اۋەزوۆ جازعان ساۋرىق كىم؟
ۇلى جازۋشى مۇحتار اۋەزوۆتىڭ «قيلى زا¬مان» حيكاياتى كوپكە جاقسى تانىس. كى¬تاپتىڭ باس كەيىپكەرلەرى – ۇزاق باتىر مەن ءجا¬مەڭكە باستاعان پاتشالىق رەسەيدىڭ وتار¬شىلدىق ساياساتىنا قارسى كوتەرىلگەن 1916 جىلعى قارقارا كوتەرىلىسى شى¬عار¬ما¬نىڭ نەگىزگى ارقاۋى بولعانىن وقىرمان جاق¬سى بىلەدى. ۇلى قالامگەر وقيعانىڭ قا¬سيەتتى وشاعى قابان-قاراعايدان باستال¬عا¬نىن، وسىندا ۇزاقتىڭ اق بوزى ازات¬تىق¬تىڭ العاشقى قۇربانى بولىپ، انت قابىل¬دا¬عانىنان باستاۋ العاندىعىن جازادى. وسى جيىندا داناگوي الباننىڭ رايىم¬بەك، ساۋرىق باستاتقان قادىرلى ۇلى ارۋاق¬تا¬رىنىڭ ءبارىن اتاپ تۇرىپ، جامەڭكە: «سو¬لار¬دىڭ وڭ ساپارىن بەر» دەپ، موينىنا بۇر¬شاع¬ىن سالىپ تۇرىپ تىلەك قىلىپ، ءبىر اكەنىڭ با¬لاسىنداي ءبىر نيەتكە تاس ءتۇيىن بولىپ بۋىل¬عان ەلگە اق باتاسىن بەردى» دەگەن جول¬دار بار. ۇلى جازۋشى وسى كورىنىستە ساۋ¬رىقتىڭ كىم بولعاندىعىنان وقىرمانعا از دا بولسا حاباردار ەتەدى. كىتاپتا اتاقتى را¬يىم¬بەك باتىردان كەيىن ساۋرىقتىڭ اتى اتا¬لۋى ونىڭ تەگىن ادام ەمەستىگىن بىلدىرسە كە¬رەك. ۇلى جازۋشى بۇل جەردە ساۋرىقتىڭ ەلگە تانىمال بولعاندىعىن قىسقاشا سيۋجەت ار¬قىلى بەرگەن. ەندەشە وسى ساۋرىقتىڭ كىم بول¬عاندىعىن وقىرمان ءالى دە تولىق ءبىل¬مەيتىنى كىمدى دە بولسىن ويلاندىرارى انىق. كوپ¬شىلىك شاپىراشتى ساۋرىق با¬تىر¬دى عا¬نا بىلەدى. وقىرماننىڭ كوكەيىندە قالعان ۇزاق¬تىڭ اكەسى ساۋ¬رىق¬تىڭ قانداي ەرلىك جا¬ساپ، ەل ەسىندە قالعاندىعى وسى كۇنگە دەيىن كوپ¬كە جۇمباق كۇيىندە قالىپ كەلەدى. ءبىز وسى سۇراققا وراي ەل ىشىندە ءالى دە ايتىلىپ كە¬لە جاتقان اڭگىمەلەرگە نازار اۋدارۋدى ءجون كوردىك. باتىر تۋرالى ەل اۋزىندا ءالى دە اي¬تىلادى. اق پاتشانىڭ وتارلاۋ سايا¬سا¬تىنا قار¬سى شىعىپ، سونىڭ قۇربانى بول¬عان ساۋ¬رىق قالماقتاردىڭ سوڭعى دەمىن ءوشىر¬گەن باتىر رەتىندە