جازۋشى كەڭەس يۋسۋپ تۋرالى اڭگىمە بولا قالسا، جۇرتشىلىق ەڭ الدىمەن ونىڭ اۋدارماشىلىق ونەرىن اۋىزعا الادى. كولۋمبيا جازۋشىسى، نوبەل سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى گابريەل گارسيا ماركەستىڭ «ءجۇز جىلدىق جالعىزدىق» رومانىن تارجىمالاۋداعى شەبەرلىگىنە، ايتار ويى تەرەڭ، استارى قالىڭ، كۇردەلى تۋىندىنى قازاق تىلىندە جاتىق سويلەتە بىلگەن جازۋشىنىڭ جانكەشتى تىرلىگىنە سۇيسىنەدى. ونىڭ ۇستىنە لاتىنامەري­كاندىق قالام يەسىنىڭ ءاۋ باستا يسپان تىلىندە جارىق كورگەن رومانىنىڭ ورىس تىلىندەگى نۇسقادان اۋدارىلعانىن ەسكەرسەك، اۆتور ويىن، وقيعا يىرىمدەرىن قازاق وقىرمان­دارىنىڭ كوكەيىنە جەتكىزۋدىڭ قانشالىق­تى قيىنداي تۇسەتىنى وزىنەن-ءوزى تۇسىنىكتى.

زاماننىڭ وزەكتى ماسەلەلەرىن كوركەم تۋىندىعا ارقاۋ ەتكەن، ءتىلى دە، ءتىنى دە اۋىر بۇل تۋىندى قازاق تىلىندە جارىق كورمەس بۇرىن ون ميلليون دانا تارالىممەن الەمنىڭ 32 تىلىندە سويلەپ ۇلگەرگەن-ءدى. دۇنيەجۇزى تاراپىنان قىزى­عۋشىلىق تۋعىزعان ايگىلى شىعارما 1985 جىلى انا تىلىمىزدە جەتى مىڭ دانامەن جارىق كورە سالىسىمەن-اق لەزدە تاراپ، ادەبيەت سۇيەر قاۋىمعا قاپەلىمدە تاپتىرا قويمايتىن تاپشى كىتاپتىڭ بىرىنە اينالدى.

جازۋشى كەڭەس يۋسۋپ تۋرالى اڭگىمە بولا قالسا، جۇرتشىلىق ەڭ الدىمەن ونىڭ اۋدارماشىلىق ونەرىن اۋىزعا الادى. كولۋمبيا جازۋشىسى، نوبەل سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى گابريەل گارسيا ماركەستىڭ «ءجۇز جىلدىق جالعىزدىق» رومانىن تارجىمالاۋداعى شەبەرلىگىنە، ايتار ويى تەرەڭ، استارى قالىڭ، كۇردەلى تۋىندىنى قازاق تىلىندە جاتىق سويلەتە بىلگەن جازۋشىنىڭ جانكەشتى تىرلىگىنە سۇيسىنەدى. ونىڭ ۇستىنە لاتىنامەري­كاندىق قالام يەسىنىڭ ءاۋ باستا يسپان تىلىندە جارىق كورگەن رومانىنىڭ ورىس تىلىندەگى نۇسقادان اۋدارىلعانىن ەسكەرسەك، اۆتور ويىن، وقيعا يىرىمدەرىن قازاق وقىرمان­دارىنىڭ كوكەيىنە جەتكىزۋدىڭ قانشالىق­تى قيىنداي تۇسەتىنى وزىنەن-ءوزى تۇسىنىكتى.

زاماننىڭ وزەكتى ماسەلەلەرىن كوركەم تۋىندىعا ارقاۋ ەتكەن، ءتىلى دە، ءتىنى دە اۋىر بۇل تۋىندى قازاق تىلىندە جارىق كورمەس بۇرىن ون ميلليون دانا تارالىممەن الەمنىڭ 32 تىلىندە سويلەپ ۇلگەرگەن-ءدى. دۇنيەجۇزى تاراپىنان قىزى­عۋشىلىق تۋعىزعان ايگىلى شىعارما 1985 جىلى انا تىلىمىزدە جەتى مىڭ دانامەن جارىق كورە سالىسىمەن-اق لەزدە تاراپ، ادەبيەت سۇيەر قاۋىمعا قاپەلىمدە تاپتىرا قويمايتىن تاپشى كىتاپتىڭ بىرىنە اينالدى.

