وتكەن اپتادا «Central Asia Monitor» گازەتىندە ساياساتتانۋشى دانيار اشىمباەۆتىڭ «زاباستوۆكا نەفتيانيكوۆ - شانتاج، كوتورىي دولگوە ۆرەميا سراباتىۆال» اتتى سۇحباتى جاريالاندى. ءوز سۇحباتىندا ءورىستىلدى ساراپشى ەلىمىزدىڭ باتىس وڭىرلەرىندە ورىن الىپ وتىرعان ساياسي جانە ەكونوميكالىق قايشىلىقتار تۋرالى اڭگىمە قوزعاي وتىرىپ، ولاردىڭ ورىن الۋىنا «باستى سەبەپكەر» رەتىندە وتانىنا كوشىپ جاتقان قانداستارىمىزدى اتاپتى.

د.اشىمباەۆ جاڭاوزەندەگى مۇنايشىلاردىڭ تولقۋلارىنىڭ 1989 جىلدان بەرى ۇزدىكسىز جالعاسىپ كەلە جاتقانىن، ونداعى ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك جاعدايدىڭ بۇرىننان كۇردەلى ەكەنىن مويىنداي وتىرىپ، ونداعى جۇمىسشىلاردىڭ ەرەۋىلىن ۇيىمداستىرۋشى جانە جانداندىرۋشى رەتىندە ورالماندار دەگەندى قايتالاي بەرىپتى. ساراپشى مىرزا بىلاي دەپ كوسىلەدى: «س تەح پور، كاك گوسۋدارستۆو ستالو پووششريات ۆوزۆراششەنيە سووتەچەستۆەننيكوۆ يز ۆسەح ستران، وتكۋدا تولكو ۆوزموجنو، زناچيتەلنايا يح چاست پريبىلا يمەننو ۆ زاپادنىە وبلاستي. زا ەتو ۆرەميا ناسەلەنيە جانا­وزەنا ۆىروسلو ۆدۆوە، نو پري ەتوم نوۆىە رابوچيە مەستا نە سوزداۆاليس. مەجدۋ تەم سۋششەستۆەننو ۋۆەليچيلوس كوليچەستۆو يمەننو ترۋدوسپوسوبنوگو ناسەلەنيا، مولودەجي. نا زاپاد نارود ەدەت نە دليا توگو، چتوبى رابوتات نا سترويكاح، ۆ سيلوۆىح ورگاناح يلي ۆ سترۋكتۋراح كوممۋنالنوگو حوزيايستۆا. تۋدا ەدۋت رابوتات ۆ "نەفتيانكە", كوتورايا، يزۆينيتە، نە رەزينوۆايا. تەم بولەە، چتو ۆرەمەنا "لەگكوي نەفتي" (كوگدا ۆوتكنۋل ترۋبۋ ۆ زەمليۋ - ي كاچاي) پروشلي».

وتكەن اپتادا «Central Asia Monitor» گازەتىندە ساياساتتانۋشى دانيار اشىمباەۆتىڭ «زاباستوۆكا نەفتيانيكوۆ - شانتاج، كوتورىي دولگوە ۆرەميا سراباتىۆال» اتتى سۇحباتى جاريالاندى. ءوز سۇحباتىندا ءورىستىلدى ساراپشى ەلىمىزدىڭ باتىس وڭىرلەرىندە ورىن الىپ وتىرعان ساياسي جانە ەكونوميكالىق قايشىلىقتار تۋرالى اڭگىمە قوزعاي وتىرىپ، ولاردىڭ ورىن الۋىنا «باستى سەبەپكەر» رەتىندە وتانىنا كوشىپ جاتقان قانداستارىمىزدى اتاپتى.

د.اشىمباەۆ جاڭاوزەندەگى مۇنايشىلاردىڭ تولقۋلارىنىڭ 1989 جىلدان بەرى ۇزدىكسىز جالعاسىپ كەلە جاتقانىن، ونداعى ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك جاعدايدىڭ بۇرىننان كۇردەلى ەكەنىن مويىنداي وتىرىپ، ونداعى جۇمىسشىلاردىڭ ەرەۋىلىن ۇيىمداستىرۋشى جانە جانداندىرۋشى رەتىندە ورالماندار دەگەندى قايتالاي بەرىپتى. ساراپشى مىرزا بىلاي دەپ كوسىلەدى: «س تەح پور، كاك گوسۋدارستۆو ستالو پووششريات ۆوزۆراششەنيە سووتەچەستۆەننيكوۆ يز ۆسەح ستران، وتكۋدا تولكو ۆوزموجنو، زناچيتەلنايا يح چاست پريبىلا يمەننو ۆ زاپادنىە وبلاستي. زا ەتو ۆرەميا ناسەلەنيە جانا­وزەنا ۆىروسلو ۆدۆوە، نو پري ەتوم نوۆىە رابوچيە مەستا نە سوزداۆاليس. مەجدۋ تەم سۋششەستۆەننو ۋۆەليچيلوس كوليچەستۆو يمەننو ترۋدوسپوسوبنوگو ناسەلەنيا، مولودەجي. نا زاپاد نارود ەدەت نە دليا توگو، چتوبى رابوتات نا سترويكاح، ۆ سيلوۆىح ورگاناح يلي ۆ سترۋكتۋراح كوممۋنالنوگو حوزيايستۆا. تۋدا ەدۋت رابوتات ۆ "نەفتيانكە", كوتورايا، يزۆينيتە، نە رەزينوۆايا. تەم بولەە، چتو ۆرەمەنا "لەگكوي نەفتي" (كوگدا ۆوتكنۋل ترۋبۋ ۆ زەمليۋ - ي كاچاي) پروشلي».