ەل ەسىندە ساقتالعان. ءبى¬راق ول جايىنداعى اڭگىمەلەر اۋىزشا عا¬نا جەتكەن. ال مۇحتار اۋەزوۆتىڭ شىعار¬ما¬سى¬نان كەيىن ساۋرىقتىڭ ەسىمى جە¬تىسۋدىڭ ءدۇل¬دۇل اقىنى كودەك بايشى¬عان¬ۇلىنىڭ ءوت¬كەن جىلى جارىق كورگەن «قاي¬تەيىن، جال¬عان دۇنيە...» اتتى جىر كىتابىندا كەز¬دەسەدى. ون¬دا باتىر ۇزاقتىڭ ارعى اتالارى مەن اكە¬سى ساۋرىق جونىندە ماعلۇماتتار از ەمەس. اقىن:
...ايتتاعى سايىنبولەك، قۇرماندا الپار،
بۇلاردى تۋا قىزىر شالىپ وتكەن، –
دەگەن ولەڭ جولدارىنداعى الپاردىڭ بەل با¬لاسى ساۋرىقتى اقىن جىرعا قوسقان. اكەسى زا¬مانىندا داۋلەتتى، ءىرى باي، ەلگە قايى¬رىم¬دى، زور بەدەل يەسى بولعاندىعىن كودەك اقىن ايتا كەلىپ، اتاسى تۇمەنباي بي دە قازاق پەن قىر¬عىزعا تانىمال بولعاندىعىن جىرلايدى. ارعى اتالارى المەرەكتەن باستاپ، جوڭعار شاپ¬قىنشىلارىنا قارسى كۇرەسكەن ۇرپاق¬تان تاراعان الپاردىڭ قولاڭ بايبىشەدەن تۋ¬عان ساۋرىق، ءىلىپباي جانە ساسكە دە قول¬دا¬رىنان نايزاسى تۇسپەگەن باتىرلار بولسا، ونىڭ باسقا دا التى ايەلىنەن وربىگەن ۇرپاق ال¬د¬ىڭعى اعالارىنا ىلەسىپ، ەلىن، جەرىن جاۋ¬دىڭ شاپقىنشىلىعىنان قورعاعاندار. بۇ¬لار¬دىڭ ىشىنە ءىنىسى اقىن، ءارى كۇيشى شالتاباي دا قوسىلعان. ۇلى قالامگەردىڭ باس كەيىپكەرى ۇزاق¬تىڭ اتا باباسى وسىلاي دۇنيەدەن وتسە، اكەسى ساۋرىقتىڭ ەرلىگى دە ەلدىڭ ەسىندە قالۋى بە¬كەر ەمەس. جوڭعارلار قازاقتىڭ قولىنان قات¬تى جەڭىلگەننەن سوڭ كوپ ۋاقىت ەس جيا ال¬ماي تىنىش جاتىپ، كەيىن قايتا باس كو¬تەرەدى. تىنىش جاتقان جەتىسۋ جەرىنە مازا بەر¬مەي مالىن بارىمتالاپ، ەلىن شاۋىپ، تۇت¬قىنداعان كەزدەرى دە از بولماعان. وسىنداي ۋا¬قىتتىڭ بىرىندە بوزبالا ساۋرىق تا قال¬ماق¬تىڭ قولىنا ءتۇسىپ، تۇتقىندا بولادى. بۇل ازاپ¬تى ومىردەن قاشىپ قۇتىلعان ساۋرىق ەل¬گە كەلىپ، قول جيناپ، جاۋدى قايتا باس كو¬تەر¬تپەيتىندەي ەتىپ شابادى. سوعىس قۇل¬جا¬نىڭ بەرگى جاعى