بيىل ۇلى ويشىل، قازاقتىڭ باس اقىنى اباي قۇنانبايۇلىنىڭ 175 جىلدىعى. سونىمەن قاتار، ءدانىشپان، الەمنىڭ ەكىنشى ۇستازى ءابۋ ناسىر ءال-ءفارابيدىڭ 1150 جىلدىق ۇلى تويى. حالقىمىزدىڭ ۇلى تۇلعالارىن ۇلىقتاۋ بۇگىنگى ءبىز ءۇشىن دە، ەرتەڭگى ۇرپاق ءۇشىن دە اۋاداي قاجەت. مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ باستاماسىمەن ەكى الىپتىڭ مەرەيتويى مەملەكەتتىك دەڭگەيدە اتاپ وتىلمەك.

ءبارىمىز بىلەتىندەي، 21 قاڭتار كۇنى ابايدىڭ 175 جىلدىق مەرەيتويىنىڭ رەسمي اشىلۋ ءراسىمى ءوتتى. نۇر-سۇلتان قالاسىنداعى «استانا وپەرا» تەاترىندا وتكەن «قازاق حالقى – ابايدىڭ حالقى» اتتى مەرەكەلىك كونتسەرتكە ەل پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ پەن تۇڭعىش پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆ كەلىپ قاتىستى. ەل اعالارى قازاقستاننىڭ بارلىق وڭىرىندە جانە شەتەلدەردە وتەتىن مەرەكەلىك ءىس-شارالاردى شىمىلدىعىن وسىلايشا رەسمي تۇردە اشىپ بەرگەن بولاتىن.

ۇلىلاردى ۇلىقتاۋدىڭ جولى كوپ. ولاردىڭ شىعارمالارى كوپتەپ جارىق كورىپ، كەلەشەك ۇرپاقتىڭ جانازىعىنا اينالۋدا. تۇلعالاردىڭ ومىرىنەن، تاريحتان سىر شەرتەتىن تۋىندىلار جازىلىپ، دەرەكتى فيلمدەر تۇسىرىلۋدە. انىقىراق ايتقاندا، اباي تويى اياسىندا ەلىمىزدە 500-گە جۋىق ءىس-شارا وتپەك. بۇل تۋرالى مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگىنىڭ  ۆيتسە-مينيستر نۇرعيسا داۋەشوۆ مالىمدەگەن بولاتىن.

«بيىلعى جىل قازاق ءۇشىن ەرەكشە، ايتۋلى جىل. اعىمداعى جىل ەلدىگىمىز بەن رۋحانياتىمىز ءۇشىن ازا ماڭىزدى. مەلەكەتتىك قانا ەمەس، حالىقارالىق دەيىگەيدە اتقارىلاتىن زور مىندەت جۇكتەلىپ وتىر. اباي ەسىمى، اباي مۇراسى، ابايدىڭ ونەگەسى مەن ءومىر جولى ءار قازاق ءۇشىن قاسيەتتى، قادىرلى. "قالىڭ ەلىم، قازاعىم، قايران جۇرتىم" دەپ قازاقتىڭ قامىن قارا باسىنىڭ قامىنان جوعارى قويعان ۇلى اقىن شەكسىز قۇرمەتكە يە. بيىل وسى مەرەيتوي اياسىندا 500 گە جۋىق ءىس-شارا وتكىزۋ جوسپارلانىپ وتىر. ولاردىڭ ىشىندە ءىرى حالىقارالىق جانە رەسپۋبليكالىق قوعامدىق ماڭىزى بار، عىلىمي، اعارتۋشىلىق ءىس-شارالار، كونفەرەنتسيالار، سيمپوزيۋمدار، پلەنەرلەر، دوڭگەلەك ۇستەلدەر، سىنىپ ساعاتتار، پوەتيكالىق جانە ادەبي كونكۋرستار، ءباسپاسوز تۋرلارى جانە وزگە دە ءىس-شارالار بار», - دەدى ول.

ۇلىلاردى ۇلىقتاۋدىڭ سان ءتۇرلى تاماشا ءتاسىلى بار دەدىك جوعارىدا. مەرەيتوي اياسىندا وتەتىن مەرەكەلى شارالار ءتىزىمىن بەردىك. بۇلاردان بولەك ءار ايماق، وبلىستا مەكتەرپتەرگە، كوشەلەرگە الىپتارىمىزدىڭ اتى بەرىلىپ، ۇلىقتالۋدا.

سونداي ءبىر ءسۇيىنشى حاباردى كوكشەتاۋ وبلسىنىڭ اكىمى ەرمەك مارجىقباەۆ مالىمدەدى. اكىمنىڭ ايتۋىنشا، كوكشەتاۋ وبلىسىنداعى مەكتەپتەرگە اباي قۇنانبايۇلى مەن ءابۋ ناسىر ءال-ءفارابيدىڭ ەسىمدەرى بەرىلەدى. مۇنداي شەشىم اقمولا وبلىستىق ءماسليحاتىنىڭ كەزەكتى سەسسياسىندا قابىلدانعان كورىنەدى.

