداردىڭ قايتىپ جۇمىسقا قابىلدانبايتىندىعى تۋرالى «ازات» پارتياسى وكىلدەرىمەن وتكەن كەزدەسۋدە دە انىق ءارى ناقتى مالىمدەنگەن بولاتىن.

اتالعان كەزدەسۋدە «قازمۇنايگاز» كومپانيالار توبى جۇمىستان شىعارىلعانداردىڭ مەردىگەر جانە ەنشىلەس كومپانيالارعا جۇمىسقا تۇرۋىنا قولداۋ كورسەتىپ، بارىنشا ارەكەت ەتىپ جاتقانى دا مالىمدەندى. اتاپ ايتقاندا، جۇمىستان شىعارىلعاندارعا ۇڭعىمالارعا جوندەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزىپ، ولارعا قىزمەت كورسەتەتىن سەرۆيستىك كومپانيالارعا جۇمىسقا تۇرۋ جونىندە بىرنەشە مارتە ۇسىنىس جاسالدى، الايدا، جۇمىستان شىعارىلعاندار ونداي ۇسىنىستاردى قابىلداۋداان باس تارتىپ كەلەدى.

كومپانيا، قر ەڭبەك كودەكسىنە سايكەس، جۇمىس بەرۋشى جۇمىسكەرلەردىڭ نەمەسە كاسىپوداق سەكىلدى ولاردىڭ زاڭدى وكىلدەرىنىڭ تالاپتارىن قاراستىرۋعا مىندەتتى ەكەنىن اتاپ كورسەتەدى. زاڭعا سايكەس جۇمىستان شىعارىلعاندار ەندىگارى كاسىپورىننىڭ ەڭبەك ۇجىمى قۇرامىنا كىرمەيدى، سوندىقتان جۇمىس بەرۋشىگە ەشقانداي تالاپ قويا المايدى. ءدال وسى سەبەپتى ولاردىڭ تالاپتارىن، ونىڭ ىشىندە جۇمىسقا قايتا الىنۋى جونىندەگى تالاپتارىن قارايتىنداي بىتىمگەرشىلىك كوميسسيا قۇرىلا المايدى.

P.S.[1] لوكاۋت، قر ەڭبەك كودەكسىنىڭ 305-بابىنا سايكەس، -  ۇجىمدىق ەڭبەك داۋىنا نەمەسە ەرەۋىلگە قاتىسقانىنا بايلانىستى  جۇمىسكەرلەرمەن اراداعى ەڭبەك شارتتارىنىڭ جۇمىس بەرۋشى باستاماسىمەن ءوز كۇشىن جويعانىن بىلدىرەدى.