تەكەستەن باستالىپ، ودان ءارى جۇلدىز، تاياسۋ دەگەن جەرلەردە وتەدى. ول كەزدە قال¬ماقتى بۇرگا ءامبى دەگەن باتىرى باسقا¬رىپ، ەكى جاقتا سوعىس جۇرەدى. سوعىستىڭ جوي¬قىن بولعاندىعى سونشالىقتى، قالماق¬تار¬دىڭ ەسىندە ءالى كۇنگە دەيىن ساقتالىپ قال¬عان¬دىعى تۋرالى اڭگىمە بار. قازىرگى قۇل¬جا¬نىڭ ارعى-بەرگى جاعىن مەكەندەگەن قال¬ماق¬تار¬ قارا قاسقا ات مىنگەن ساۋرىقتىڭ شاپ¬قاندىعىن ءالى ايتادى. جانە دە ولار كۇنى ءبۇ¬گىنگە دەيىن قارا قاسقا جىلقى ۇستاماي¬¬دى. سەبەبى ءبىزدىڭ تۇبىمىزگە جەتكەن قارا قاس¬قا اتتى ساۋرىق دەپ، ونداي جىلقى با¬لاسىن ءتول كەزىندە نە ساتىپ، نە سويىپ تاس¬تاي¬دى. مۇنداي اڭگىمەنى ءبىز 1990 جىلدارى قى¬تايدىڭ مۇڭعۇل كۇرە اۋدانىنا بارعان سا¬پارىمىزدا سول جاقتان ەستىدىك. 1930 جىل¬دارى اشارشىلىقتىڭ سالدارىنان قىتايعا اۋ¬عان قازاقتاردىڭ ىشىنەن ساۋرىقتىڭ تۋىس¬قاندارىن جەرگىلىكتى قالماقتار سۇراققا الىپ، بۇرگا ءامبانىڭ گاۋھار جۇزىگىن ىزدەپ، ءبى¬راز ادامدى ازاپقا سالعانى تۋرالى دا ءاڭ¬گىمە ايتىلدى. ال ساۋرىقتىڭ بەكەر ادام بول¬ماعانىن باتىردىڭ تۋىسقانىنىڭ ءبىرى مۇ¬قامادي قاريانىڭ ءسوزى دە راستايدى. «ءبىز قى¬زىلداردان قۋعىن كورىپ قىتايعا بارعاندا مۇڭ¬عۇل كۇرەنىڭ قاراسۋ دەگەن جەرىندە تۇر¬دىق. تاۋدان تەكەس وزەنىنە اتپەن قاراعاي تار¬تامىز. ەل قاراعاي ساتىپ جان باعاتىن. ءبىر كۇنى توپ بالامەن قاراعاي تارتۋ ءۇشىن تاۋ¬عا شىقتىق. الدىمىزدان ەكى-ءۇش قالماق كەزدەستى. ولاردىڭ ىشىندەگى ءبىر ەگدەلەۋى ءبىز¬دەن ءجون سۇرادى. ءوزى قازاقشا سۋداي اعىپ تۇر. كەزەك ماعان كەلگەندە: سەنىمەن ويناۋعا بول¬مايدى ەكەن. سەن ساۋرىقتىڭ تۇقىمى ەكەنسىڭ، – دەپ جونىنە كەتتى» دەگەندى ايتقان ەدى. وسىنداي اڭگىمەنى قازىر سەكسەنگە كەلگەن سا¬رىباستاۋلىق توكەن قاريا دا راستايدى. «وتى¬زىنشى جىلدارى ەل قىزىلدار سالعان قىر¬عىنعا شىداماي قىتايعا قاشتى. شە¬كا¬را – مىنا