روماننىڭ قازاق تىلىندەگى نۇسقاسى­مەن تانىسىپ شىققان زيالى قاۋىم  ك.يۋسۋپتىڭ قازاقتىڭ قارا ءسوزىن قا­پىسىز مەڭگەرىپ قانا قويماي، الەم حالقى مويىنداعان جاۋھار تۋىندىنى وقىرمانعا انا تىلىندە جەتكىزۋدە ءتىلى­مىزدىڭ الەۋەتىن مەيلىنشە سارقا پايدالانا بىلگەن كوركەم اۋدارمانىڭ سارابدال مامانى ەكەنىن سول تۇستا-اق مويىنداعان ەدى. كوركەم اۋدارما سالاسىندا بۇرىن-سوڭدى شىعارماشىلىعىمەن كوزگە تۇسە قويماعان جازۋشىنىڭ بىردەن الەمدىك ادەبيەتتىڭ جالىنان ۇستاپ، اساۋدى جۋاسىتقان ءابجىل اتبەگىدەي مىنەز تا­نى­تۋى وزگەلەر ءۇشىن كۇتپەگەن جاعداي-دى.

ارينە، بۇل وزگەلەر ءۇشىن. ال ك.يۋسۋپ ءۇشىن بۇل جىلدار بويعى ىزدەنىستىڭ جەمىسى بولاتىن. اقىرىن ءجۇرىپ، انىق باسقان ىلكىمدى قادامداردىڭ ءىز قالدىرعان بەلگىسى ەدى. بۇعان جازۋشىنىڭ ءومىردى كوركەم تۇيسىنە بىلەتىن وزىنە ءتان قابىلەتىن قوسى­ڭىز. سوندا ونىڭ ءوز سوزىمەن ايت­قان­دا، «ءجۇز جىلدىق جالعىزدىق» تۋىندىسىن قولىنا العان­داردىڭ ىشىندە سامارقاۋ قالعان ادام بولماعان روماندى قازاق­تىڭ ءتول تۋىندىسى دارەجەسىنە جەتە­عابىل دۇنيە جاساۋىنىڭ سىرى اشىل­عانداي بولادى.

ءبىزدىڭ ويىمىزشا، جازۋشىنىڭ كور­كەم اۋدارماداعى ءمىنسىز شەبەرلىگىن اڭ­داۋ ءۇشىن ءوزىمىز اڭگىمەلەپ وتىرعان «ءجۇز جىلدىق جالعىزدىق» رومانىنىڭ قازاق تىلىندەگى نۇسقاسىن ول اۋدارىلعان ورىس تىلىندەگى نۇسقامەن سالىستىرا تالداۋ شارت ەمەس. ول - سىنشىلاردىڭ مىندەتى. ال رومان­نىڭ قازاق تىلىندەگى نۇسقاسىنا قىزى­عۋشىلىق تانىتقان وقىرمان ونى­مەن تانىسا باستاعان العاشقى ساتتەن-اق شۇ­رايلى تىلمەن باياندالعان وقيعانىڭ سوڭى­نا ەرە جونەلگەنىن ءوزى دە بايقاماي قالادى.

