ەلىمىزدە ازاماتتاردى باسپانامەن قامتۋ ماقساتىندا كوپتەگەن يگىلىكتى شارالار جۇرگىزىلىپ جاتىر. تۇرعىنداردىڭ باسپانا الۋىنا قولايى بولۋ ءۇشىن ءتۇرلى تۇرعىن ءۇي باعدارلامالارى جولعا قويىلعان. ماسەلەن، «7-20-25»، «نۇرلى جەر» سىندى وتە كوپتەگەن مەملەكەتتىك تۇرعىن ءۇي باعدارلامالارى ەل حالقىنىڭ ەرتەرەك باسپانالى بولۋىنا مۇمكىندىك جاراتىپ وتىر.

جوعارىدا اتالعان مەملەكەتتىك باعدارلامالار ارقىلى ءۇي العان تۇرعىندار كەلىسىمشارت نەگىزىندە اي سايىن قاجەتتى تولەمدەرىن جاساپ وتىرادى. وسى ارقىلى باسپانانىڭ قۇنىن ون، ون بەس، جيىرما جىللا تولەپ بولادى. بۇل ارينە تۇرعىندار ءۇشىن تىم قولايى جول بولاتىن.

الايدا تۇتاس دۇنيەنى دۇرلىكتىرگەن كوروناۆيرۋس ىندەتى ءبىزدىڭ ەلدى دە اينالىپ وتكەن جوق. ەلدە بىرنەشە ادام اۋىرۋ جۇقتىرىپ، ەمحاناعا ءتۇستى. ەلدە توتەنشە جاعداي جاريالانىپ، نۇر-سۇلتان مەن الماتى قالالارىندا كارانتين جاريالاندى. وسىعان بايلانىستى كوپتەگەن ازاماتتار جۇمىستارىنان ۋاقىتشا شىعىپ قالدى. ءسويتىپ، ولاردىڭ تابىس كوزى توسىلدى. ال مەملەكەتتىك باعدارلامامەن العان ۇيلەرىنە اي سايىن تولەم جاساۋ كەرەك. تابىسى جوق ادام تولەمدى قالاي جاسايدى.

وسى ماسەلەنى باستى نازاردا ۇستاعان مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ قاجەت بولعان جاعدايدا نەسيە جانە كەيبىر تولەمدەردى كەيىنگە شەگەرۋ جايلى تاپسىرما بەرگەن. بۇعان ءبىز ءسوز ەتىپ وتىرعان تۇرعىن ءۇي تولەمدەرى دە كىرەدى.

ەلدەگى وسىناۋ جاعدايلارعا بەي-جاي قاراماعان تۇرعىن ءۇي قۇرىلىس جيناق بانكى («بايتەرەك» حولدينگىنىڭ ەنشىلەس كومپانياسى) پرەزيدەنت ۇندەۋىنە ءۇن قوستى. انىقىراق ايتقاندا بانك كارانتينگە بايلانىستى ۋاقىتشا قارجىلىق قيىندىققا ۇشىراعان كليەنتتەرىنە 2020 جىلدىڭ 16 ناۋرىزىنان كەيىن وتەلۋى كەرەك تولەمدى توقسان كۇنگە ء(ۇش ايعا) شەگەرۋگە بولاتىنىن مالىمدەدى.

بۇل جەردە ەرەكشە ايتا كەتەرلىگى، شەگەرىلگەن تولەمگە نەگىزگى قارىز دا، نەسيە سىياقىسى دا كىرەتىن بولادى. بۇل ماسەلە كليەنتتىڭ ءوزى جازعان ءوتىنىشى نەگىزىندە جۇزەگە اسىرىلاتىنىن ايتا كەتۋ كەرەك. بۇل وتىنىشتە تولەمدى نە ءۇشىن كەيىنگە شەگەرۋ كەرەك بولعانىن ءسوزىز كورسەتۋ كەرەك. الايدا بانك بۇل سەبەپتەرگە بايلانىستى قوسىمشا راستاۋ قۇجاتتارىن سۇرامايدى. ءارى تولەمدى كەيىنگە قالدىرۋ مۇمكىندىگى اۆتوماتتى تۇردە بەرىلەدى. بۇل شارا جوعارىدا ايتقانىمىزداي كوروناۆيرۋس تارالۋىنىڭ الدىن-الۋ ماقساتىندا ەلدە توتەنشە جاعدايدىڭ جاريالانۋىنا بايلانىستى جۇزەگە اسىپ وتىر. بۇل تۋرالى اتالعان قارجى ينستيتۋتىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى حابارلادى.