تۇرعان جەر. مەن وندا ءجور¬گەك¬تەگى بالا ەكەنمىن. ەل ءتۇن ىشىندە كوشىپ، شە¬كارادان وتپەك بولعاندا مەنىڭ بەس-التى جاس¬تاعى ۇلكەن اعام تايعا ءمىنىپ بىرگە ءجۇرىپتى. شە¬كاراعا كەلگەندە اتىس بولىپ، كوشكەن ەل جان ساۋعالاعان. اعامدى تاي الىپ قاشىپ، ءوزىن¬شە كەتكەن. سودان ول تايدان قۇلاپ، قا¬لىڭ ءشوپتىڭ اراسىندا جاتقان جەرىنەن قال¬ماقتار تاۋىپ الىپتى. سولاردىڭ ءبىرى اعامدى ءوزى¬نە بالا ەتىپ الۋعا نيەتتەنىپتى دە. قال¬ماقتىڭ ۇيىنە قازاقتىڭ ءبىر كىسىسى ارا-تۇرا ساۋ¬دامەن كەلىپ تۇرادى ەكەن. ول ۇيدەگى بوتەن با¬لاعا نازارى ءتۇسىپ: «بۇل كىمنىڭ بالاسى؟» – دەپ سۇراعان عوي. قالماق ءوزىمنىڭ بالام دەپ جەڭىستىك بەرمەپتى. ال قازاق بولسا با¬لا¬دان اتى-ءجونىن سۇراپ بىلگەن سوڭ: «سەن با¬لانىڭ تاعدىرىمەن ويناما، بۇل ساۋرىقتىڭ تۇ¬قىمى، اتا-اناسىنا قايتار. بالا سەندە ەكە¬نىن ولار بىلسە، جاعدايىڭ قيىنعا سوعادى» دە¬گەن اڭگىمەنى ايتقان. سودان بالادان كۇ¬دەرىن ۇزگەن اكە-شەشەمە الگى قالماق اعامدى اكەپ بەرىپتى» دەگەن ەدى.
بۇرگا ءامبانى شاپقان ساۋرىقتىڭ بۇ¬دان كەيىنگى ءومىرى از ۋاقىت تىنىش بول¬عا¬نىمەن ورىستىڭ قازاق جەرىن وتارلاۋ سايا¬ساتى باستالىپ، ولار ءوز ۇستەمدىكتەرىن ەل ءىشىن¬دە كورسەتە باستايدى. مۇنداي ساياساتقا ساۋ¬رىق شىداماي ورىس اسكەرىمەن دە سوعىسىپ، ەلى¬نىڭ بودان بولماۋىنا قارسىلىق بىلدىرەدى. الاي¬دا ايلاكەر ورىس جاعى ونى الداپ ۇستاپ، تۇت¬قىندايدى. قاماۋعا الىنعان ساۋرىقتى سۇراققا الىپ قيناعان دا. بىراق ونى ولتىرۋگە با¬تىلدارى جەتپەيدى. ساۋرىقتىڭ بەدەلى ەل ىشىندە زور ەكەنىن بىلگەن ولار ەلىنە قايتارادى. الايدا، ورىستار ونىڭ مىنگەن اتىنىڭ ەر-تو¬قىمىنىڭ مىنەر جاعىنداعى ۇزەڭگىسىنە قاس¬تاندىقپەن ۋ جاعىپ جىبەرەدى. «وسى ۋدان ساۋ¬رىق قاتتى اۋىرىپ، قايتىس بولعان» دەسەدى كونەكوز قاريالار. «ساۋرىق قاتتى اۋىرىپ جاتقاندا قارا قاسقا اتى كىسىنەپ ۇيىنە