ءسوزىمىز دالەلدى بولۋ ءۇشىن شاعىن عانا مىسال كەلتىرەيىك: «جىل سايىن ناۋرىز تۋا، سەلەننىڭ شەتىنە جالاڭاش-جالپى سىعان توبىرى كەلىپ شاتىرىن تىگەدى دە، سىرنايلاتا-كەرنەيلەتە ءجۇرىپ، ماكوندو جۇرتىن وقىمىستىلاردىڭ سوڭعى كەزدە ويلاپ تاپقان جاڭالىق­تارىمەن تانىستىراتىن. سىعانداردىڭ العاشقىدا اكەلگەنى - ماگنيت. ەتى قايت­قان سالالى ساۋساقتارى بۋىن-بۋىن­دارىنان قۇس توپشىلانىپ بۇگىلە باستا­عان، ءوزىن مەلكيادەس دەپ تانىستىر­عان قالىڭ قاۋعا ساقالدى، مەسقارىن سىعان ماكەدونيا الحيميكتەرى اشقان الەمنىڭ سەگىزىنشى عاجايىبى وسى دەپ، ماگنيتتىڭ قاسيەتتەرىنە جينالعان جۇرتتى تاڭ-تاماشا ەتتى. ەكى قولىنا تەمىردىڭ قوس كەسەگىن ۇستاعان ول لاشىق-لاشىقتىڭ اراسىن قۋالاي ءوتۋى مۇڭ ەكەن، زارە-قۇتى قاشقان جۇرت شىلاپشىن، تەگەن، تىستەۋىك، تاباق بىتكەننىڭ جاتقان ورىندارىنان سارت-سۇرت كوتەرىلىپ، توت باسقان شەگە-بۇراندالاردىڭ قاعىلعان جەرلەرىن قا­قىراتىپ شىعارداي قاڭسىعان تاقتاي­لاردى ساقىر-سۇقىر ەتكىزگەنىن كورىپ، قاي­ران قالدى. الدەقاشان ءىز-توزسىز جوعال­دىعا سانالعان زاتتار دا بۇدان بۇرىن تالاي ىزدەگەندە تاپتىرماعان تۇستان شىعىپ، مەلكيادەستىڭ سيقىرلى تەمىر­لە­رىنىڭ سوڭىنان ۇبىرىپ-شۇبىرىپ ەرە جونەلەدى. «زاتتىڭ دا جانى بار»، - دەپ شىرىلداق داۋىسپەن سىعان جار سالىپ ءجۇر. - تەك ولاردى وياتا ءبىلۋ كەرەك».

كورىپ وتىرعانىمىزداي، وقيعانى سۋرەتكە تۇسىرگەندەي ءدال بەينەلەگەن قازاقتىڭ شۇرايلى ءتىلى الدىمىزدان شىقتى. تىلگە جان بىتىرگەن، ونى جوعا­رىداعىداي قيمىل-قوزعالىسقا سالىپ، وقۋشىنى ەلىكتىرىپ اكەتكەن ك.يۋسۋپتىڭ بۇل اۋدارماسىن اگاراكي شەتەلدىك اتاۋلار بولماسا، قازاقتىڭ ءتول تۋىندىسى دەپ ويلاپ قالۋىڭ ابدەن مۇمكىن. اۋدارما­شىنىڭ دا، تۇپتەپ كەلگەندە، دىتتەگەنى وسى بولسا كەرەك. ءارى جازۋشى ءوز ماقسا­تىنا ويداعىداي قول جەتكىزە دە بىلگەن.

ءوز باسىم جازۋشىلاردى ەكى توپقا ءبولىپ قاراستىرامىن. ولاردىڭ ءبىرى - كوپ جازادى. كوپ جازسا دا ءدوپ جازادى. ياعني، كوپ جازامىن دەپ، ءمان-ماعىنادان ايرىلمايدى، وقۋشىسىن جوعالتپايدى، وقىرمان ونى تاعى نە جازدى ەكەن دەپ ىزدەپ جۇرەدى. ەكىنشىسى - از جازادى، از جازسا دا ساز جازادى. ياعني، بالەنباي جىل بۇرىن جازىلعان شىعارماسى ۇمى­تىل­ماي، وقىرماننىڭ كوكەيىندە تۇرادى.

كەڭەس اعامىز ەكىنشى توپتاعى جازۋشى. ونىڭ جازۋشىلىعىن بىلاي قويعاندا، وسىدان شيرەك عاسىر بۇرىن جارىق كورگەن «ءجۇز جىلدىق جالعىزدىق» اتتى اۋدارما كىتابىنىڭ بىرنەشە رەت قايتا باسىلىپ شىققانىن ايتا كەتكەن ورىندى. جاقسى اۋدارىلعان كىتاپقا دەگەن وقىرمان ىقى­لاسىن وسىدان-اق بايقاي بەرىڭىز.

ك.يۋسۋپتىڭ از جازسا دا ساز جازاتىن مىنەزى اۋدارماعا عانا ەمەس، جالپى شىعار­ماشىلىعىنا ءتان دەسەم، ارتىق ايتپاي­مىن. ونىڭ ءار جىلدارى باسپاسوزدە جاريالانعان تۋىندىلارىن ەسەپتەمەگەندە، كىتاپ بولىپ جارىق كورگەن شىعار­مالارىنىڭ سانى اناۋ ايتقانداي كوپ ەمەس («اقيقات ساپار»، «قاراشاداعى كوكتەم»، «وحاپكا پولەۆىح تسۆەتوۆ»، «جەلقايىق»).