«وسىنىم از بولىپ كەتكەن جوق پا؟» دەپ كۇماندانعان بولۋى كەرەك، اشىمباەۆ مىرزا قازاقتىڭ اراسىنا جىك تاستاپ، جەرگىلىكتى تۇرعىندار مەن ورالمانداردىڭ اراسىنا وت سالۋعا تىرىسىپ باعىپتى: «پارادوكس: مەستنوە ناسەلەنيە ۆ رەسپۋبليكە يسپىتىۆاەت سەرەزنىە پروبلەمى - ناليتسو بەزرابوتيتسا، سوتسيالنايا ۋيازۆيموست ي تاك دالەە. ي پري ەتوم زانيماتسيا پروبلەمامي ورالمانوۆ ۆ پەرۆۋيۋ وچەرەد - امورالنو پو وتنوشەنيۋ ك كازاحستانتسام، كوتورىە جيۆۋت زدەس س روجدەنيا. تەم بولەە، نۋجنو ۋچيتىۆات توت فاكت، چتو ۆ كازاحستان پريەحالي ي ەدۋت ليۋدي، كوتورىە يسپىتىۆالي وپرەدەلەننىە پروبلەمى ۆ كيتاە، روسسي، تۋرتسي يلي مونگولي. پونياتنو ۆەد، چتو ۋسپەشنىم كازاحام، جيۆۋششيم زا گرانيتسەي ي يمەيۋششيم پوستوياننۋيۋ رابوتۋ، سۆوي بيزنەس، جيلە، پروگرامما ۆوزۆراششەنيا سووتەچەستۆەننيكوۆ نە وچەن ينتەرەسنا. پريەزجايۋت ليۋدي، نە يمەيۋششيە كۆاليفيكاتسي، وبرازوۆانيا، دەنەگ، ۆ كونتسە كونتسوۆ. ي ەتو سوزداەت ۆزرىۆووپاسنۋيۋ سيتۋاتسيۋ. ۆووبششە، وبستانوۆكا ۆ جاناوزەنە وچەن ناپوميناەت تۋ، چتو يمەلا مەستو ۆ الماتين­سكوم ميكرورايونە "شانىراك". بەزرابوتنايا ي نەۋستروەننايا مولودەج سو ۆسەي رەسپۋبليكي تيانەتسيا تۋدا، گدە كرۋتياتسيا دەنگي ي ەست رابوتا، سوزداۆايا كريتيچەسكۋيۋ ماسسۋ، ي دوستاتوچنو ليش پودنەستي سپيچكۋ، چتوبى پرويزوشەل ۆزرىۆ. ۆسە حوتيات حوروشەي جيزني ۆ كرۋپنىح گوروداح، نو پونياتنو، چتو بەز وبرازوۆانيا، بەز وپىتا رابوتى، ۆ كونتسە كونتسوۆ، بەز سۆيازەي اسسيميليروۆاتسيا ۆ تاكيح تسەنتراح پراكتيچەسكي نەۆوزموجنو. ەتو كاساەتسيا ي مانگيستاۋ، ي الماتى، ي استانى».

جالپى ايتا كەتۋ كەرەك، بۇل سۇحبات د.اشىمباەۆتىڭ قازاقتارعا، شەتەلدەن كەلىپ جاتقان قانداستارىمىزعا تۇڭعىش شۇيلىگۋى ەمەس. وسىعان دەيىن دە بۇل ساراپشى قازاق تىلىنە، قازاق كوشىنە قارسى پىكىرلەر ايتىپ جۇرگەن بولاتىن. وزىنە ۇيرەنشىكتى، ۇنامدى ءورىستىلدى «عۇمىرىنان»، ورتاسىنان ايرىلىپ بارا جاتقان دانياردىڭ بۇلاي بۇلقىنۋىن تۇسىنۋگە دە بولاتىن شىعار. بالكىم، وعان «ەلىم، جەرىم» دەپ الىستان قونىس اۋدارىپ جاتقان قانداستارىنان گورى ورىستار مەن باسقا دا ۇلت وكىلدەرى الدەقايدا ىستىق شىعار. ول - ءوز تاڭداۋى. بىراق، وسى تۇرعىدا مىنانداي جايتقا نازار اۋدارعانىمىز دۇرىس بولار. د.اشىمباەۆ «تۇران» ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ رەكتورى، «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ الماتى قالالىق فيليالىنىڭ جەتەكشىسى راحمان الشانوۆتىڭ بالاسى ەكەنىن ەستەن شىعارمايىق! راحمان مىرزا ءوزىنىڭ تۋعان بالاسىنىڭ پىكىرىن قولداي ما ەكەن؟ ءوز بالاسىنا قازاق ءتىلىن، ءدىلىن دارىتا الماعان راحمان الشانوۆ مىرزانىڭ ءوزى ەلىمىزدىڭ باس پارتياسىنىڭ ۇلكەن بولىمشەسىن قالاي باسقارىپ ءجۇر؟ ەرتەڭ راكەڭ قازاقتىڭ اراسىنا بارىپ، «ءوزىم دە، مەنىڭ پارتيام دا قازاق ءۇشىن، ورالمان قانداستار ءۇشىن بارلىعىن جاساپ جاتىر» دەپ سايرايتىنى بەلگىلى. ال بالاسىنىڭ تىرلىگى مىناۋ...

«اباي-اقپارات»