كە¬لىپتى» دەگەن اڭگىمەنى بالاباقسى دەگەن اتپەن ەلگە تانىلعان قاريا ايتقان ەدى: «باتىر كە¬گەننىڭ تۇمەنباي دەگەن جەرىنە جەرلەنگەن. ونىڭ مىنگەن قارا قاسقا اتى ەستى جىلقى بول¬عان. تالاي جورىقتا سەنىمدى سەرىگى بولعان قا¬را قاسقا ات باتىر قاتتى اۋىرىپ جاتقاندا ءۇيى¬نە كىسىنەپ كەلىپتى. سوندا ساۋرىق جان¬ۋار¬دىڭ كىسىنەگەنىنە جانى اشىپ، باۋىزداۋعا قي¬ماپتى. وسىدان كەيىن باتىر كوز جۇمعان. مۇ¬نى ول بەكەر ىستەدى دەپ اكەم ايتۋشى ەدى» دەي¬دى قاريا. جالپى ساۋرىق جورىققا شىق¬قاندا ەكى ات ءمىنىپتى. ءبىرى – جيرەن قاسقا بول¬سا، ءبىرى –قارا قاسقا ات. جيرەن قاسقانى جاۋ¬مەن نايزالاسقاندا، ال قارا قاسقانى جاۋعا اتوي سالعان ۇرىستا، نە قاشقان جاۋدى قۋ¬عان¬دا مىنگەن ەكەن. ودان قاشقان جاۋ قۇتىل¬ماعان. وسىنداي ات ساۋرىقتى تالاي قيىن-قىس¬تاۋ شايقاستان الىپ شىعىپ، جاۋىن جە¬ڭۋگە كوپ كومەكتەسكەنى ءوز الدىنا ءبىر اڭگىمە. سون¬داي شايقاستىڭ ءبىرى قۇلجانىڭ ارعى جا¬عىنداعى جۇلدىز دەگەن جەردە بولادى. قال¬ماقتار تاۋعا بەكىنىپ، باس كوتەرمەس سوعىس سال¬عاندا ساۋرىق قارا قاسقا اتقا ءمىنىپ، تاۋ¬دىڭ جالعىز اياق قيا جولىمەن وتىز شاقتى مەر¬گەندى الىپ ءوتىپ، ولاردىڭ تۋ سىرتىنان شا¬بۋىلداعان. وسى ۇرىستا قالماقتار جە¬ڭى¬لىپ، بۇرگا ءامبىنىڭ باسى شابىلىپ، قو¬لىن¬داعى گاۋھار جۇزىگىن جانە ولاردىڭ تابى¬نا¬تىن بۇرحانىن اتقا ارتىپ، ساۋرىق ەلگە ءۇل¬كەن ولجامەن ورالعان. ۇرىستاردا ساۋرى¬ق¬تىڭ سەنىمدى سەرىگى، ءارى قاناتى بولعان قارا قاس¬قا وسى جولى قالماقتاردى قايران قال¬دىرعان. اتتىڭ اقىلدى، ءارى باتىردىڭ سەنىمدى سە¬رىگى بولعاندىعىن كودەك اقىن كىتابىندا بى¬لاي دەپ سۋرەتتەيدى:
...ەرگە لايىق ات تۋار،
قاسقا اتتى قۇداي پارلاپتى.
شىلبىرىن تۇرگەن نوقتامەن،
ارتىنان ەرىپ قالماپتى.
قىسىلتاياڭ كەزىندە،
ەرتتەپ ءمىنىپ سامعاپتى، – دەپ اقىن جىر¬عا قوسىپ، اتقا ءوزىنىڭ باعاسىن بەرەدى.