الايدا ول شىعارمالاردىڭ ارقايسىسى وزدەرىنىڭ شىنايىلىعىمەن، كوركەمدىگى­مەن دارالانادى. اڭگىمەلەر، حيكاياتتار بولىپ كەلەتىن بۇل دۇنيەلەردى تالداپ، تارازىلاۋدى ماقسات تۇتپايمىز. ايتپاعىمىز - ولارمەن تانىسقاننان كەيىن جازۋشىنىڭ «ءجۇز جىلدىق جالعىز­دىق» ءتارىزدى كلاسسيكالىق تۋىندىنى قازاق تىلىندە سويلەتۋگە ۇلكەن دايىندىقپەن كەلگەنىن اڭعارامىز.

كەڭەس اعامىزدىڭ سوڭعى جىلدارى قولعا العان جانە ءبىر يگىلىكتى شاراسى -ادەبيەت سۇيەر قاۋىمنىڭ، جالپى قازاق وقىرمانىنىڭ ءوز قازانىندا عانا قاينا­ۋىمەن شەكتەلمەي، سان الۋان حالىقتار ادەبيەتىنەن حاباردار بولىپ وتىرۋىن كوزدەپ، جۋرنال شىعارا باستاۋى. سول ارقىلى اعامىز تۋعان حالقىنىڭ تاۋەلسىز ەلگە ءتان بيىك ورەدەن كورىنۋىنە ازدى-كوپتى ۇلەس قوسۋدى ماقسات تۇتقانداي. وسى باعىتتاعى جۇمىستى ول سوڭعى 5-6 جىل­دىڭ كولەمىندە مىقتاپ قولعا الىپ، بۇگىنگى كۇنى تۇراقتى وقىرماندارىن تاپقان، قالىڭدىعى ءبىر ەلى، مازمۇنى سۇبەلى «الەم ادەبيەتى» جۋرنالىنىڭ ەكى ايدا ءبىر رەت جارىق كورۋىنە قول جەتكىزدى.

كورنەكتى تارجىمەشىنىڭ كوركەم اۋدار­مانىڭ ازاپتى جۇمىسىمەن اينالى­سىپ قانا قويماي، قازاق وقىرمانىن الەم ادەبيەتىمەن ءبىرجولا قاۋىشتىرۋ نيەتىنىڭ ساتىمەن جۇزەگە اسقانىنا ءبىز دە قۋا­نىشتىمىز، ارينە.

«ءبىزدىڭ نەگىزگى ماقساتىمىز - الەمنىڭ كلاسسيكالىق ادەبيەتىن قازاق تىلىندە سويلەتۋ، - دەپ وي بولىسەدى ك. يۋسۋپ مىرزا. - بۇل رەتتە ءوزىمىزدى ۇلكەن جاڭالىق اشتىق دەپ ەسەپتەمەيمىز. كوركەم اۋدارما ونەرى سالاسىندا ەلىمىزدە بەلگىلى ءبىر قالىپ­تاسقان تاجىريبە بۇرىننان بار. كەزىندە الەمدىك كلاسسيكانىڭ نەبىر شوقتىقتى دۇنيەلەرى قازاق تىلىندە جارىق كورگەن. حالقىمىزدىڭ بەتكە ۇستار تالاي زيالى­لارى بۇل يگىلىكتى ىسكە ۇلەستەرىن قوسقان. وتكەن عاسىردىڭ جەتپىسىنشى-سەكسەنىنشى جىلدارى قازاقستان باسپالارى «دوستىق كىتاپحاناسى» سەرياسىمەن بۇرىنعى كەڭەس وداعىنىڭ، سونداي-اق الىس شەتەلدىڭ كوپتەگەن ايتۋلى قالامگەرلەرىنىڭ شىعار­ما­لارىن باسىپ شىعارعان. توقسانىنشى جىلدارى توقىراپ قالعان وسى ءىستى قايتا جانداندىرۋدى قولعا الىپ وتىرمىز.

