مىنا كورونۆيرۋس دەگەن ادام ەستىمەگەن اۋرۋ كەلگەننەن بەرى حالىقتىڭ ءبىر دۇرلىگىپ قالعانى راس. ونىڭ ۇستىنە بۇعان سەپ بولاتىن ءدارى دە تەز ارادا تابىلا قويماي، حالىڭ جۇرتشىلىقتىڭ ءارى-ءسارى كۇي كەشىپ وتىرعاندىعىن دا جاسىرۋعا بولماس. ەندى نە ىستەمەك كەرەك؟ ونىڭ قازىرگى تاڭداعى جالعىز جولى - قاي-قايسىمىزدىڭ دا تايلى-تۇياعىمىز قالماي، مۇمكىندىگىنشە دارىگەردىڭ  مىندەتتەگەن ۇسىنىسىنا تىك تۇرىپ قۇلاق اسۋ. ياعني مۇمكىگىنشە ۇيدەن بوسقا شىعا بەرمەي، تەك دۇكەن مەن ەمحاناعا بارىپ، سۋىت تۇردە وتباسىنا ورالۋ.

بۇل، ارينە، اۋرۋدان ساۋىقتىرا قويماس. الايدا، «جامان ايتپاي، جاقسى جوق»، الدەقايدا سول پالەنى جۇقتىرىپ الساڭ، وزگەلەردىڭ جاپپاي اۋرۋعا ۇشىراۋىنا جول بەرمەۋ. بۇل بۇگىنگى تاڭداعى ازاماتتىق پارىزىڭ عانا ەمەس، زاڭ الدىنداعى قاتال مىندەتىڭ دە. الايدا ،وكىنىشكە وراي، بۇل قاعيدانىڭ ساقتالا بەرمەيتىندىگى، بۇعان كەيبىرەۋلەردىڭ بەي-جاي قارايتىندىعى جامان. ەڭ وكىنىشتىسى، «بالىق باسىنان ءشىريدى» دەگەندەي، مۇنى قولىندا بيلىگى بار، اناۋ-مىناۋ ادامداردىڭ ايتقانىن قۇلاعىنا قىستىرا بەرمەيتىن اسا لاۋازىمدى ادامدار بۇزعانىندا نە دەرىڭدى بىلمەيدى ەكەنسىڭ. قازاقتا «اكەسى ولگەندى دە ەستىرتەدى» دەگەن ماقال بار، سوندىقتان ءبىز دە مۇنان اينالىپ وتە المادىق.

قازاقستان حالقى جالپى ەل ورداسى - نۇر-سۇلتاننىڭ بىلايعى جۇرتتىڭ كىرىپ-شىعۋىنا تيىم سالىنعان قالا ەكەندىگىن جاقسى بىلەدى. ونىڭ شارتى سوناۋ 19 ناۋرىزدا ەل ۇكىمەتىنىڭ سايتىندا تايعا تاڭبا باسقانداي ەتىپ كورسەتىلگەن. مۇنى از دەسەڭىز، 26 ناۋرىزدا پرەمەر-مينيستر اسقار ءماميننىڭ توراعالىق ەتۋىمەن قر پرەزيدەنتى جانىنداعى توتەنشە جاعدايلار ءتارتىبىن قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى مەملەكەتتىك كوميسسيانىڭ سەلەكتورلىق جينالىسى ءوتتتى. مۇندا ول نۇر-سۇلتاننىڭ عانا ەمەس، سونداي-اق شىمكەنت قالاسىندا دا كارانتيندى كۇشەيتۋدى قاتاڭ تاپسىردى. دەمەك، كارانتين جاعدايىندا بۇل قالالاردان ەشكىم دە، ەش ۋاقىتتا دا بوتەن جاققا شىقپايتىندىعى ايتپاسا دا بەلگىلى عوي.