«تءولەمدءى شەگەرۋ تۋرالى ءوتءىنءىش 2020 جىلعى 15 سءاۋءىردەن باستاپ ينتەرنەت-بانكينگ ارقىلى قابىلدانادى. بارلىق ءوتءىنءىش ماقۇلدانادى. شەگەرۋدءى 2020 جىلعى 16 ناۋرىزدان كەيءىن ءوتەلۋءى تيءىس تءولەمدەرگە قاتىستى قولدانۋعا بولادى. ونلاين-ءوتءىنءىش بەرۋ كەزءىندە 2020 جىلدىڭ 16 ناۋرىزىنداعى جاعداي بويىنشا ۋاقتىلى ءوتەلمەگەن نەسيە تءولەمءى بولماۋى كەرەك», - دەپ ەسكەرتتى بانكتىڭ باسقارما ءتورايىمى لياززات يبراگيموۆا.

لياززات يبراگيموۆا

سونداي-اق، بانك ءتورايىمى ەلدەگى بارلىق تۇرعىندى توتەنشە جاعداي كەزىندە بارلىق ەرەجە تالاپتارعا باعىنا وتىرىپ، مەملەكەت بەلگىلەگەن وقشاۋلانۋ تالابىن قاتاڭ ساقتاۋعا شاقىردى. سونىمەن قاتار، وسىنداي قيىن كەزەڭدە بانك بولىمشەلەرىنە بارماۋ كەرەك ەكەنىن دە ەسكەرتتى.

تۇرعىن ءۇي تولەمدەرىن كەيىنگە شەگەرۋ قارىز مەرزىمىن 3 ايعا ۇزارتۋ ارقىلى جۇزەگە اسادى. بۇل شەشىم كليەنتتەرگە ءار اي سايىنعى تولەمنىڭ كولەمىن تۇراقتى دەڭگەيدە ۇستاپ قالۋعا كومەكتەسەتىن بولادى.

2020 جىلدىڭ 16 ناۋرىزى مەن 16 ماۋسىمى ارالىعىندا بەلگىلەنگەن ۋاقتتا وتەلمەگەن تولەمدەر بويىنشا ەشقانداي دا ايىپپۇل نەمەسە ءوسىمپۇل الىنبايتىنىن ەرەكشە ەسكەرتۋ كەرەك. اتالعان ءۇش اي ىشىندە كليەنت نەگىزگى قارىزدى جانە سىياقىنى وزىنە ىڭعايلى كەزدەى تولىقتاي وتەيتىن بولسا، تولەمدەردى كەيىنگە قالدىرۋ تۋرالى ءوتىنىشتى بەرمەي-اق قويسا بولادى. ءارى وزىنە قولايلى قارىز وتەۋ كەستەسىن تاڭداپ الىپ، ايدىڭ كەز كەلگەن ۋاقىتىندا نەسيەنى وتەسە بولادى. ءارى بۇل تولەمدەردى ارنايى ۇيدەن شىقپاي-اق، ونلاين تۇردە جاساۋعا دا بولادى.