زەرتتەۋلەرگە زەر سالساق، قازىرگى ۋاقىت­تا وركەنيەتتى ەلدەردىڭ 40 پايىزعا جۋىعى اۋدارمانى اقپارات الۋدىڭ نەگىزگى كوزى سانايدى ەكەن. اسىرەسە، دەربەس دامۋ جولىنا بەرتىندە تۇسكەن ەلدەردىڭ وعان دەگەن ىقىلاسى زور دەۋگە بولادى. بىلايشا ايتقاندا، اۋدارما ونەرى مەملەكەتتەردىڭ ءبىر-بىرىمەن ساياسي، مادەني جانە ەكونومي­كالىق بايلانىستار ورناتۋىنا دانەكەر بولۋمەن قاتار، ولاردىڭ الەمدىك رۋحاني كەڭىستىككە كىرىگۋىنە، وركەنيەت قۇندىلىق­تارىن يگەرۋگە، وزدەرىنىڭ ءتول ادەبيەتى مەن مادەنيەتىن، ونەرىن وركەندەتۋگە سەپتىگىن تيگىزەتىنى ءسوزسىز. بۇل ورايدا قازاقستان­نىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى - ەلباسى ن.ءا.نازارباەۆتىڭ باستاماسىمەن قۇرى­لىپ، جەمىستى جۇمىس ىستەپ كەلە جاتقان «مادەني مۇرا» باعدارلاماسىنىڭ اياسىن­دا ءبىراز يگى شارالاردىڭ ىسكە اسقانىن اتاپ كورسەتكەن ءجون.

ارينە، قازاق وقىرمانىن الەمدىك ادەبيەتپەن ءتول تىلىندە قاۋىشتىراتىن جۋرنال شىعارۋ وڭايعا تۇسكەن جوق. شىنتۋايتىنا كەلگەندە بۇل ۋاقىتتى، قارجىنى، كۇش-جىگەردى تالاپ ەتەتىن ۇلكەن جۇمىس. سونىڭ ءبارىن جالعىز ءوزىم ەڭ­سەردىم دەپ كەۋدە سوققانىم اسىلىق ەمەس پە؟ ءتۇرلى ۇيىمداستىرۋ شارالارى تۇ­سىندا كومەك قولىن سوزعاندار بولدى. ءسوز رەتىنە قاراي، سولاردىڭ اراسىنان «فوليانت» باسپاسىنىڭ ديرەكتورى، ونەر جانا­شىرى نۇرلان يسابەكوۆتىڭ ەڭبەگى ەرەكشە ەكەنىن ايتۋعا ءتيىسپىن. توقەتەرى، وسىنىڭ ءبارى كەلەر ۇرپاقتىڭ قامى عوي. مۇراتىمىز - الەمدىك ادەبيەت ارقىلى انا تىلىنەن زامانعا لايىق سۋسىنداعان جاس بۋىندى تاربيەلەۋگە ءوز ۇلەسىمىزدى قوسۋ».

اعامىز وسىلاي دەپ تولعانادى. جانە ونىڭ تۋعان تىلىنە بايلانىستى تولعا­نىسى ءبىر بۇل عانا ەمەس ەكەنىن دە بىلەمىز. قايدا قىزمەت اتقارماسىن، نەندەي جۇمىس ىستەمەسىن كەنەكەڭنىڭ قوعام­داعى نەگىزگى شارۋاسىنان، شىعار­ماشىلى­عىنان ءبو­لەك قاۋزايتىنى - ءتىل ماسەلەسى. قىزمەت دەمەكشى، ك.يۋسۋپ ءوزىنىڭ شىعار­ما­شىلىق جولىن جۋرناليستيكادان باس­تادى. شىعىس قا­زاقستان وبلىستىق «كوممۋنيزم تۋى» (قازىرگى «ديدار») گازەتىندە ادەبي قىزمەتكەر، ءبولىم مەڭ­گەرۋشىسى، «سوتسياليستىك قازاقستان» (قازىرگى «ەگەمەن قازاقستان») گازەتىندە ادەبي قىز­مەتكەر، ءبولىم مەڭگەرۋشىسى، جاۋاپتى حاتشى، «قازاقستان كوممۋنيسى» (قا­زىرگى «اقيقات») جۋرنالىندا ءبولىم مەڭگەرۋشىسى، «جۇلدىز» جۋرنا­لىندا ءبولىم مەڭگەرۋشىسى بولىپ جۇمىس ىستەدى. مەملەكەتتىك باسقارۋ ورگاندا­رىندا جاۋاپتى قىزمەتتەر اتقاردى، قا­زاقستان كومپارتياسى ورتالىق كو­مي­تەتىنىڭ نۇسقاۋشىسى، پرەزيدەنت اكىم­شىلىگىندە سەكتور مەڭگەرۋشىسى بولدى.