باياعىدا بىرەۋ «ومىردە نە بولمايدى» دەگەن ەكەن. سول سەكىلدى ءبىزدىڭ قازاقستان دەگەن ەلدە قاتتى قاجەت بولسا اناۋ-مىناۋ ۇسىنىستاردى قۇلاققا ىلمەۋگە دە بولاتىن كورىنەدى. ول ءتىپتى تىم جوعارى جاقتان شىقسا دا. ماسەلەن، ءوزى كارانتين دەگەن دۇنيەنى قاتاڭ ۇستاۋ كەرەك دەگەندى ايتۋعا شارشامايتىن اسقار مامين مىرزا وتكەن اپتادا جانىندا وزبەكستان پرەمەر-ءمينيسترى اريپوۆ دەگەن مىقتى بار، قاسىنا ءبىر توپ نوكەرلەرىن جيناپ الىپ، ءبىزدىڭ قوستانايعا ساۋ ەتە قالعانى. سونداعى ويى مۇندا وزبەكتەردىڭ «Chevrolet» دەگەن ماشيناسىن وسىنداعى «سارىارقااۆتوپروم» دەگەن زاۋىتتا قۇراستىرىپ شىعارىپ، شەتەلگە ساتۋ كورىنەدى. بۇل القالى توپ وسى شارانى سالتاناتتى اشۋعا قاتىسۋعا كەلىپتى. سوندا قالاي، وسى شارا مىناۋ كوكرونوۆيرۋس دەگەن تاجال ابدەن كۇشىنە ەنىپ، تالاي جۇرتتى جەر جاستاندىرىپ جاتقاندا، ءبىر توپ اداممەن وبلىستى ارالاپ ءجۇرۋدىڭ قانشالىقتى قاجەتى بولىپتى؟ ونى زامان دۇرىستالعان، كەيىنگى مەرزىمگە قالدىرۋعا بولماي ما؟ ال ەڭ باستىسى، وسى وزدەرىنىڭ اۋىزدارىنىڭ سۋى قۇرىپ ماقتاعان «Chevrolet» دەگەندەرى باياعىدان بەرى ءوزىمىزدىڭ وسكەمەن قالاسىندا شىعارىلىپ، جاپ-جاقسى اتاق الىپ ءجۇر ەمەس پە؟ بۇنى مىنا ءوزىمىز مىنگەن ماشينا ەسەبىندە كەپىلدىك بەرە الامىز.

ال ەندى ءدۇيىم جۇرتتى قالتىراتقان كارانتيندى الدىمەن ۇكىمەت باسشىسى بۇزسا، قالعاندارىنا قانداي ونەگە كورسەتپەك؟ ونىڭ ۇستىنە سول قاپتاعان ادامداردىڭ ىشىندە ۆيرۋس جۇققان بىرەۋلەرمەن كونتاكتىگە تۇسكەن ادامنىڭ بولماۋىنا كىم كەپىلدىك بەرەدى؟ ال وسى شارا ءۇشىن ولبىستىق اكىمدىكتىڭ بارلىق قىزمەتشىلەرىن اياقتان تىك تۇرعىزۋدىڭ ءوزى دە جۇرتتى سىيلاعاندىق پا؟ بەتىن اۋلاق قىلسىن، كۇنى ەرتەڭ سولاردىڭ بىرىنەن سىرقات تابىلسا، كىم جاۋاپتى؟ ونى قويعاندا مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەردى ۇيىندە جۇمىس ىستەۋگە كوشىرمەسە دە، ولاردى قىسقارتىلعان جۇمىس كەستەسىنە كوشىرۋ تۋرالى شەشىمدەر قايدا قالدى.

ايتپاقشى، ءبىزدىڭ اكىمىمىز ارحيمەد قيت ەتسە ءوزىنىڭ ينستاگرامىندا قاي جەردە بولىپ، كىمگە اقىل ايتقاندىعىن، كىمگە قانداي ماراپات تاپسىرعاندىعىن، ياعني قايدا ءجۇرىپ-تۇرعاندىعىن تاپتىشتەپ جازۋدان ەش ۋاقىتتا جالىققان ەمەس. بۇنى ول الدەقاشان ءوزىنىڭ قوسىمشا جارناماسىنا اينالدىرعان. ويتكەنى ونداعى قويىلعان سۇراقتارعا ەشقاشان دا جاۋاپ بەرگەن ەمەس. نە ۇندەمەي قالادى، نە بۇعان ەش قاتىسى جوق بىرەۋگە تاپسىرا سالادى. ال جالپى وزگەسىن بىلاي قويعاندا ارحيمەد بۇعان كوز سالعانى ماقۇل ەدى. سوندا ونداعان عانا ەمەس، جۇزدەگەن كوممەنتەردىڭ «بۇل دەلەگاتسيا بىزگە نەگە كەلدى، اۋرۋ جۇقتىرۋ ءۇشىن بە، قازىر تاڭدا كورونوۆيرۋستان ماشينا ارتىق بولعانى ما، ماشينادان بۇرىن قازىرگى اسا قاجەتتى ءبىزدى بەتپەردەمەن قامتاماسىز ەتۋدى ويلاسا قايتەدى؟» دەگەن اشۋ-ىزاعا تولى ساۋالداردان باسى اينالار ما ەدى. مۇمكىن، وقىماعاندىعى دا دۇرىس شىعار. باسىن اۋىرتىپ قايتەدى. حالىق كوپ. ارحيمەد جالعىز. مۇنداي ىسكەر دە حالىققا جاناشىر باسشىدان ايىرىلىپ قالساق، كۇنىمىز نە بولماق؟

جايبەرگەن بولاتوۆ

Abai.kz