ۇستەگى جىلدىڭ 30 ناۋرىزىنان باستاپ ەلدەگى كارانتين جاعدايى اياقتالعانشا قازاقستان رەسپۋبليكاسى اۋماعىنداعى تۇرعىن ءۇي قۇرىلىس جيناق بانكىنىڭ بارشا فيليالىندا كليەنتتەرگە قىزمەت كورسەتۋدىڭ جاڭا نۇسقاسىنا كوشەدى. بارلىق بولىمشەلەردە نەسيەنىڭ وتىنىشتەرىن قابىلداۋ جانە پوستكرەديت، پوستدەپوزيت سىندى وپەراتسيالاردى قابىلداۋ ۋاقىتشا توقتاتىلا تۇرادى.

ەرەكشە ايتا كەتەرلىگى، وسى كەزەڭدە كليەنت ءوزى بانككە كەلىپ، تەك ەكى وپەراتسيانى قولدانا الادى. ءبىرىنشىسى دەپوزيتتى بولۋ/توقتاتۋ ارقىلى اقشاسىن الۋ جانە سونداي-اق زاەمنىڭ ءبىر بولىگىن جابۋ جانە ونى تولىقتاي وتەۋ. اتالعان قىزمەتتەردى پايدالانۋ ءۇشىن  بانكتىڭ رەسمي سايتىنداعى ونلاين-برونداۋ جۇيەسى ارقىلى الدىن-الا جازىلۋ قاجەت. بۇدان باسقا جاعدايلاردا بانك كوروناۆيرۋستىڭ تارالۋىنىڭ الدىن الۋ ماقساتىندا كليەنتتەرىنە قىزمەت كورسەتۋدەن ۋاقىتشا باس تارتىنا تۋرا كەلەدى.

ەلدەگى نوتاريۋستارتاردىڭ جۇمىسىنا تىيىم سالىنباعان دايعدايدا، 27 ناۋرىز 18:00-گە دەيىن بەرىلگەن نەمەسە ماقۇلدانعان بارشا قارىز ءوتىنىشى كليەنتتەردى تەلەفون ارقىلى جەكە حابارلاسىپ شاقىرۋ ارقىلى جۇزەگە اساتىن بولادى. قازىرگى تاڭدا بانك مىڭ شاماسىنداعى قارىز ءوتىنىشىن ارنايى قاراستىرىپ جاتىر. ال ونىڭ ەكى ءجۇز ءوتىنىشى بەرىلىپ جاتىر.

سونىمەن قاتار، بانك ەلدەگى كارانتين مەرزىمى اياقتالعانشا ساتىپ الۋ مەن ساتۋ مامىلەسىن جاساسپاي تۇرۋعا شاقىرىپ وتىر. قارىزدى وتەۋ جانە دەپوزيتتى تولىقتىرۋ بارىنشا ىڭعايلى بولۋ ءۇشىن قالاداعى كارانتين رەجيمى كەزىندە دە اشىق تۇرعان ورىنداردا ورنالاسقان تولەم تەرمينالدارى جۇمىس ىستەي بەرەدى. بىراق بانك ازاماتتاردى ساۋدا جانە ويىن-ساۋىق ورتالىعى نەمەسە بازاردى ىزدەپ قالادا جۇرمەي اق، قاجەتتى تولەمدەردى جسسب 24 ينتەرنەت-بانكينگى ارقىلى تولەۋگە شاقىرىپ وتىر. تاعى ءبىر ايتا كەتەرلىگى، بۇل قىزمەتتى قولدانۋدا ەلىمىزدەگى بارلىق بانكتىڭ تولەم كارتاسىن پايدالانۋعا بولادى.

ءسوز سوڭىندا ايتارىمىز، «قازاقستاننىڭ تۇرعىن ءۇي قۇرىلىس جيناق بانكى» اق - قازاقستانداعى تۇرعىن ءۇي قۇرىلىس جيناق قىزمەتىن جۇزەگە اسىراتىن ەلدەگى بىردەن-ءبىر بانك. اتالعان ۇيىم ەۋروپالىق قۇرىلىس جيناق كاسسالارى فەدەراتسياسىنا (ەقجكف), وسنىمەن قاتار حالىقارالىق تۇرعىن ءۇيدى قارجىلاندىرۋ وداعىنا مۇشە بولىپ تابىلادى.

Abai.kz