مىنە، وسىنداي سان سالالى، قىرۋار شارۋالار اتقارا ءجۇرىپ، كەنەكەڭ قازاق تىلىنە قاتىستى وزەكتى ماسەلەلەردى نازاردان تىس قالدىرعان ەمەس. اسىرەسە، ەلىمىز ەگەمەن ەل اتانعان 90-شى جىل­داردان بەرگى كەزەڭدە مەملەكەتتىك ءتىل­دىڭ، ياعني قازاق ءتىلىنىڭ رەسپۋبليكا ومىرىنەن لايىقتى ورىن الۋى جولىندا حال-قادەرىنشە ەڭبەك ەتىپ كەلەدى. ءسوزىمىز جالاڭ بولماۋ ءۇشىن فاكتىلەرگە جۇگى­نەيىك. مىسالى، ك.يۋسۋپتىڭ تەرمينولوگيا، قازاق تىلىندە ءىس جۇرگىزۋ ماسەلە­لەرىنە ارنالىپ جازىلعان «قۇ­جات ءتىلى» اتتى كىتابى 2001 جىلى پاۆلودار وبلىستىق «التىن ءتىل» باعدار­لاما­سىنىڭ اياسىندا جارىق كورىپ، ىلە-شالا «جالىن» باسپاسى ۇيىمداستىرعان جابىق بايگەنىڭ ەكىنشى جۇلدەسىن الدى. سونداي-اق «قازاقستان» جانە «اتامۇ­را» باسپالارىنان «انىقتاما سوزدىگى»، «ەكى تىلدە ءىس جۇرگىزۋ» سوزدىگى كىتاپتارى شىقتى. مۇنىڭ سىرتىندا «ەگەمەن قازاقستان» گازەتىنە «ءسوز الدىنداعى جاۋاپكەرشىلىك»، «تولعاۋى توقسان قىزىل ءتىل» دەگەن تاقىرىپپەن توپتاما ماتەريالدار جاريالادى.

اتالعان ەڭبەكتەرىندە اۆتور ءتىل تاقىرىبى اۋقىمىنىڭ كەڭدىگىن، سونىڭ ىشىندە ەڭ كوكەيكەستىسى مەملەكەتتىك مارتەبەسى بار ءتىلدى ەل ءومىرىنىڭ ءتۇپ- قازىعى - قۇجاتتاردىڭ ءتىلى دەڭگەيىنە كوتەرۋ ماسەلەسى ەكەنىن ايتا كەلىپ، تىلىمىزدە اينالىسقا ەنۋگە ابدەن لايىقتى، بىراق ءتۇرلى سەبەپتەرمەن كۇندەلىكتى تىرشىلىگىمىزگە كىرىگە الماي جۇرگەن سوزدەر توڭىرەگىندە ايشىقتى ويلارىن ورتاعا سالادى. جانە ءوز پىكىرىن «قازاق ءتىلىنىڭ تۇسىندىرمە سوزدىگىندە» كەلتىرىلگەن مىسال­دارمەن ادىپتەي وتىرىپ دالەلدەيدى.