وتكەندە اقمولا وبلىستىق ءماسليحاتىنىڭ كەزەكتى جۇمىس سەسسياسى وتكەن بولاتىن. اتالعان جينالىسقا وبلىس اكىمى ەرمەك مارجىقباەۆ سەلەكتورلىق رەجيمدە قاتىسقان. جينالىستا كوكشەتاۋداعى №3 وبلىستىق مامانداندىرىلعان مەكتەپ-ينتەرناتىنا ۇلى اقىن اباي قۇنانبايۇلىنىڭ ەسىمىن، ال ءىت مەكتەپ-ليتسەيىنە اتاقتى عالىم ءابۋ ناسىر ءال-فارابي اتىن بەرۋ تۋرالى ۇسىنىس ەنگىزىلگەن.

ايماق باسشىسى ەرمەك مارجىقباەۆتىڭ ايتۋىنشا، اتالعان ءماسليحات سەسسياسىندا جەتى بىردەي شەشىم قارالىپ، قابىلدانعان ەكەن. بۇل شەشىمدەردىڭ اراسىندا بيىل مەرەيتويلارى رەسپۋبليكالىق جانە حالىقارالىق دەڭگەيدە اتالىپ وتىلەتىن اقىن اباي قۇنانبايۇلى مەن عالىم ءابۋ ناسىر ءال-ءفارابيدىڭ ەسىمدەرىن كوكشەتاۋداعى مەكتەپتەرگە بەرۋ تۋرالى دا ۇسىنىس بولعان.

سونداي-اق، اتالعان جيىندا قالارعان باستى ماسەلەلەر رەتىندە وڭىردە ءتۋريزمدى دامىتۋدىڭ احۋالى مەن بولاشاعى، وبلىستىق ءماسليحاتتىڭ وتكەن جىلعى جۇمىس ەسەبى، وبلىس بويىنشا قورشاعان ورتا ساپاسىنىڭ نىسانالى كورسەتكىشتەرىن بەكىتۋ، جاسىل ەكپەلەردى كۇتىپ-ۇستاۋ جانە قورعاۋ قاعيدالارىن بەكىتۋ قاتارلى شارۋالاردى اتاۋعا بولادى.

جوعارىدا ايتقانىمىزداي، بيىل باس اقىن - اباي قۇنانبايۇلىنىڭ 175 جىلدىق مەرەيتويى مەن ءدانىشپان عالىم ءابۋ ناسىر ءال-ءفارابيدىڭ 1150 جىلدىق مەرەيتويى حالىقارالىق ماسششتابتا اتالىپ وتكەلى وتىر. ۇلىلاردىڭ مەرەيتويىن جوعارى دەڭگەيدە اتاپ ءوتۋ ءۇشىن مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ باستاماشىلىعىمەن ارنايى مەملەكەتتىك كوميسسيا قۇرىلعان بولاتىن. جوعارىدا ءبىز ايتقان ءىرى ءىس-شارالاردىڭ ءتىزىمىن وسى مەملەكەتتىك كوميسسيا بەكىتكەن ەدى.

شىعىستىڭ ۇلى ويشىلى، عالامنىڭ ەكىنشى ۇستازى ءابۋ ناسىر ءال-ءفارابيدىڭ مەرەيتويى يۋنەسكو-نىڭ ۇمىتىلماس كۇندەر مەن وقيعالار كۇنتىزبەسىنە ەنگىزىلدى. ال ءدانىشپان، قازاقتىڭ باس اقىنى اباي قۇنانبايۇلىنىڭ 175 جىلدىق مەرەيتويى اياسىندا رەسپۋبليكا كولەمىندە 500-دەن اسا ءىس-شارا جوسپارلانىپ وتىر.

اتاپ ايتقاندا، بيىل تامىز ايىندا سەمەيدە «اباي مۇراسى جانە الەمدىك رۋحانيات» اتتى حالىقارالىق عىلىمي-تاجىريبەلىك كونفەرەنتسيا وتكىزۋ جوسپارلانىپ وتىر. اتالعان عىلىمي-تاجىريبەلىك كونفەرەنتسياعا تانىمال وتاندىق جانە شەتەلدىك عالىمدار، ابايتانۋشىلار، زيالى قاۋىم وكىلدەرى قاتىساتىن بولادى.

سونىمەن قاتار، اباي قۇنانبايۇلىنىڭ «جيدەباي-ءبورىلى» مەملەكەتتىك تاريحي-مادەني جانە ادەبي-مەموريالدىق مۇراجاي-قورىن تولىقتىرىپ، كەڭەيتۋ جۇمىسى قولعا الىنادى. سونداي-اق، ۇلى اقىننىڭ ەسىمىمەن بايلانىستى كونە تaريحي-ءمادeني مۇرa نىسaندaرىن عىلىمي-رeستاۆرaتسيالaۋ جۇمىستaرىن جۇرگىزۋ جوسپارلانىپ وتىر.

Abai.kz