ساۋرىق ورىستىڭ قاستاندىعىنان قى¬تايدىڭ اتتىڭ تاۋى دەگەن جەرىندە كوز جۇ¬مادى. بۇل جازدىڭ ىسىعان ايى بولسا كەرەك. با¬تىردىڭ سۇيەگى جات جەردە قالىپ بارا جات¬قانى ەلدىڭ قابىرعاسىنا قاتتى باتادى. وسى جاع¬دايدى ويلاعان ۇزاق قىتاي مەن ورىستىڭ ارا¬سىنا كەلىسىمسوز جۇرگىزىپ، اكەسىن ارشاعا ورا¬تىپ، كەگەن اۋىلىنىڭ جانىنداعى اتاسى ءتۇ¬مەنبايدىڭ قاسىنا جەرلەيدى. ەلى ونىڭ با¬سىنا كۇمبەز ورناتادى. كۇمبەزدىڭ ىشىنە قارا قاس¬قا اتتىڭ باس سۇيەگىن دە ءىلىپ، جانىنا ناي¬زاسىن قويادى. سول قارا قاسقا اتتىڭ باس ءسۇ¬يەگى 1970 جىلدارعا دەيىن ساقتالعان دەسەدى ونى كورگەن جۇرت. بۇنى رايىمبەك اۋدا¬نى¬نىڭ قۇرمەتى اقسالىنىڭ ءبىرى بەيسەنبەك قا¬ريا دا راستايدى. «1972 جىلدارى ۇيعىر اۋ¬دانىنىڭ ورتالىعى شونجىدان كەلە جاتىپ، جو¬لاي كەگەندەگى تۇمەنباي اۋىلىنداعى اتا¬مىزدىڭ باسىنا قۇران وقۋ ءۇشىن تىلەۋجان ءوس¬تەمىروۆ دەگەن جۇرگىزۋشى ەكەۋمىز بەيىت با¬سىنا باردىق. اتالارىمىزعا قۇران وقىپ، با¬سىنان توپىراق الدىق. كۇمبەزدىڭ سىر¬تىندا ۇلكەن جىلقىنىڭ قۋراعان باس سۇيەگىن كور¬دىك. مەن ونى قولىممەن قارىستاپ ەدىم، ءتورت قارىس، ءتورت ەلى بولدى. سوندا ويىما كەل¬مەپتى، سول قۋ باس سۇيەكتى ۇيگە نەگە الىپ كەت¬پەگەنىمە ءالى كۇنگە دەيىن وكىنەمىن» دەگەن ەدى. ءبىر عاسىردان استام ۋاقىتتاي ىلىنگەن سول باس ءسۇ¬يەك قاي جىلدارى جوعالعانىن قازىر ەشكىم ءبىل¬مەيدى. مۇنداعى قوس شىنارداي بولىپ الىست¬ان كورىنەتىن قوس كۇمبەز كۇنى بۇگىنگە دە¬يىن ەرەكشە كورىنسە، كەيىن ۇلكەن قورىمعا اينالعان. بۇل جەردە ساۋرىقتىڭ اتاسى ءتۇ¬مەنبايدان باستاپ، اكەسى الپار جانە ولار¬دىڭ تۋىسقان-تۋعاندارى جەرلەنگەن. ءتۇ¬مەن¬بايدىڭ جانىندا بۇلاق تا اعىپ جاتىر. مۇ¬نى تۇمەنباي بۇلاق دەسەدى ەل. بىراق كىمنىڭ قاي جەردە جاتقانىن كوپ ەشكىم بىلە دە بەر¬مەي¬دى. وسىدان ەكى جىل بۇرىن وسى اۋىلدىڭ ەڭ ۇلكەن قارياسى 83 جاستاعى تولەگەن با¬تى¬راقوۆقا جولىعىپ، ءبىراز نارسەنى انىق¬تادىق. «اكەمىز جىلقىباي 96 جاسىندا قاي¬تىس بولدى. سول كىسى ولەر الدىندا مەنى جانە با¬لاسىن شاقىرىپ الىپ، ايتقان ەدى. «مەن ءول¬سەم تۇمەنبايدىڭ قاسىنا جەرلەڭدەر. ءبىز ءتۇ¬مەنبايمەن جەكجات بولساق، ءبىر جاعى ءاۋ¬ليە كىسى» دەپ اماناتتادى. ءبىز اكەمىزدىڭ اما¬نا¬تىن ورىندادىق. مۇندا جاتقانداردىڭ ءبى¬رازى تۇمەنبايدىڭ تۇقىمدارى دەپ، ول كىسى قوس كۇمبەزدىڭ وڭتۇستىك شىعىسىنداعى ساۋ¬رىقتىڭ كۇمبەزىن كورسەتتى. كۇمبەز كىرپىش ءتا¬رىزدى تاقتا تاستان قالاعان. كۇمبەزدىڭ جارتى¬سى قۇلاپ، بۇلىنگەن. تولەگەن قاريا ءتۇ¬مەنباي مەن ساۋرىق باتىردىڭ ارۋاقتارىنا ار¬ناپ قۇران باعىشتادى.
ساۋرىق باتىر تۋرالى دەرەكتەر ەل ارا¬سىندا ءالى دە كوپ كەزدەسەدى. ونىڭ قىر¬عىز¬دارمەن بولعان سوعىسقا جانە دە قۇلجاداعى ءدۇن¬گەن مەن تارانشىلار اراسىنداعى سو¬عىسقا دا قاتىسقانىن تاريح تا جوققا شى¬عار¬مايدى. ەل اۋزىنداعى تاريحتا ءبىر شىندىقتىڭ بارى انىق بولسا، ەلدىڭ ەسىندە ەر¬دىڭ ەرلىگى مەن جاقسىلىعى ماڭگى قا¬لاتىنى انىق. ال ۇزاقتىڭ اكەسى ساۋ¬رىق با¬تىردىڭ ءالى كۇنگە دەيىن زەرتتەلمەي، كوپ¬شىلىككە تانىلماۋىنا كەڭەستىك زاماندا ونىڭ بايدىڭ تۇقىمى جانە ورىستاردىڭ وتار¬¬¬لاۋ ساياساتىنا قارسى شىعىپ، باس كو¬تەر¬گەندىگى سەبەپشى بولعان. وسىنىڭ سال¬دا¬رىنان ساۋرىق باتىر زەرتتەلمەدى، ەلگە تا¬نىل¬مادى. ال قىتايدىڭ ىلە قازاقتارى ساۋ¬رىقتى بىزدەن بۇرىن تانىپ، ەلگە جاريا ەتىپ ءۇل¬گەردى. ونى ەلگە تانىتقان ءوزىمىزدىڭ قان¬دا¬سىمىز، جازۋشى اسكەر تويعانبەكۇلى. جا¬زۋشى وتكەن تاريح بەتەرىنە ءۇڭىلىپ، «ارماندا كەت¬كەن ارىستار» اتتى كىتاپ جازىپ، ساۋرىق با¬تىردىڭ ەرلىگىن ەلگە تانىتقان. كىتاپ 2000 جى¬لى جارىققا شىققان سوڭ، وبلىستىق را¬ديوحاباردا ساۋرىقتىڭ ەرلىگى كەڭ تۇردە نا¬سيحاتتالعان. بۇل كىتاپتان ساۋرىق باتىر ءجا¬نە ونىڭ اينالاسىنداعى باتىرلاردىڭ ەل¬دى جاۋدان قالاي قورعاندىعى جانە ورىس¬تاردىڭ وتارلاۋ ساياساتىنا قالاي كۇرە¬سكەن¬دىگى كوركەم تىلمەن جەتكىزىلگەن. كىتاپ اۆتورى قا¬زىر ەلگە ورالىپ، ءوزىنىڭ وسى كىتابىن ءۇش-ءتورت جىلدان بەرى جارىققا شىعارسام دەپ ءار¬كەت ەتىپ ءجۇر. بىراق قاراجاتتىڭ جوقتىعى جا¬زۋشىنىڭ قولىن بايلاپتى. كىتاپتى قۇ¬زىرلى ورىندار شىعارامىز دەپ ۋادە بەر¬گەنىمەن ءالى شىقپاي جاتۋى ويلانارلىق جايت. ال كىتاپ شىعىپ جاتسا، قازاقتىڭ ۇلى جازۋشىسى اۋەزوۆ جازعان ساۋرىق با¬تىردىڭ ەرلىگىن ەل ءبىلىپ، ۇرپاق جەتە تانيتىن ەدى...
جەكسەمباي وسپان
«ايقىن» گازەتى 25 ماۋسىم 2009 جىل