وسى ارادا جازۋشىنىڭ ورىندى ۋاجدەرىنە قاراماستان، قازاق ءتىلىنىڭ قورىندا ەجەلدەن بار كوپتەگەن سوزدەر­دىڭ اينالىسقا تۇسپەي، قولدانىسقا ەنبەي ءجۇرۋىنىڭ سەبەبىن وزىمىزدەن ىزدەگەنىمىز ءجون دەگىمىز كەلەدى. ءارتۇرلى سىلتاۋ ايتامىز. دالەل كەلتىرىپ تۇرسا دا مويىندامايمىز. سەبەبى - بىرەۋ. ءتىلىمىز جۇزدەگەن جىلدار بويى وتباسى، وشاق قاسى كۇي كەشتى. جۇزدەگەن، ءتىپتى مىڭداعان سوزدەر اينالىستان شىعىپ قالدى. ونىڭ ۇستىنە كەڭسە ءتىلىن جاساپ وتىرعاندار كۇنى بۇگىنگە دەيىن ورىس ءتىلدى ماماندار. ءىس قاعازدارى قازاق تىلىندە جۇرگىزىلىپ جاتىر دەگەندى دالەلدەۋ ءۇشىن قاعاز حاتتالىپ، تىگۋلى تۇرسا بولعانى. ال كەنەكەڭ ءسوز جۇزىندە ەمەس، قۇجات جۇزىندە، كىتاپ جۇزىندە دالەلدەپ وتىرعان سوزدەر ەگەمەندىك تۇسىندا اينالىسقا ەنبەگەندە قاي كەزدە ەنەدى.

ايتا بەرسەك، كورنەكتى اۋدارماشى، تالعامپاز جازۋشى، تانىمال جۋرناليست، بەلگىلى ءتىل جاناشىرى، قازاق­ستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى، سان قىرلى تالانت يەسى، ءبىلىمدار ازامات كەڭەس ءسىلامحانۇلى يۋسۋپ تۋرالى اڭگىمە استە تۇگەسىلمەك ەمەس. اسىرەسە، ونىڭ كۇندە­لىكتى تىرشىلىكتەگى اقجار­قىن، سىرشىل مىنەزى جۇرتشىلىقتى وزىنە تارتىپ، ونىمەن كەزدەسە قالعان ادام اماندىق-ساۋلىقتان كەيىن كەنە­كەڭنىڭ ادەمى ءازىل-قالجىڭدارى مەن اڭگىمەلەرىن قيماي، ۇزاق اينال­سوقتاپ قالاتىنى بار. جازۋ­شى ءوز شىعار­مالارىندا كەيىپكەرلەرىن قانداي ادال، قايىرىمدى بەينەدە كورسەتۋگە ۇم­تىلسا، ومىردە ءوزى دە ءدال سونداي اينا­لاسىنداعىلارعا قايىرىم­دى، سەرگەك جان. كەزدەسكەندە كۇلىمسىرەي قاراعان جۇزىنەن جان الەمىنىڭ كىرشىكسىزدىگى انىق بايقالىپ تۇراتىن اعامىزعا ارناعان ءبىر ولەڭىندە دوسى ءارى جەرلەسى، بەلگىلى اقىن، مارقۇم توقتاربەك قىزىقباەۆ بىلاي دەگەن ەكەن:

...ءنار بەرگەن، شۋاق بەرگەن،

شابىت بەرگەن،

دارىنىڭ قادامىڭمەن ادىپتەلگەن.

ونەردىڭ قۇدىرەتى عوي ەكەۋمىزدى،

جەتەلەپ الماتىعا الىپ كەلگەن.

سول شىعار كوگەرگەنى كوسەگەمنىڭ،

بيىكتەپ كوز الدىمدا وسە بەردىڭ.

الاتاۋ بۇگىن ساعان تاعزىم ەتىپ،

گۇلدەرى يىلەدى كوشەلەردىڭ.

كوڭىلىڭ انگە قۇشتار، جانىڭ جىرعا،

بار قانشا لاپىلداعان جالىن مۇندا؟!

كورمەدىڭ تىرشىلىكتە ۇساقتالىپ،

ادامدىق داڭعىلىنان تابىلدىڭ دا.

بايقالار ارمان اسقاق، ءۇمىت دارا،

سىيلىسىڭ الىسقا دا، جۋىققا دا.

سابىرلى مىنەزىڭنەن اۋىتقىماي،

تۇرعانىڭ قانداي جاقسى كۇلىپ قانا...

بالا كەزدەن بىرگە وسكەن سىرالعى، ۇزەڭگىلەس دوستىڭ جۇرەك تۇكپىرىنەن شىق­قان جىر جولدارى كەنەكەڭنىڭ بۇگىنگى كەلبەتىن ءدال سيپاتتاۋىمەن قۇندى.

ورىنبەك جولدىباي، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى.